آریا طاری

تیم ملی فوتبال ایران دو بازی مهم در مرحله مقدماتی جام جهانی 2026 پیش رو دارد. دو بازی‌ای که خارج از خانه برگزار می‌شود و پیروزی در آنها بسیار حائز اهمیت است. شاگردان قلعه‌نویی در حال حاضر به خاطر تفاضل گل بهتر نسبت به ازبکستان در رده اول گروه A قرار دارند. آنها برای حفظ صدرنشینی باید مقابل کره‌شمالی و قرقیزستان به پیروزی برسند و حتی گل‌های زیادی هم به ثمر برسانند. تیم ملی روی کاغذ شانس بیشتری از دو رقیبش برای پیروزی برخوردار است اما به هر حال فوتبال است و هیچ اتفاقی در آن دور از ذهن نیست. 

شاید دعوت نشدن امیری، رضاییان و حاج‌صفی به اردوی ملی، ترس کادر فنی از بالا رفتن میانگین سنی تیم ملی باشد. میانگین سنی تیم قلعه‌نویی در اردوی قبلی 28.7 بوده و در فیفادی آبان‌ماه با حضور چند چهره جوان‌تر نظیر سحرخیزان به 28 کاهش پیدا کرده است

شاگردان قلعه‌نویی در تاریخ 24 و 29 آبان این دو مسابقه خود را برگزار خواهند کرد. تیم ملی ایران که تاکنون در گروه 6 تیمه خود با سه برد و یک تساوی، 10 امتیاز به دست آورده، صدرنشین این گروه است و پیروزی در این دو مسابقه که در لائوس و قرقیزستان (محل میزبانی حریفان) برگزار می‌شود، می‌تواند پروژه چهارمین صعود متوالی به جام جهانی را به مرحله نهایی خود برساند. 

تحول در لیست تیم ملی

کادر فنی تیم ملی در تلاش برای انتخاب یک ترکیب پرستاره، 28 بازیکن را برای حضور در این دو مسابقه انتخاب کرده است. نفراتی که بعد از بررسی‌های قلعه‌نویی از عملکرد بازیکنان لیگ برتری و کارنامه لژیونرها انتخاب شده‌اند و البته تحول در فهرست تیم ملی را هم نشان می‌دهند. مهم‌ترین اتفاق صورت‌گرفته در تغییر و تحولات فهرست جدید تیم ملی، دعوت از محمدرضا اخباری و سعید سحرخیزان و بازگشت دوباره محمدحسین کنعانی‌زادگان به پس از دوران مصدومیتش است.

حضور محمدرضا اخباری در جمع چهار نفره دروازه‌بان‌های تیم ملی به عنوان کسی که بیشترین تعداد کلین‌شیت در فصل جاری لیگ برتر را داشته، بسیار حائز اهمیت است. همچنین حضور علیرضا بیرانوند (تراکتورسازی)، سیدحسین حسینی (استقلال) و پیام نیازمند (سپاهان) نشان می‌دهد که کادرفنی به دنبال ایجاد یک فضای رقابتی بین گلرهای فوتبال ایران است. 

همچنین محمدحسین کنعانی‌زادگان که چهار بازی را به دلیل مصدومیت از دست داد، از بازی پرسپولیس مقابل گل‌گهر به میدان برگشت و خیلی زود هم توجه سرمربی تیم ملی را به خود جلب کرد. او حالا دوباره در اردوی تیم ملی حضور دارد و در کنار شجاع خلیل‌زاده، علی نعمتی، امین حزباوی و محمدمهدی زارع مدافعان میانی اردوی تیم ملی را تشکیل می‌دهند. ناگفته نماند نعمتی مدافع تیم فولاد خوزستان و زارع دفاع جوان تیم گل‌گهر سیرجان با دعوت شدن به تیم ملی مزد عملکرد خوب خود در هفته‌های اخیر لیگ برتر را گرفتند. 

