سوابق حیاتی برجام در کتاب شرمن وجود دارد

روزنامه واشنگتن پست در مطلبی درباره کتاب خاطرات وندی شرمن، معاون وزیر خارجه پیشین آمریکا، آن را روایتی دقیق از مذاکرات با ایران می داند و تاکید می کند بر خلاف رویکرد ترامپ، مذاکره به معنی عکس گرفتن و ادعای موفقیت نیست.

به گزارش ایرنا، واشنگتن پست افزود: شرمن شاید خارج از واشنگتن نام خیلی آشنایی نباشد، اما این چیزی است که ممکن است از یک مقام ارشد سابق وزارت امور خارجه درگیر در مذاکرات حساس با دشمنان قدیمی و کشورهای یاغی، انتظار داشته باشید. اکنون او کتاب جدید خاطرات خود را منتشر کرده که با ارائه نگاهی دقیق به مذاکرات منجر به توافق هسته ای با ایران، یک خلاء مهم در تاریخ معاصر را پر می کند. شرمن از مذاکره کنندگان اصلی طرف آمریکایی در جریان مذاکرات برجام بود.

یکی از جوانب خاص و مهم این کتاب توصیف‌های شرمن از مذاکرات تسهیل شده توسط سلطان عمان بین آمریکا و ایران بود که در سال 2012 آغاز شد. شرمن زمانی به مذاکرات پیوست که از قبل آغاز شده بود.

شرمن در این کتاب با عنوان «شهامت مذاکره» (Not for the Faint of Heart)  می‌نویسد: «ما هیچوقت یک توافق جامع با سایر کشورهای گروه 1+5 یا بدون بازبینی کنگره را نهایی نمی‌کردیم بلکه نیاز ما به کار محرمانه عمدتا ناشی از بی اعتمادی ما به ایران بود. محرمانه بودن به هر دو تیم اجازه می‌داد تا ایده‌های جدید را بررسی کنند بدون اینکه در معرض انتقادهای سیاسی و حزبی در داخل کشورهای خود برای خراب کردن هرگونه توافقی قرار گیرند. »

به نوشته واشنگتن پست، آن مذاکرات سنگ بنای توافق سال 2015 بین ایران، آمریکا و گروهی از قدرت‌های بزرگ را بنا نهاد که هدف آن محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران بود.  رئیس جمهور ترامپ پیشتر در سال جاری میلادی از این توافق خارج شد.

شرمن با توضیح تلاش‌های متعاقب تماس‌های اولیه درسال 2012  بطور شفاف یادآوری می‌کند که دیپلماسی متضمن کار سخت، مداومت و انباشت تجربه است. به بیان دیگر، بر خلاف رویکرد دولت کنونی، مذاکره به معنی ظاهر شدن در یک مکان، گرفتن عکس و بیان آن به عنوان موفقیت نیست.

شرمن تصاویر صادقانه‌ای از همتای مذاکراتی خود محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، و معاونان او عباس عراقچی و مجید تخت روانچی به تصویر می‌کشد. هر چند او می‌داند که آنها نماینده حکومتی هستند که بطور اساسی با ایده آمریکا مخالف است اما همچنین درک می‌کند که ارائه توافق در تهران نیز به اندازه واشنگتن دشوار خواهد بود. حس همدلی او با همتایان ایرانی موجب خوانش ناخوشایندی در تهران خواهد شد و این حقیقت که این مولف خاص اتفاقا یهودی و یک زن است حتی موجب تعجب بیشتر در میان تندروهای ایدئولوژیک ایران خواهد شد.

شرمن می‌نویسد: «صرف نظر از اینکه ما خریدار فرهنگ سیاسی ایران بودیم یا نه، لازم بود که دینامیک‌های آن را درک کنیم و نیازمند چسبی بودیم که آنها را به فرایندی متصل کنیم و آنها را پشت میز مذاکره نگاه داریم.»  این مضمون اصلی کتاب است و یک یادآوری مهم است از اینکه فرایندی که او برای سال‌ها رهبری کرد پایدارترین تماس سطح بالا با تهران از زمان ریاست جمهوری جیمی کارتر بود.

مردم در دهه‌های آینده همچنان درباره منطق تماس و گفتگوی باراک اوباما با تهران بحث خواهند کرد و دیر یا زود آمریکا دوباره ناگزیر از مذاکره با ایرانی‌ها خواهد بود، مگر اینکه حکومت ایران از هم بپاشد.