صنعت فولاد، صنعت اشتغالزا
فولاد مبارکه زمینه‌ساز اشتغال نیروی کار تحصیلکرده است
امروزه اشتغال به یکی از دغدغه‌های اصلی جوانان و عموم خانواده‌های ایرانی تبدیل شده است. در میان میزان بیکاری در افراد تحصیلکرده به مراتب بیش از اقشار کشور است.
افزایش سهم «جمعیت بیکاران فارغ التحصیل» و «شاغلان فارغ التحصیل» از کل جمعیت بیکار و شاغل کشور نشان دهنده افزایش میل جوانان به دانشگاه در سال‌های اخیر و عدم ایجاد فرصت های شغلی مناسب است.
در راستای چکیده نتایج طرح آمارگیری نیروی کار بهار98، سهم جمعیت بیکار10ساله و بیشتر فارغ التحصیل آموزش عالی از کل بیکاران حدود 40.3 درصد در بهار 98 بوده است که این رقم در بهار 97 حدود 36.4 درصد بوده است که حدود 3.9 درصد افزایش داشته است.
همچنین بیکاری جمعیت 10ساله و بیشتر فارغ التحیلان آموزش عالی حدود 16.6 درصد یعنی حدود 1میلیون و 190هزار و 382 نفر است.
بر اساس این گزارش، در حالی که در سال 96 سهم بیکاران فارغ التحصیل دانشگاهی از کل بیکاران 36.4 درصد بود، این سهم در سال97 با رشد 3.9 درصدی به 40.3 درصد رشد کرد. سهم جمعیت شاغل 10ساله و بیشتر فارغ التحصیلان آموزش عالی از کل شاغلان در بهار 98 حدود24.5 درصد است که نسبت به بهار 97 حدود 1.3درصد است. این سهم در بهار 97 حدود23.2 است.
تمام موارد فوق گویای آن است که در حال حاضر بیکاری افراد تحصیل کرده به معضلی بزرگ در کشور تبدیل شده است. معضل اشتغال جوان تحصیلکرده در کشور نیز جز با توجه اصولی و حمایت از صنایعی که نیاز فراوان به افراد شاغل دارد حل نخواهد شد. یکی از صنایعی که به اشتغال افراد تحصیل کرده یاری بسیار می‌رساند، صنعت فولاد است.
به طور مثال شرکت فولاد مبارکه به عنوان قطب و لیدر صنعت فولاد کشور، برای بیش از چهل رشته فنی و صنعتی به صورت مستقیم، اشتغالزایی شده است. برخی از این رشته‌های عبارتند از:
مهندسی برق گرایش الکترونیک، مهدسی برق گرایش کنترل، مهندسی مکانیک گرایش طراحی جامدات، مهندسی برق گرایش قدرت، حرارت و سیالات، مهندسی مکانیک گرایش ساخت و تولید، مهندسی مواد، مهندسی عمران، مدیریت صنعتی، انواع گرایش‌های مهندسی صنایع، مهندس الکترونیک، کارشناس ساخت و تولید، کاردانی ماشین افزار، کارشناس اتومکانیک، کارشناس ایمنی صنعتی، کاردان مکانیک خودرو، مهندسی مکانیک گرایش صنایع فلزی، مکانیک تاسیسات، کارشناس ریخته‌گری، گرایش‌های گوناگون مهندسی متالوژی، کارشناسان کامپیوتر و برنامه نویسی و..
تمام این موارد نیروهای متخصصی هستند که به صورت مستقیم در بخش تولید فولاد مبارکه مشغول به کار هستند. به صورت غیر مستقیم نیز نیروهای تحصیلکرده بسیاری در بخش‌های اداری، حسابداری، فروش و روابط عمومی فولاد مبارکه مشغول به کار هستند.
به بیان بهتر، صنعت فولاد به عنوان یکی از صنایع مادر کشور، صنایع بالادستی و پایین‌دستی بسیاری را در برمی‌گیرد.
صنایع بالادست این صنعت شامل استخراج و بهره‌برداری معادن و تبدیل سنگ‌آهن به کنسانتره، گندله و آهن‌اسفنجی است و پایین‌دست آن نیز شامل بخش‌هایی مانند آهن‌آلات ساختمانی، لوله و پروفیل، خودروسازی، انتقال سیالات، صنایع بسته‌بندی و... می‌شود که هریک به نوبه خود می‌توانند زمینه اشتغالزایی بسیاری به خصوص برای نیروهای دانشگاهی و تحصیل کرده در رشته‌های فنی و مهندسی را فراهم کنند. میزان اشتغالزایی در صنایع پایین‌دستی صنعت فولاد چندین برابر آن در صنایع بالادست است.
صنعت فولاد به‌طور مستقیم و غیرمستقیم در ایجاد فرصت‌های شغلی نقش بسیاری دارد. منظور از مشاغل مستقیم مشاغلی هستند که در داخل کارخانه‌های فولاد ایجاد می‌شوند و منظور از مشاغل غیرمستقیم، آن دسته از مشاغلی است که به‌منظور تامین مواد اولیه کارخانه و همچنین تسهیل خریدوفروش محصول کارخانه و... ایجاد می‌شود. در صنعت فولاد استاندارد خاصی در زمینه اشتغالزایی وجود دارد، چنانکه به ازای هر هزار تن تولید فولاد در کارخانه، برای یک نفر اشتغال ایجاد می‌شود. برای مثال یک واحد ۵۰۰هزار تنی می‌تواند برای ۵۰۰ نفر اشتغال ایجاد کند. البته در برخی واحدهای کشور که دارای ظرفیت‌های بالاتر نیز هستند.
