ترامپ و بررسی اعمال تحریم بر پکن

سجاد موسوی راضی

مقام‌های پیشین و کنونی دولت آمریکا اعلام کردند که دولت ترامپ در حال بررسی اعمال تحریم بر مقام‌های ارشد چین و برخی شرکت‌های این کشور است تا پکن را به خاطر بازداشت صدها هزار از مردم اویغور و سایر اقلیت‌های مسلمان این کشور تنبیه کند.

بر اساس گزارش‌ها دولت چین افراد بازداشت شده را در اردوگاه‌هایی بزرگ زندانی کرده است.

این یکی از نخستین دفعاتی است که دولت ترامپ جرایم اقتصادی را به علت نقض حقوق بشر در چین برای این کشور در نظر می‌گیرد. مقام‌های آمریکایی همچنین در حال راه‌هایی برای محدود کردن فروش فناوری‌های نظارتی و کنترلی به آژانس‌ها و شرکت‌های چینی هستند.

شرکت‌ها و آژانس‌های امنیتی چین با بهره‌گیری از این فناوری‌ها، اویغورها را در شمال غرب این کشور به شدت زیر نظر گرفته‌اند.

ماه‌ها است که بحث بر سر مجازات چین به خاطر نوع برخوردش با اقلیت‌های مسلمان این کشور در میان مقام‌های کاخ سفید و مقام‌های خزانه‌داری و وزارت خارجه آمریکا در جریان است. اما این موضوع دو هفته پیش هنگامی‌که نمایندگان کنگره آمریکا از مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا و استیو منوخین، وزیر خزانه‌داری این کشور خواهان اعمال تحریم هفت تن از مقامات چین شدند، فوریت پیدا کرد.

تا بدین لحظه، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، به شکل گسترده‌ای با تنبیه چین به خاطر نقض حقق بشر مخالفت کرده است و حتی حاضر نشده که چین را به خاطر نقض گسترده حقوق بشر محکوم کند. در صورتیکه این تحریم‌ها پذیرفته و اعمال شوند، می‌تواند مواضع واشنگتن و پکن را که هم اکنون نیز به خاطر اجرای سیاست‌های تجاری جدید غیردوستانه است را خصمانه‌تر کرده و بر برنامه هسته‌ای کره‌شمالی فشار بیشتری وارد آورد.

ماه گذشته یک گروه از سازمان ملل متحد با دیپلمات‌های چینی بر سر موضوع بازداشت‌ها دیدار و گفتگو کردند. روزنامه‌ها و موسسات زیادی اردوگاه‌های نگهداری مسلمانان در چین را مورد نقد قرار داده‌اند.

طرفداران حقوق بشر و پژوهشگران رشته حقوق می‌گویند که بازداشت‌های جمعی اخیر در شمال غربی چین در ژینجیانگ، بدترین نقض حقوق بشر به صورت جمعی در دهه‌های اخیر در این کشور است.

ژی جین پینگ، رئیس‌جمهوری چین، از زمان به روی کار آمدن در سال 2012 میلادی این کشور را وارد مسیر دیکتاتورمابانه تازه‌ای کرده است. اقدام‌های وی شامل افزایش سرکوب گروه‌های قومی بزرگ در غرب چین، به ویژه در اویغور و تبت می‌شود.

سازمان نظارت بر حقوق بشر (HRW) روز یکشنبه (18 شهریور 1397) گزارشی منتشر کرد که بر اساس آن «وسعت و مقیاس اقدام اخیر چین پس از انقلاب فرهنگی سال های 1966 تا 1976 میلادی بی‌سابقه بوده است» این گزارش که بر پایه مصاحبه با 58 شهروند ساکن ژینجیانگ استوار است، در پایان پیشنهاد می‌دهد که سایر ملل جهان باید مقام‌های چینی را تحریم کنند، صدور ویزا برای آنها را متوقف نمایند و صادرات فنآوری‌هایی که می‌تواند در جهت نقض حقوق بشر استفاده شود را متوقف کنند.

در همین رابطه، هرگونه تحریم جدید آمریکا پس از مشاوره گسترده در سطح دولت شامل وزارت خزانه‌داری و کنگره آمریکا، اعلام خواهد شد.

