گام برداشتن به‌سوی هدف نهایی ۱۳۵ هزار تن در دستور کار ناحیه نورد سرد قرار دارد
محسن استکی، مدیر محصولات سرد شرکت فولاد مبارکه مهمان برنامۀ رادیو فولاد بود که بخـش‌هایـی از گفـت‌وگـوی وی با شنوندگان رادیو فولاد را از نظر می‌گذرانید:
نخست قدری درخصوص جایگاه و وظیفۀ مجموعۀ مدیریت محصولات سرد توضیح دهید.
این مجموعه که به‌صورت مستقیم زیر نظر مدیریت محترم ناحیۀ نورد سرد فعالیت می‌کند، از پنج واحد اسیدشویی 1 و 2، خطوط باکس آنیلینگ، کارگاه غلتک و خطوط نورد تشکیل شده است.
کارگاه غلتک: این واحد وظیفۀ سنگ‌زنی و انجام تعمیرات مربوط به غلتک‌ها و متعلقات آن را در ناحیۀ نورد سرد بر عهده دارد. کارگاه غلتک نورد سرد متشکل ازسه زیرمجموعۀ کارگاه‌های غلتک شمارۀ 1 و 2 و کارگاه کرومکاری است. درکارگاه کرومکاری غلتک‌های کاری به منظور افزایش عمر و کاهش استهلاک، کرومکاری می‌گردند. در کارگاه‌های غلتک در هر ماه به‌طور متوسط حدود 1500 غلتک سنگ‌زنی و به خطوط مربوطه ارسال می‌شود. در کنار این فعالیت، امور دیگری ازجمله سنگ‌زنی کلیۀ تیغه‌های نورد سرد از واحدهای مربوطه، به‌علاوۀ تیغه‌های نورد گرم و تعمیرات چک‌های مربوط به غلتک‌ها نیز انجام می‌شود.
آنیلینگ: این واحد نیز به‌منظور فرم‌پذیری یا شکل‌پذیری فولاد تشکیل شده است. محصولات بعد از نوردیده شدن در خطوط نورد به سمت خطوط آنیلینگ هدایت می‌گردد و بعد از آن، طی فرایندی، عملیات نورد پوسته‌ای بر روی آن‌ها انجام می‌شود. در زنجیرۀ قلع‌اندود قبل از اینکه عملیات آنیل انجام شود، ورق باز وبه روش الکترولیتی ، جرم‌ها و روغن روی ورق برداشته و سپس به خط آنیلینگ ارسال می‌شود. در زنجیرۀ محصولات سرد، بعد از اینکه محصولات به سمت این واحد ارسال می‌شود، بسته به گرید و خواص مکانیکی موردنیاز در خطوط آنیلینگ شارژ و بعد از انجام عملیات حرارتی، کلاف‌ها به خطوط بعدی ارسال می‌شوند.
اسیدشویی: زمانی که ورق‌ها در واحد نورد گرم با درجه حرارت بالا نورد می‌شوند، لایه‌ای از اکسید روی ورق‌ها تشکیل می‌شود و این واحد وظیفۀ زدودن اکسید را بر عهده دارد. پس از آن ورق در نورد سرد به ورق‌های باکیفیت با ضخامت کمتر تبدیل می‌شود.
خط اسیدشویی شمارۀ 1 با روش غوطه‌وری و خط اسیدشویی شمارۀ 2 نیز به روش اغتشایی کار می‌کنند. ضمن اینکه وظیفۀ کناره‌بری ورق در این خطوط انجام می‌شود. درعین‌حال فروش مستقیم با استفاده از ماشین روغن‌کاری از دیگر خروجی‌های این خطوط است.
خطوط نورد: خطوط نورد سرد از نورد پنج‌قفسه‌ای و دوقفسه‌ای تشکیل شده است.
ظرفیت خط نورد پنج‌قفسه‌ای حدود یک میلیون و 500 هزار تن در سال است. ضخامت ورق در ورودی این خط 2 تا 5.3 میلی‌متر و خروجی آن از 0.35 تا 3 میلی‌متر است. در حال حاضر از ظرفیت 200 هزار تنی نورد دوقفسه‌ای برای تولید 150 تا 160 هزار تن محصولات قلع‌اندود استفاده می‌شود.
