نخست‌وزیر جدید عراق کیست؟

«عادل عبدالمهدی» نخست وزیر جدید عراق یکی از چند چهره بحث برانگیز سیاسی در این کشور از زمان سقوط رژیم دیکتاتوری صدام در بهار 2003 تا به امروز است؛ مردی که در 2005 تمایل جدی به پست نخست وزیری داشت و به آن نرسید، اما این بار که هیچ میلی به پست های حکومتی در عراق نداشت و خانه نشینی را انتخاب کرده بود، عالی ترین مقام اجرایی کشور با صلاحیت هایی به مراتب فراتر از 2005 به سراغ او آمد.

عبدالمهدی در برهه ای سکان اداره عراق را برعهده می گیرد که کشورش با چالش های مختلف اقتصادی، سیاسی و اجتماعی داخلی مواجه است و در عین حال باید در وضعیت متلاطم این روزهای جهان و منطقه، عراق را به ساحل امن و آرامش برساند.

عبدالمهدی؛ وفادار به محور مقاومت

عادل عبدالمهدی با همه نگرش های لیبرالیستی که در حوزه اقتصاد و توسعه و دموکراسی دارد اما جزو نیروهای وفادار محور مقاومت به شمار می رود.

مواضع عبدالمهدی علیه رژیم صهیونیستی کاملا واضح و آشکار است و از ابتکار عمل حضرت امام خمینی (ره) در نامگذاری جمعه آخر ماه رمضان به نام روز قدس، حمایت کرده است.

او می گوید که بی توجهی رژیم صهیونیستی به حقوق بشر و کشتار مردم مظلوم فلسطین در در نهایت میخی است که این رژیم به تابوت خود می کوبد و برای همین از رژیم صهیونیستی به عنوان «کودک پرتوقع نژادپرست» یاد کرده است.

عبدالمهدی بارها از نسل کشی مردم مظلوم یمن انتقاد کرده و معتقد است که این جنگ بیهوده علیه مردم یمن باید متوقف شود.

نسبت به سوریه عادل عبدالمهدی نوشته است که «سوریه عزیز پیروزمندانه از جنگ بیرون خواهد آمد» و از همان آغاز معتقد بود که راه حل سوریه، سیاسی است و به همین دلیل از مذاکرات آستانه با حمایت ایران، روسیه و ترکیه حمایت کرد.

او درباره مذاکرات آستانه برای پایان بخشیدن به خشونت ها در سوریه گفته است که مذاکرات آستانه در مقایسه با مذاکرات ژنو، واقع بینانه تر و کارآمدتر هستند.

اعتقاد به گسترش رابطه با ایران

عبدالمهدی جزو حامیان برجام است و برای همین از خروج یکجانبه آمریکا از برجام انتقاد کرد و معتقد است که تحریم های یکجانبه آمریکا علیه ایران بر خلاف قانون بین المللی و به ضرر عراق و منطقه است.

از نکات کلیدی درباره دیدگاه های اقتصاد خارجی عادل عبدالمهدی این است که ایشان معتقد به پایان دوره حاکمیت دلار بر اقتصاد بین المللی و جایگزین شدن یوان چینی به جای آن است.

بر همین اساس، عبدالمهدی معتقد است با توجه به اینکه 22 درصد نفت صادراتی عراق به چین است، عراق نیز باید به جای پترودلار به پترویوان روی بیاورد و به تعامل منطقه ای و بین‌المللی براساس ارزهای غیر از دلار بیندیشد و برای آن برنامه ریزی کند.

او بعنوان منتقد سیاست های منطقه ای غرب و آمریکا معتقد است که هرچه از تنش غرب با جمهوری اسلامی ایران کاسته شود، عراق از آن بیشتر سود خواهد برد و به همین دلیل به خاطر مناسبات خوبی که با دولت های اروپایی خصوصا فرانسه دارد، این اعتقاد وجود دارد که به عنوان نخست وزیر عراق می تواند نقش فعالی در نزدیک کردن هرچه بیشتر مناسبات بین ایران و اروپا ایفا کند.