مسلمانان بازداشت شده در اردوگاه‌های چین مجبور هستند تا روزانه در کلاس‌های آموزشی شرکت کنند، برخی از جنبه‌های اسلام را محکوم کرده، فرهنگ غالب چین را مطالعه کنند و وفاداری خود را به حزب کمونیست چین اعلام نمایند. برخی از افرادی که از این اردوگاه‌ها آزاد شده‌اند خبر از شکنجه بازداشت شدگان توسط نیروهای امنیتی دادند.

مقام های چینی نام این فرآیند را «تحول از طریق آموزش» یا «آموزش‌های مقابله با افراطی‌گری» گذاشته‌اند. اما تاکنون بازداشت گروه‌های بزرگ از مسلمانان را به شکل رسمی اعلام نکرده‌اند.

بحث بر سر بازداشت گسترده در ژینجیانگ تلاش‌های آمریکا روی موضوعاتی را نشان می‌دهد که اولویتی برای رئیس‌جمهوری این کشور ندارند. آقای ترامپ به ندرت دولت‌های دیگر را به خاطر نقض حقوق بشر یا سیاست‌های مخالف با لیبرال‌گرایی سرزنش می‌کند. در واقع ترامپ از تمجیدگران رهبران استبدادگری همچون آقای ژی است.

دولت ترامپ با چین بر سر مسائل اقتصادی رو در رو شده است و دو کشور در میانه جنگ طولانی مدت تجاری هستند، اما تاکنون در مورد نقض حقوق بشر اظهار نظر نکرده است.

مارکو روبیو، نماینده مجلس آمریکا، گفت: «گستره نقض حقوق بشر (چین) بسیار زیاد است. نه تنها شامل ارعاب مردم نسبت به سخنان سیاسی است، بلکه شامل دور کردن مردم از هویت‌شان- هویت قومی و دینی- است، آن هم در مقیاسی که مطمئن نیستم در عصر جدید شاهد آن بوده باشیم»

قوم اویغورها به زبان ترکی صحبت می‌کنند و عموما سنی هستند. قوم اویغور با داشتن جمعیتی در حدود 11 میلیون نفر، پر جمعیت‌ترین قوم در ژینجیانگ هستند. بسیاری از روستاها و شهرهای محل سکونت این قوم به علت بازداشت گسترده مردم آن هم اکنون نزدیک به هفته‌ها و ماه‌ها است که تخلیه شده است.

گلچهره حجا، یک روزنامه نگار اویغور-آمریکایی که برای رادیو آزاد آسیا کار می‌کند، در ماه جولای 2018 میلادی در کنگره آمریکا گفت که 24 نفر از اعضای خانواده‌اش شامل برادرش ناپدید شده‌اند.

وی گفت: «من برای خانواده‌ام امیدوارم و برایشان دعا می‌کنم که آزاد شوند، اما می‌دانم حتی در صورت آزادی، باز هم جانشان در خطر خواهد بود»

شوان ژان، دانشجوی حقوق ساکن کانادا اهل کشور چین، تصاویری ماهواره‌ای جمع آوری کرده است که مقیاس مراکز بازداشت چین را نشان می‌دهد.

اقای روبیو و سایر نمایندگان مجلس آمریکا ماه گذشته از مقام‌های وزارت خارجه و خزانه‌داری آمریکا خواسته بودند که تحریم‌هایی را علیه شرکت‌های چینی که از ساخت اردوگاه‌ها و نصب سامانه‌های کنترل و نظارت منطقه‌ای سود برده‌اند، اعمال نمایند. این سامانه‌ها شامل جمع‌آوری اطلاعات بیومتریم و دی ان ای افراد می شود. در این درخواست نام شرکت‌هایی همچون Hikvision و Dahua Technology دیده می‌شود.

آقای روبیو اعلام کرد که کمیسیون اجرایی کنگره در مسائل چین، از وزارت تجارت آمریکا خواسته است تا از فروش فنآوری به چین توسط شرکت‌های آمریکایی جلوگیری نماید، به ویژه فنآوری‌هایی که می‌تواند در ردیابی و کنترل افراد به کار گرفته شود.

سال‌ها است که مقام‌های چینی از نیاز برای سرکوب آنچه بدان تروریسم، جدایی‌طلبی، و افراطی‌گری دینی در ژینجیانگ اتلاق می‌کنند، سخن به میان می‌آورند. در سال 2009 خشونت‌های قومی در این منطقه افزایش یافت که توسط نیروهای امنیتی سرکوب شد و پس از آن بود که اردوگاه‌هایی ساخته شدند که ظرفیت آنها یک میلیون نفر گزارش می‌شود.