موج اعتراض به تراکم بیش از حد تقویم سالانه فوتبال به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش یافته و با گسترش تورنمنت‌های باشگاهی و ملی در سال‌های اخیر، همه از افزایش مصدومیت بازیکنان و فشار بیش از حد روی آنها انتقاد می‌کنند. با این حال بررسی آماری تعداد بازی‌های هر تیم در یک فصل فوتبال نشان می‌دهد مجموع بازی‌های هر تیم در سال با رکوردهای تاریخی فاصله دارد و فشار سنگین حاصل از تراکم تقویم تنها تیم‌های مطرح و درجه یک فوتبال اروپا را تهدید می‌کند. فصل جدید فوتبال اروپا در شرایطی آغاز شده که ممکن است باشگاهی مثل منچسترسیتی با برگزاری ۷۵ مسابقه به تابستان آینده برسد.

به گزارش فوتبال ۳۶۰، برایان تالبوت، بازیکن سابق آرسنال و وست‌بروم بعد از پشت سر گذاشتن یکی از آخرین مسابقات فصل پرفشار ۸۰-۱۹۷۹ در اتوبوس تیم از هوش رفت. تالبوت در آن فصل رکورد تاریخ سطح اول فوتبال انگلیس را در زمینه تعداد مسابقات یک بازیکن در یک فصل جابه‌جا کرد؛ رکوردی که تا به امروز همچنان پابرجا مانده است. تالبوت نه‌تنها در هر ۷۰ مسابقه فصل آرسنال به میدان رفت، بلکه در تمامی رقابت‌ها در ترکیب اصلی توپچی‌ها قرار گرفت. این روزها بحث بر سر سلامت بازیکنان بالا گرفته و می‌توان از دهه‌های گذشته فوتبال اروپا هم یاد کرد؛ از روزگاری که بازیکنان شاید به اندازه امروز در زمین متحمل فشار فیزیکی نمی‌شدند اما علوم ورزشی هنوز رشد نکرده و فرآیند آماده‌سازی پیش‌فصل و بازیابی آمادگی جسمانی مانند قرن بیست‌ویکم پیشرفت نکرده بود. تعویض، اتفاقی نادر به شمار می‌رفت و بازیکنان در آن شرایط ناچار بودند حتی بیشتر از امروز در مسابقات به میدان بروند. آیا واقعا با اضافه شدن جام جهانی باشگاه‌ها با ساختار جدید و افزایش تعداد مسابقات لیگ ملت‌های اروپا و لیگ قهرمانان اروپا، فوتبال به نقطه شکننده خود در زمینه تراکم تقویم رسیده؟

مصدومیت و کیفیت، نگرانی‌های جدید فوتبال

تمام مشکل در سلامت بازیکنان و افزایش مصدومیت‌های کوچک و بزرگ خلاصه نمی‌شود. نگرانی‌های جدی در مورد سطح کیفی فوتبال به وجود آمده و به نظر می‌رسد بالا رفتن تعداد بازی‌ها کم‌کم وضعیت فنی مسابقات را تحت تاثیر قرار می‌دهد. ایجاد رخنه در تقویم فوتبال کمیت بازی‌ها را کاهش می‌دهد اما هواداران می‌توانند بازی‌هایی بهتر و دلچسب‌تر تماشا کنند چون خستگی بازیکنان باعث می‌شود قادر به ارائه بهترین عملکرد خود در تمام دیدارها نباشند. همچنین تلاش برای حفظ انرژی و قدرت بدنی و از دست دادن بازی‌های خاص جلوه بازی‌ها را تغییر می‌دهد. رودری، هافبک دفاعی تیم ملی اسپانیا و منچسترسیتی حتی قبل از این فصل هم مورد توجه رسانه‌ها بود. او فصل را به دلیل پارگی رباط صلیبی از دست داد و این نوع خاص از مصدومیت بیشتر از سال‌های گذشته در فوتبال رخ می‌دهد. رودری بیشتر از دیگر بازیکنان به میدان می‌رود چون همزمان پیراهن دو تیم کاملا موفق در عرصه باشگاهی و ملی را به تن می‌کند و معمولا در هر تورنمنت به خط پایان نزدیک می‌شود. او که نسبت به فشردگی بازی‌ها اعتراض داشت، با مصدومیت شدید زانو فصل را از دست داد. غیبت رودری شدت فشار روی بازیکنان منچسترسیتی را افزایش می‌دهد چون آنها حالا باید بدون یکی از مهره‌های کلیدی خود در چهار جبهه بجنگند و تازه با اتمام فصل نخستین دوره ۳۲ تیمی جام جهانی باشگاه‌ها از راه می‌رسد و دوره سالانه فوتبال را یک ماه دیگر امتداد خواهد داد. تابستان بدون مسابقات ملی فرصت مناسبی برای استراحت بازیکنان به شمار می‌رفت اما بازیکنان شاغل در این ۳۲ تیم روزهای متفاوتی را پشت سر خواهند گذاشت. 