درباره روابط با ایران معتقد است که روابط ایران و عراق از قدیمی ترین و باسابقه ترین و عمیق ترین روابط تاریخی و حال حاضر است.

به گفته وی، روابط دو کشور ایران و عراق دارای ابعاد مختلف دینی، مذهبی، قومیتی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، زیست محیطی، امنیتی، حیاتی و جغرافیایی است و مصالح عراق در داشتن روابط با همه همسایگان و خصوصا جمهوری اسلامی ایران است.

عبدالمهدی در جریان حمله تعدادی از نفوذی ها به کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در بصره به شدت از این اقدام انتقاد کرد و دولت عراق را در مقابل حمایت از نمایندگی های خارجی مسئول دانست.

وی نوشت که حمله به کنسولگری ایران در بصره پیش از هرچیز تعرض به دولت و ملت عراق است. او جزو مدافعان نیروهای بسیج مردمی عراق (الحشد الشعبی) است برای همین وقتی حیدر العبادی نخست وزیر عراق، چند هفته قبل فالح الفیاض را از ریاست الحشد الشعبی کنار گذاشت به شدت از این اقدام انتقاد کرد و گفت که برکناری الفیاض در وقت نامناسبی صورت گرفته است.

مردی با تحول فکری مداوم

برخی از عادل عبدالمهدی به دلیل تحولات سیاسی مستمری که در طول حیات سیاسی‌اش داشته به عنوان مرد هزار چهره سیاست عراق تعبیر می کنند.

عبدالمهدی حیات سیاسی خود را در 1968 با پیوستن به حزب بعث آغاز کرد و سپس به جرگه قومیت گراهای عرب گروید و بعد از مدتی از این منش سیاسی فاصله گرفت و تبدیل به کمونیست مارکسیستی شد.

این رویکرد سیاسی نیز به مذاق عبدالمهدی نساخت و از کمونیست مارکسیستی به کمونیست مائویستی میل پیدا کرد.

عاقبت تحولات سیاسی عبدالمهدی به سمت اسلام سیاسی تغییر یافت و در نهایت به عضویت مجلس اعلای اسلامی عراق در دوره ای که آیت الله شهید محمد باقر حکیم رهبر آن بود درآمد و بیشترین دوره حیات سیاسی اش را در مجلس گذراند.

عبدالمهدی به دلیل اینکه در دوران معارضه علیه رژیم صدام بیشتر حیات خود را در فرانسه گذارنده بود، بعد از سقوط رژیم صدام از او به عنوان شیعه فرانسوی یاد می کردند همان طور که از امثال حیدر العبادی و طارق نجم که در ایام معارضه در انگلستان به سر برده بودند به شیعیان انگلیسی توصیف می شدند.

عادل عبدالمهدی از عشایر بزرگ منتفک است که یکی از عشایر شاخص جنوب عراق در مبارزه با استعمار انگلستان در 1918 به شمار می رود و خانواده عبدالمهدی یکی از شناخته‌ترین و محترم‌ترین خانواده‌های عراق است.

پدر عبدالمهدی در دوره حکومت سلطنتی در عراق، پست های وزارتی مختلفی در دولت‌های وقت داشته است.

کارشناسان از عبدالمهدی به رغم اینکه بیشتر حیات سیاسی خود را در مجلس اعلای اسلامی عراق گذرانده اما به خاطر طرز فکر نوینی که در اداره کشور و توزیع ثروت دارد، به عنوان شیعه لیبرال یاد می کنند.

نزدیکترین دوستان سیاسی او احمد چلبی رهبر فقید حزب کنگره ملی و ایاد علاوی نخست وزیر سابق و دبیر کل حزب الوفاق و همچنین برهم صالح رییس جمهور فعلی عراق هستند.

عادل عبدالمهدی در پی در گذشت سید عبدالعزیز حکیم و تشدید اختلافات سیاسی بین سید عمار حکیم و ریش سفیدان مجلس اعلای اسلامی عراق، از مجلس اعلا جدا شد و از حیات سیاسی به طور کلی فاصله گرفت و خانه‌نشینی را برگزید.