تاخیر در فروش سهام «آرامکو» بن سلمان را شرمسار کرد

اندیشکده واشنگتن درگزارشی نوشت: تاخیر فروش سهام آرامکو می تواند سبب شرمساری بن سلمان به عنوان یک ولیعهد و سیاستگذار جوان باشد. چراکه فروش این سهام قرار بود عنصر کلیدی برنامه چشم انداز 2030 باشد که بناست اقتصاد عربستان را از وابستگی به درآمدهای نفتی دور کند.

به گزارش ایرنا، سیمون هندرسون از مدیران این اندیشکده آمریکایی روز جمعه (دیروز) در یادداشتی با عنوان سیگنال های گیج کننده عربستان افزود: تأخیر بیشتر در فروش سهام آرامکو عربستان، به تصویر رو به رشد سیاست های غیرقابل پیش بینی این کشور افزوده است. در 22 اوت (31 مرداد ماه) گزارش ها حاکی از آن بود که ریاض دیگر قصد فروش سهام شرکت آرامکو، یک شرکت نفتی دولتی را ندارد. اما خالد الفالح وزیر انرژی این کشور و رئیس آرامکو در واکنشی سریع این ادعا را رد کرد.

وی گفت: دولت همچنان متعهد به فروش سهام این شرکت است و در زمان مناسب این کار را انجام خواهد داد. اما فایننشال تایمز این گفته ها را اینگونه تفسیر کرد که عربستان سعودی فعلا فروختن سهام این شرکت را به زمانی نامشخص موکول کرده و بجای آن به دنبال قرض 12 میلیارد دلاری از یک گروه از 16 بانک بین المللی برای تامین مالی اصلاحات اقتصادی بلندپروازانه شاهزاده محمد بن سلمان است.

این عضو ارشد اندیشکده واشنگتن در ادامه آورده است: با وجود آنکه بالا رفتن بهای نفت تا حدودی سبب بهبود وضعیت اقتصادی این کشور بزرگ صادرکننده نفت شده است اما تاخیر در فروش سهام آرامکو می تواند سبب شرمساری بن سلمان به عنوان یک ولیعهد سیاستگذار جوان باشد. زیرا فروش آرامکو قرار بود به عنوان عنصر کلیدی برنامه چشم انداز 2030 باشد که بنا است اقتصاد عربستان را از وابستگی به درآمدهای نفتی دور کند. هدف این بود که با فروش 5 درصد از سهام این شرکت 100 میلیارد دلار درآمد برای عربستان کسب شود. ناگفته نماند عزم ولیعهد جوان سعودی برای آوردن پادشاهی عربستان به قرن بیست و یکم، سبب تحسین او در عرصه بین المللی و میان جوانان عربستانی که در حال حاضر اکثریت جمعیت را تشکیل می دهند، شده بود. با این حال، تبلیغ نامطلوب سبب افزایش بی اعتمادی به وی که ناشی از ناپایداری و غیر قابل پیش بینی بودن اوست، شده است.

سیاست خارجی عربستان

بحران اوایل ماه جاری میان عربستان سعودی و کانادا سبب شگفتی سیاستمداران سراسر جهان نسبت به واکنش بیش از اندازه این کشور عربی شده است. به دنبال توئیت انتقادی کریستیا فریلند وزیر خارجه کانادا، در خصوص بازداشت دو فعال حقوق بشری در عربستان، ریاض سفیر خود را از اوتاوا فراخواند و تمام پروازهای مستقیم به کانادا را متوقف و هر گونه معاملات تجاری جدید را ممنوع کرد. به دنبال این واکنش شدید عربستان تاکنون هیچ نشانه ای از مصالحه میان دو کشور پیدا نشده و روز پنجشنبه نیز جاستین ترودو نخست وزیر کانادا اظهار داشت:کانادا همچنان مقتدرانه به دفاع از حقوق بشر ادامه خواهد داد.

در عین حال کارزار نظامی ارتش عربستان در یمن با موانعی همچون افزایش نگرانی های بین المللی در مورد تلفات غیرنظامیان، روبرو شده است. سال گذشته هم رهبران عربی و کشورهای غربی با سردرگمی شاهد استعفای سعد حریری نخست وزیر لبنان بودند که به اجبار در ریاض مانده بود وتحت فشار بن سلمان مجبور به استعفاازسمت خودشده بود.رفتار ریاض با دوحه به عنوان یک کشور مهم حوزه خلیج فارس نیز نشان می دهد ولیعهد سعودی از پیامدهای این متحد واشنگتن و یکی از همسایگان راهبردی ایران که بزرگترین رقیب منطقه ای عربستان بشمار می رود، ناآگاه است.

در جبهه اقتصادی، بانک های بین المللی مشتاقانه منتظر بدست آوردن درآمدهای هنگفت ناشی از استقراض عربستان و یا فروش سهام آرامکو هستند،امااین اشتیاق ممکن است با درک بن سلمان از اینکه بسیاری ازسرمایه گذاران خارجی تمایلی به خطر کردن در یک قلمرو قضایی غیرقابل پیش بینی را ندارند، به سردی بگراید. از سوی دیگر قطع روابط با کانادا خود ممکن است دلیلی دیگر برای افزایش نگرانی سرمایه گذاران خارجی شود.

در طرف دیگر میدان، تلاش بن سلمان برای ایجاد برخی اصلاحات و از سوی دیگر بازداشت های گاه و بیگاه فعالان حقوق بشر و حقوق زنان سبب بالا رفتن نگرانی ها نسبت به آینده تصمیمات این ولیعهد شده است. تصمیم اخیر این کشور مبنی بر اعدام یک فعال زن از یک استان شیعه نشین در شرق کشور گمانه زنی ها مبنی بر ایجاد شکاف های جدی در این کشور را افزایش داده است. از سوی دیگر فساد در این پادشاهی و هزینه های میلیارد دلاری برای مصارف شخصی و نارضایتی خانواده سلطنتی پس از ظهور ناگهانی شاهزاده جوان، که در ماه جاری میلادی وارد سی و سومین سال زندگی خود می شود به نگرانی ها دامن زده است.

بنابراین تعدد اختلافات سیاسی عربستان که درطول چند سال گذشته بوجود آمده، خود مدرکی دال بر ضرورت ایجاد برخی اصلاحات است. از سوی دیگر اگر چه سلامت ملک سلمان رو به افول است اما به نظر می رسد وی هنوز در مرکز تصمیم گیری این پادشاهی قرار دارد و نظراتی مخالف پسرش ارائه می دهد. به عنوان مثال، تنها کمی پس از مصاحبه ماه آوریل (فروردین ماه) بن سلمان با تارنمای آتلانتیک در خصوص منافع مشترک عربستان و اسرائیل، ملک سلمان ازدونالد ترامپ در خصوص انتقال سفارت آمریکا به شهر قدس انتقاد کرد. ناگفته نماند ایالات متحده به عنوان یکی از متحدان بلند مدت این پادشاهی، همواره راه های فراوانی برای ارائه توصیه هایی در خصوص آرام کردن اوضاع و رفع اختلافات در این کشور عربی داشته است اما اکنون شواهد کمی مبنی بر تلاش واشنگتن برای آرام کردن این شاهزاده بلندپرواز و بی پروا وجود دارد.