مهم‌ترین دستاوردهای تولید در ناحیۀ نورد سرد چه بوده است؟
همکاران این ناحیه طی یک سال اخیر و به‌ویژه در سه ماه گذشته به رکوردهای زیادی دست یافته‌اند. رکورد روزانه در اسیدشویی شمارۀ 1 و رکورد تولید در یک شیفت در اسیدشویی شمارۀ 1 بخشی از این دستاوردهاست. همچنین در خط نورد دوقفسه‌ای با تولید 12 هزار و 700 تن محصول قلع‌اندود در یک ماه افتخار ارزشمندی به ثبت رسید. همچنین در خط تاندم، با وجود همۀ محدودیت‌ها و شیوع ویروس کرونا، به رکورد بسیار خوب 127 هزار و 500 تن در یک ماه دست یافتیم. همچنین گام برداشتن به‌سوی هدف نهایی 135 هزار تن در آینده در دستور کار قرار دارد که بسیار حائز اهمیت است.
نباید فراموش کرد که در تولید محصولات ویژه هم با تولید 21 هزار تن و افزایش 250 درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل به عملکرد درخشانی دست یافته‌ایم.
در مجموعۀ نورد سرد از تجهیزات حساسی ازجمله جوش‌های لیزری استفاده می‌شود، در این خصوص توضیح دهید.
همان‌گونه که اشاره کردید، در خطوط مختلف نورد سرد ماشین‌های جوش متعددی به کار گرفته شده و دو ماشین با فناوری جوش لیزری در خطوط اسیدشویی شمارۀ 2 و تاندم نصب و در حال کار هستند. با توجه به اینکه این ماشین‌ها وارداتی و تحت تحریم بودند و تأمین قطعات یدکی و تعمیر آن‌ها می‌توانست نورد سرد را با چالش جدی مواجه کند، مدیریت شرکت با شرکت علوم فنون لیزر ایران در بهمن ماه سال گذشته وارد مذاکره و عقد قرارداد شد و مقرر گردید طی 14 ماه با همکاری فولاد مبارکه و شرکت مذکور، این تجهیز بسیار حساس در کشور بومی‌سازی شود. خوشبختانه روند کار به‌خوبی پیش می‌رود و قرار بر این است که در آبان ماه، لیزر فیبری بومی‌سازی‌شده تست، و تا اوایل سال آینده نیز وارد فاز نصب و راه‌اندازی شود.
در زمینۀ محصولات و ضخامت‌های جدید چه برنامه‌ای در دست اقدام است؟
نورد سرد با همکاری واحدهای مربوطه همواره تولید محصولات جدید را در دستور کار داشته است. در سال80 باید 25 درصد از محصولات زیر ضخامت 0.22 می‌بود، در حالی که در حال حاضــر، این میــزان به 65 درصد رسیده است. هم‌اکنون تعداد مشتریان و درخواست‌های ورق با کیفیت و استحکام بیشتر در ابعاد مختلف در حال افزایش است. اگرچه تولید این سفارش‌ها سختی خود را دارد و ازآنجا‌که وزن آن‌ها کمتر است، افت تناژ تولید را در پی دارد، اما همکاران با جدیت در مسیر اهداف شرکت و تأمین حداکثری بازار داخل تلاش می‌کنند. خوشبختانه در تولید فولادهای مقاوم به خوردگی اتمسفری که در ساخت بدنۀ کشتی‌ها کاربرد دارد نیز به موفقیت‌های خوبی دست یافته‌ایم. علاوه بر این موارد، در تولید ورق موردنیاز تولید انواع تسمه که از گریدهای خاص است و تولید ورق‌های رنگی و گالوانیزۀ پرکاربرد در صنایع لوازم‌خانگی به توفیقات چشمگیری دست یافته‌ایم.
در فولاد مبارکه ورق موردنیاز صنایع خودروسازان نیز تولید می‌شود. در این خصوص توضیح دهید.
این ورق‌ها به MB شهرت دارند و از محصولات خاص به شمار می‌آیند. تولید حداکثری و باکیفیت این قبیل محصولات از سوی مدیریت شرکت در دستور کار قرار گرفته است. حدود 20 فعالیت خاص در نورد سرد برای تولید محصولات MB تعریف شده و تلاش می‌کنیم محصولات موردنیاز خودروسازان را با رویکرد کیفیت‌محوری تولید کنیم تا از واردات این محصولات بی‌نیاز شویم و ارزش‌افزوده بالاتری برای شرکت به ارمغان آوریم.
دیدگاه تان را بنویسید