قواعد رهبری

سعید طالبی چابک

تیم‌های ملی فوتبال ترکیه و پرتغال در گروه F به مصاف هم رفتند و بازی با نتیجه سه بر صفر به سود پرتغال به پایان رسید. ترکیه در این بازی هیچ شباهتی به ترکیه در بازی مقابل گرجستان نداشت و فرصت‌های خطرناک اندکی برای جبران گل‌های خورده روی دروازه پرتغال ایجاد کرد که ثمری نداشت.

حفظ انسجام تیمی در پرتغال با محوریت رونالدو و با همراهی باتجربه‌های دیگر تیم مثل پپه و برونو فرناندز به کامبک پرتغال در بازی با جمهوری چک انجامید و در بازی با ترکیه هم با تسلط بیشتری ادامه پیدا کرد. رونالدو و سایر شاگردان مارتینز حالا به مدعیان جام اضافه شده‌اند

ورود آردا گولر و مریح دمیرال در نیمه دوم به ترکیب ترکیه هم تغییری در عملکرد آنها نداشت و پرتغال هم به سه گل رضایت نمی‌داد و به دنبال گل‌های بیشتر حملات پی در پی را روی دروازه حریف ترتیب می‌‌داد. در نهایت بازی با همین نتیجه به پایان رسید تا پرتغال پس از آلمان و اسپانیا، سومین تیم صعودکننده به مرحله حذفی نام گیرد. پرتغال از حالا به فکر مرحله حذفی است.

کریستیانو رونالدو کاپیتان پرتغالی‌ها در دو بازی اول دور گروهی موفق به گلزنی نشد، اما در صحنه گل سوم با از خود گذشتگی و با ارسال پاس‌ گل به برونو فرناندز رکورددار بیشترین پاس گل تاریخ رقابت‌های یورو شد و آمار خود را به عدد هفت رساند. ابرستاره‌ای که نقشش در تیم ملی پرتغال فراتر از گلزن و پاسور است. ابرستاره‌ای که در آخرین سال‌های فوتبال ملی‌اش هم نقش کلیدی رهبری تیم درون زمین را ایفا می‌کند. نقشی که در بازی برابر جمهوری چک و زمانی که بازی گره خورده بود و نزدیک بود برزیل اولین شکستش را در اولین بازی تورنمنت تجربه کند، کاملا محسوس و مشهود بود. حفظ انسجام تیمی در پرتغال با محوریت رونالدو و با همراهی باتجربه‌های دیگر تیم مثل پپه و برونو فرناندز به کامبک پرتغال در آن بازی انجامید و در بازی با ترکیه هم با تسلط بیشتری ادامه پیدا کرد.

یک رهبر توانمند از دور منتظر نمی‌ماند تا ابتدا اعضای تیمش دست به کار شوند؛ بلکه در کارهای تیمی حضور فعالی دارد و هر جا لازم باشد پیش از بقیه اقدام می‌کند و راه را به اعضای تیمش نشان می‌دهد. رونالدو طی بازی‌ها حضور فعالی در بسیاری از نقاط زمین داشت و علاوه بر انجام وظیفه گلزنی به عنوان یک مهاجم، در درگیری‌های تن به تن و کمک به خط دفاع نیز از هیچ تلاشی فروگذاری نمی‌کرد. چهره ناراحت او بعد از گل خوردن تیمش مقابل مجارستان در مرحله مقدماتی را بسیاری از علاقمندان به فوتبال به خاطر دارند. وقتی اعضای تیم، رهبر تیم را در کنار خودشان می‌بینند برای تحقق اهداف تیم انگیزه دوچندان پیدا می‌کنند.

زمان‌هایی در یک کار تیمی وجود دارد که تفکرات و دیدگاه‌های رهبر تیم مانعی برای تحقق اهداف تیم است. در این زمان‌ها این هوشمندی رهبر تیم است که با فاصله گرفتن از امور اجرایی و تفویض اختیارات به دیگران، اجازه بدهد روال کار با سرعت و بهره‌وری بالاتری پیش برود. وقتی رونالدو در اوایل نیمه اول بازی مقابل فرانسه دچار مصدومیت شد و پس از 15 دقیقه متوجه شد دیگر نمی‌تواند به بازی ادامه دهد و نقش موثری در اجرای تاکتیک‌های تیمش داشته باشد، برای حضور در زمین پافشاری نکرد و درخواست تعویض شدن نمود. شاید پذیرش این که دیگر نمی‌تواند در مسابقه فینال حضور داشته باشد و برای تیمش گلزنی کند برای رونالدو بسیار دشوار بود، اما او به موقع فهمید که با یک پای مصدوم صرفا باری روی دوش هم‌تیمی‌هایش است و خروج او از زمین به نفع تیم خواهد بود. یک رهبر هوشمند صرفا به اعضای تیمش دستور نمی‌دهد که کارها را انجام بدهند بلکه به آنها انگیزه می‌بخشد تا در مسیر تحقق اهداف تیم پرتلاش ظاهر شوند. هنر رهبر تیم این است که چطور فعالیت اعضای تیم را برای آنها معنادار کند و اهداف شخصی آنها را با اهداف تیم و سازمان هم‌راستا نماید. همان‌طور که دیدیم، کار رونالدو با خروج از زمین تمام نشد بلکه او در اکثر دقایق بازی با پای باندپیچی شده در کنار سرمربی تیم در کنار زمین حضور داشت و به هم‌تیمی‌هایش انگیزه می‌داد. بازیکنان پرتغال وقتی کاپیتان خود را کنار زمین می‌دیدند که با شور و اشتیاق فریاد می‌زند، انگیزه بیشتری پیدا می‌کردند که در غیابش به پیروزی دست پیدا کنند و قهرمانی را به او هدیه بدهند. تصویرسازی ذهنی یکی از شیوه‌هایی است که رهبران توانمند از آن برای به پیش راندن اعضای تیم‌شان استفاده می‌کنند. آنها تصویر آینده مطلوب و دلخواه را برای اعضای تیم‌شان ترسیم می‌کنند و این باور را در ذهن دیگران ایجاد می‌کنند که آینده چیزی است که می‌توانیم خودمان آن را بسازیم. ادر بازیکنی که گل پیروزی پرتغال را در یک مسابقه فینال به ثمر رساند، در مصاحبه‌ای با رسانه‌ها اعلام کرد که قبل از ورودش به زمین، رونالدو به او گفته بود که گل پیروزی تیمش را به ثمر می‌رساند.

رونالدو و سایر شاگردان مارتینز حالا به مدعیان جام اضافه شده‌اند. بدون شک بردن یورو 2024 یکی از ارزشمندترین و شاید آخرین موفقیت‌های تیمی‌ است که رونالدو شانس به دست آوردنش را دارد و بعید است مردی که قواعد رهبری را خوب بلد است، به راحتی این شانس را از دست بدهد.