مدافعان نظر رودری

ژول کونده، مدافع بارسلونا و یورین تیمبر در دفاع از نظر رودری معتقدند بازیکنان به اعتصاب نزدیک شده‌اند. برناردو سیلوا هم تقویم فوتبال را کاملا جنون‌آمیز و بی‌معنی می‌داند. ماهتا مولانگو، مدیر اجرایی اتحادیه بازیکن حرفه‌ای فوتبال خواهان مقررات سخت‌گیرانه‌تر در مورد تعداد بازی‌های مجاز برای هر بازیکن در طول فصل شده است. او همچنین پیشاپیش از هرگونه تصمیم بازیکنان برای اعتصاب حمایت کرده. با تمام این‌ها بررسی آماری نشان می‌دهد همزمان با معرفی تورنمنت‌های جدید و گسترش جام‌های مختلف تعداد بازی‌های تیم‌ها در طول فصل نسبت به دهه‌های پایانی قرن بیستم افزایش چشمگیری نداشته است. دو دهه پیش تعداد تیم‌های حاضر در سطح اول فوتبال انگلیس از ۲۲ به ۲۰ کاهش یافت. نمایندگان اروپایی انگلیس اجازه حضور مستقیم در دور سوم رقابت‌های جام اتحادیه را به دست آوردند، بازی‌های تکراری از جام اتحادیه و جام حذفی کنار رفت و مراحل جام اتحادیه پیش از فینال بدون وقت‌های اضافه برگزار می‌شود. 

گواردیولا در آستانه مسابقه هفتادوپنجم

صعود منچسترسیتی به دیدار نهایی تمام رقابت‌های این فصل می‌تواند به معنی حضور تیم گواردیولا در ۷۵ مسابقه باشد؛ مسیری که از سوپرجام انگلیس آغاز شد و ممکن است تا فینال جام جهانی باشگاه‌ها پیش برود. این مسابقه‌ تنها یک ماه قبل از آغاز فصل ۲۶-۲۰۲۵ برگزار می‌شود. با این حال واقعیت منچسترسیتی به احتمال بسیار زیاد حتی به مرز ۷۵ مسابقه هم نخواهد رسید. سیتیزن‌ها برای صعود به مرحله حذفی لیگ قهرمانان اروپا نیازی به حضور در دور پلی‌آف ندارند و چنانچه سرمربی کاتالان اذعان کرده تیمش انرژی خود را در جام اتحادیه هدر نمی‌دهد. منچسترسیتی فصل گذشته را با ۵۹ مسابقه به پایان رساند. این تعداد از هر تیم دیگر در هر لیگ اروپایی دیگر بیشتر بود. معرفی جام‌هایی مانند لیگ کنفرانس یوفا باعث شده حتی تیم‌هایی مانند استون‌ویلا (۵۶ مسابقه در فصل گذشته) و فیورنتینا (۵۸ مسابقه) هم به آمارهای این تیم نزدیک شوند. با این حال فشردگی تقویم معضل مخصوص باشگاه‌های حاضر در تورنمنت‌های اروپایی‌ است. پنج تیم لیگ برتری فصل را با تنها ۴۲ مسابقه به پایان رساندند و ۳۶ تیم در ۶ لیگ معتبر اروپایی در کمتر از ۴۰ مسابقه حاضر شدند. فشار روی بازیکنان نه یک مشکل عمومی، بلکه دغدغه‌ای برای تیم‌های بزرگ است. 