تنها تغییری که در خط میانی صورت گرفته، بازگشت روزبه چشمی به اردوی تیم ملی است. او پس از پایان جام ملت‌ها جایی در فهرست قلعه‌نویی نداشت و حالا در شرایطی به اردو بازگشته که در طول یکی،دو ماه اخیر درگیر مصدومیت شد و از روزهای آرمانی‌اش فاصله گرفت. سامان قدوس، جواد حسین‌نژاد، سعید عزت‌اللهی، محمد کریمی و محمد قربانی دیگر نفرات حاضر در اردوی تیم ملی در این پست هستند. 

صالح حردانی، آریا یوسفی، میلاد محمدی و امید نورافکن به عنوان مدافعان چپ و راست دعوت شدند که اتفاق جالب‌توجه اینکه امیر قلعه‌نویی روی نام ابوالفضل جلالی خط قرمز کشیده و به جای آنکه به سراغ دعوت از یک مدافع چپ تخصصی برای رقابت با میلاد محمدی برود، نام امید نورافکن را در بین مدافعان چپ قرار داده تا این بازیکن چندپسته در فیفادی پیش‌رو، ماموریتی متفاوت در ترکیب تیم ملی داشته باشد. علیرضا جهانبخش، علی قلی‌زاده، محمد محبی و مهدی قایدی نیز به عنوان وینگر دیگر اردونشینان فعلی تیم ملی به شمار می‌روند. 

نکته قابل توجه در خط حمله دعوت از سعید سحرخیزان به جای مهدی ترابی است. مهاجم جوانی که در تیم اورنبورگ روسیه فرم بی‌نظیری در خط حمله داشته و با هفت گل و یک پاس گل در ۱۷ بازی بخشی از اردوی تیم ملی است

درنهایت در خط حمله هم یک نکته قابل توجه وجود دارد و آن دعوت از سعید سحرخیزان به جای مهدی ترابی است. مهاجم جوانی که در تیم اورنبورگ روسیه فرم بی‌نظیری در خط حمله داشته و غیبتش در اردوهای قبلی تیم ملی با انتقاد کارشناسان روبه‌رو شده بود. سحرخیزان حالا با هفت گل و یک پاس گل در ۱۷ بازی بخشی از اردوی تیم ملی است و این شانس را دارد که مقابل کره‌شمالی و قرقیزستان به میدان برود. مهدی طارمی، امیرحسین حسین‌زاده، سردار آزمون و شهریار مغانلو دیگر مهاجمانی هستند که در اردوی تیم ملی به سر می‌برند. باید گفت عدم دعوت دوباره از اللهیار صیادمنش که همه از او به عنوان پدیده آینده‌دار فوتبال ایران یاد می‌کنند، همچنان از تصمیمات عجیب قلعه‌نویی به شمار می‌رود. صیادمنش روزهای خوبی را در فوتبال بلژیک سپری می‌کند اما گویا سبک بازی‌اش مورد توجه سرمربی تیم ملی نیست. 

جای خالی چند بازیکن آماده

فهرست تیم ملی در حالی اعلام شده که جای خالی چند بازیکن آماده در آن به چشم می‌خورد. بازیکنانی که طی هفته‌های گذشته عملکرد فوق‌العاده‌ای در ترکیب تیم‌های‌شان داشتند. یکی از این بازیکنان وحید امیری است؛ موثرترین بازیکن پرسپولیس در لیگ بیست‌وچهارم. امیری که در 37 سالگی از پا به سن گذاشته‌های فوتبال ایران به حساب می‌آید، برخلاف فصل گذشته که بیشتر درگیر مصدومیت بود، در رقابت‌های امسال به مهره کلیدی گاریدو تبدیل شده است. امیری در 13 بازی‌ای که پرسپولیس تا به اینجا برگزار کرده حضور حداکثری داشته و دو پاس گل در لیگ نخبگان و سه گل در لیگ برتر به نام خود زده است. این آمار به خصوص در شرایطی که مهاجمان پرسپولیس دور از انتظار ظاهر شده‌اند، بسیار قابل توجه است. او می‌تواند تا پایان فصل آمار بهتری هم ثبت کند اما در 37 سالگی جایی در تیم ملی پیدا نکرد. آخرین حضور امیری در ترکیب تیم ملی به مسابقات کافا سال 1402 بازمی‌گردد و از پاییز سال گذشته دیگر به اردوی تیم ملی دعوت نشده است.