در واحدهای فولادی به ازای هر نفر که به طور مستقیم اشتغالزایی می‌شود برای ۱۵ نفر اشتغالزایی غیرمستقیم داریم. برخی شرکت‌ها تامین‌کننده و برخی خدماتی و همچنین بعضی شرکت‌ها نیز که خریدار محصول هستند مشاغل غیرمستقیم واحدهای فولادی به شمار می‌روند. از این‌رو، به‌طور میانگین یک کارخانه فولاد ۱۵ برابر کارکنان خود قدرت اشتغالزایی غیرمستقیم دارد.
صنعت فولاد در مقایسه با صنایع مشابه خود در سطح جهان یک صنعت اشتغالزا به‌شمار می‌رود. در کشورهای اروپایی مانند آلمان و انگلیس یا در امریکا یا در کشورهای آسیایی مانند ژاپن و کره‌جنوبی تعداد افرادی که در صنعت فولاد شاغل هستند را در گزارش‌های اقتصادی خود اعلام می‌کنند و این میزان اشتغالزایی به نسبت سایر صنایع مشابه بیشتر است
صنعت فولاد یک اشتغالزایی مستقیم و یک بخش اشتغالزایی غیرمستقیم دارد و محاسبه فرمول میزان اشتغالزایی در صنعت فولاد تا حدی متفاوت است. برای مثال اگر یک نفر در صنعت فولاد کار می‌کند ممکن است به‌طور غیرمستقیم برای ۵ تا ۱۰نفر و حتی بالاتر اشتغال غیرمستقیم ایجاد کند. اشتغالزایی غیرمستقیم یک بخش شامل تامین‌کنندگان و بخش خدمات است و بخش دیگر نیز شامل حمل‌ونقل کالا می‌شود. این موضوع که صنعت فولاد می‌تواند برای چند نفر اشتغالزایی کند، فرمول مشخصی ندارد. برخی ادعا می‌کنند به ازای هر تن فولاد خامی که در زنجیره فولاد تولید می‌شود برای ۶۰۰ تا هزار نفر شغل مستقیم ایجاد می‌شود. برای مثال اگر در ژاپن سالانه ۱۰۰ میلیون تن فولاد تولید می‌شود، این میزان تولید می‌تواند برای ۶۰هزار نفر ایجاد اشتغال کند. البته این میانگین در امریکا به هزار نفر می‌رسد یا درحال‌حاضر در کشور ما که حدود ۲۰ میلیون تن فولاد می‌شود باید در حالت حداکثری برای ۲۰هزار نفر ایجاد اشتغال شود که البته در ایران این میزان اشتغالزایی بسیار بالاتر است. برای مثال کارخانه‌ای که در سال ۲ میلیون تن تولید فولاد دارد باید برای ۲هزار نفر ایجاد شغل کند اما در عمل شاهد هستیم که ۱۰هزار نفر نیرو در آن کارخانه مشغول به کار هستند.
350 هزار اشتغال مسقیم و غیرمستقیم در فولاد مبارکه وجود دارد. با توجه به این که عمده این افراد شاغل (مستقیم یا غیرمستقیم) از افراد تحصیل کرده هستند، فولاد مبارکه در کنار کاهش بیکاری در کشور، نقشی بی‌بدیل در اشتغالزایی برای افراد تحصیلکرده و دانشگاهی در رشته‌های فنی و مهندسی و همچنین مالی و تجاری و مدیریت داشته است
در کل این قاعده در ایران چندان رعایت نمی‌شود و ۲۰ میلیون تن تولید فولاد برای ۳۰هزار نفر به‌طورمستقیم شغل ایجاد کرده است.
در برخی معادن در استرالیا مانند ریوتینتو که بزرگترین معدن سنگ‌آهن جهان به‌شمار می‌رود در سال با ۳ نفر ۱۰ میلیون تن سنگ‌آهن تولید می‌شود زیرا این معدن به‌طور اتوماسیون فعالیت می‌کند. حالا اگر چنین معدنی در ایران بود باید با ۱۰هزار نفر نیروی کار می‌چرخید. از این‌رو فناوری به‌کار گرفته شده در معدن و کارخانه‌ها بر میزان اشتغالزایی نیز تاثیرگذار است. موضوع اشتغال در صنایع بالادست و پایین‌دست صنعت فولاد با یکدیگر متفاوت است و هر اندازه به سمت محصول تمام‌شده پیش می‌رویم، میزان اشتغالزایی نیز بیشتر می‌شود زیرا در بالادست موضوع تناژ مطرح است.
در این میان 350 هزار اشتغال مسقیم و غیرمستقیم در فولاد مبارکه وجود دارد. با توجه به این که عمده این افراد شاغل (مستقیم یا غیرمستقیم) از افراد تحصیل کرده هستند، فولاد مبارکه در کنار کاهش بیکاری در کشور، نقشی بی‌بدیل در اشتغالزایی برای افراد تحصیلکرده و دانشگاهی در رشته‌های فنی و مهندسی و همچنین مالی و تجاری و مدیریت داشته است.
فولاد مبارکه یاری‌رسان اشتغال در کشور به خصوص اشتغال جوانان تحصیل کرده بوده است. به جرأت می‌توان گفت نقشی که فولاد مبارکه در اشتغال کشور و به خصوص اشتغال افراد تحصیل کرده ایفا می‌کند را کمتر بنگاه اقتصادی برعهده دارد
با توجه به تمام موارد فوق می‌توان گفت فولاد مبارکه یاری‌رسان اشتغال در کشور به خصوص اشتغال جوانان تحصیل کرده بوده است. به جرئت می‌توان گفت نقشی که فولاد مبارکه در اشتغال کشور و به خصوص اشتغال افراد تحصیل کرده ایفا می‌کند را کمتر بنگاه اقتصادی برعهده دارد.
دیدگاه تان را بنویسید