رکوردی که شکسته نشده

آمار نشان می‌دهد در تمام تاریخ سطح اول فوتبال انگلیس تنها ۱۳ بار پیش آمده تیمی فصل را با ۶۵ مسابقه یا بیشتر به پایان برساند و از این تعداد تنها دو مورد در قرن بیست‌ویکم رخ داده؛ منچستر یونایتد با ۶۶ مسابقه در فصل ۰۹-۲۰۰۷ و چلسی با ۶۹ مسابقه در فصل ۱۳-۲۰۱۲. در واقع هیچ‌ تیمی در ۵۳ سال گذشته از رکورد ۷۰ مسابقه استوک‌سیتی در فصل ۷۲-۱۹۷۱ عبور نکرده است. استوک در آن فصل در جام تکزاکو و جام آنگلو - ایتالین به میدان رفت؛ فاتح جام اتحادیه شد، به مرحله نیمه‌نهایی جام حذفی رسید و لیگ را با قرارگیری در رده هفدهم به پایان رساند! آرسنال در فصل ۸۰-۱۹۷۹ با رکورد ۷۰ مسابقه استوک برابری کرد. توپچی‌ها در مرحله نیمه‌نهایی جام حذفی چهار بار با لیورپول روبه‌رو شدند (شامل سه دیدار تکراری) و جام را با ۱۱ مسابقه به پایان رساندند. آرسنال در مرحله دوم وارد جام اتحادیه شد و در مرحله پنجم حذف شد اما این اتفاق هفت مسابقه طول کشید. 

این اتفاقات سال‌ها قبل از معرفی نیمکت‌های ۹ نفره و امکان پنج تعویض در هر مسابقه رخ می‌داد. فصل ۱۳-۲۰۱۲ آخرین مورد حضور یک تیم انگلیسی در بیش از ۶۵ مسابقه است. خوان ماتا مجموعا در ۶۴ دیدار به میدان رفت. او ۵۵ بار در ترکیب اصلی تیمش قرار گرفت مجموعا چهار هزار و ۹۲۰ دقیقه بازی کرد. ماتا فصل را بعد از قهرمانی یورو ۲۰۱۲ و حضور در المپیک لندن به همراه تیم ملی اسپانیا آغاز کرد و بعد از اتمام این فصل طولانی راهی برزیل شد تا به همراه لاروخا به دیدار نهایی جام کنفدراسیون‌ها صعود کند. ماتا در دوران حضور خود در لندن یکی از مهره‌های محبوب شیرها به شمار می‌رفت اما در نیمه‌راه فصل بعد راهی منچستر یونایتد شد و با شیب ملایم توانایی فنی و فیزیکی خود برای حضور در زمین فوتبال را از دست داد. آیا فصل پرفشار و متراکم ۱۳-۲۰۱۲ به تحلیل رفتن قوای ماتا انجامید؟ 

بازی‌های ملی هم افزایش نداشته

حتی تعداد بازی‌های ملی هر تیم در طول سال افزایش چشمگیری را نسبت به دهه‌های گذشته نشان نمی‌دهد اما همزمان با رشد کم‌شیب تعداد مسابقات، آمار بازی‌های مهم و تعیین‌کننده سال به سال افزایش می‌یابد و به تعبیر یوفا «بازی‌های معنادار» جای مسابقات دوستانه کم‌فشار را می‌گیرد. تیم‌های ملی در هر رخنه‌ای که در تقویم رخ دهد به مسابقات رسمی فراخوانده می‌شوند. امسال مرحله یک‌چهارم نهایی لیگ ملت‌های اروپا با هفته‌های ابتدایی مرحله مقدماتی جام جهانی ۲۰۲۶ در قاره سبز همزمان خواهد شد. با تمام این‌ها تنها بهترین و کارآمدترین بازیکنان متحمل فشار سنگین می‌شوند. هیچ بازیکنی مانند تالبوت در هر ۷۰ مسابقه تیمش در یک فصل به میدان نمی‌رود اما تفاوت بزرگی که به افزایش فشار روی بازیکنان منجر می‌شود، سرعت بالای بازی در فوتبال عصر جدید است. تراکم و سرعت بالای بازی حتی نسبت به اوایل دهه ۲۰۰۰ هم به حدی است که انگار ورزش دیگری را تماشا می‌کنیم و این فرضیه مطرح شده بازیکنان در دهه ۸۰ شاید تنها با ۸۰ درصد حداکثر توان خود به میدان می‌رفتند چون نوع تغذیه، تکنولوژی ورزشی و فرآیند ریکاوری در حد مناسب نبود.