رامین رضاییان هم به عنوان موثرترین بازیکن استقلال مد نظر قلعه‌نویی نبود. او با اینکه در چند بازی آخر آبی‌پوشان آن رامین همیشگی نبود اما با پنج گل زده و یک پاس گل بیشترین تاثیرگذاری را در استقلال داشته است. شاید اگر رامین این روزها مصدوم نبود هم جایی در تفکرات قلعه‌نویی نداشت. او یک بازیکن 34 ساله است و با وجود آمادگی‌ای که دارد، زیر سایه جوانگرایی قرار گرفته و باید خودش را در لیگ برتر به چالش بکشد. شاید مصاف ایران و ترکمنستان که در فیفادی فروردین‌ماه سال 1403 برگزار شد، آخرین بازی ملی رامین رضاییان باشد. 

سومین چهره غایب تیم ملی هم احسان حاج‌صفی است. کسی که در جریان پیروزی سه بر صفر آاک آتن برابر آستراس آکتور یک گل پشت پا به ثمر رساند و پس از اعلام آخرین فهرست تیم ملی، تیتر اول بسیاری از رسانه‌های ورزشی شد. حاج‌صفی حدود دو دهه در سطح ملی حضوری فعال داشته اما از بازی نیمه‌نهایی جام ملت‌های آسیا 2023 به بعد جایی در فهرست اردونشینان تیم ملی نداشت. او سال گذشته حتی به عنوان بهترین مدافع چپ لیگ یونان معرفی شد و در فصل جدید هم پس از پشت سر گذاشتن مصدومیت که او را در 6 هفته ابتدایی از ترکیب دور کرده بود، در دو بازی آخر آاک صدرنشین لیگ یونان یک پاس گل ارسال کرد و یک گل زد تا آمادگی خود را به رخ بکشد. با این حال عملکرد این بازیکن 34 ساله هم برای مجاب کردن کادر فنی کافی نبود. او با 140 بازی ملی در تعقیب جواد نکونام و علی دایی است که به ترتیب 151 و 149 بازی ملی دارند. باید دید قبل از اینکه حاج‌صفی کفش‌هایش را برای همیشه بیاویزد، فرصت پیدا می‌کند که جای نکونام را در این رده‌بندی  بگیرد یا نه. 

ترس کادر فنی از میانگین سنی بالا

شاید دعوت نشدن امیری، رضاییان و حاج‌صفی به اردوی ملی، ترس کادر فنی از بالا رفتن میانگین سنی تیم ملی باشد. در جام جهانی 2022، تیم ملی ایران با میانگین سنی 28.9 پیرترین تیم مسابقات نام گرفت. میانگین سنی تیم ایران در جام ملت‌های آسیا بالاتر هم رفت و با میانگین حدود 29 سال، ایران دومین تیم مسن رقابت‌ها لقب گرفت. در همین نقطه بود که نگرانی‌ها درباره آینده تیم ملی اوج گرفت و قلعه‌نویی بعد از شکست مقابل قطر در نیمه‌نهایی جام ملت‌ها، وعده جوانگرایی را داد. بعد از جام ملت‌ها امید ابراهیمی 36 ساله از تیم ملی خداحافظی کرد و احسان حاج‌صفی و کریم انصاری‌فرد دیگر به اردو فراخوانده نشدند. میانگین سنی تیم قلعه‌نویی در اردوی قبلی 28.7 بوده و در فیفادی آبان‌ماه با حضور چند چهره جوان‌تر نظیر سحرخیزان به 28 کاهش پیدا کرده است.