فرار رو به جلو

آریا رهنورد

«با قهرمانی آسیا، شانس ماندن کی‌روش در فوتبال ایران بیشتر می‌شود». مهدی تاج وقتی این جمله را به زبان آورد که امیدوار بود تیم ملی به فینال آسیا برسد و در نهایت جام قهرمانی را بالای سر ببرد. پایان کار ایران در امارات اما نه‌تنها به بقای کارلوس کی‌روش ختم نشد، بلکه حتی اوضاع را برای رئیس فدراسیون فوتبال نیز به خطر انداخت. تاج حالا با انبوهی از انتقادها روبه‌رو شده اما به جای پذیرفتن ایرادهای فدراسیون، حمله به منتقدینش را آغاز کرده است.

علی کفاشیان در دوران ریاست فدراسیون فوتبال ایران، ضعف‌های پرشماری داشت و مرتکب اشتباه‌های زیادی شد اما حداقل به پاسخگویی معتقد بود و مدام به ابهام‌های رسانه‌ای در مورد فدراسیون پاسخ می‌داد. در دوران ریاست مهدی تاج اما نوعی «پاسخگویی انتخابی» در فدراسیون وجود دارد و این نهاد تنها خودش را موظف به جواب دادن به گروه محدودی از رسانه‌های خاص می‌داند. شفافیت هرگز یکی از اصول مدنظر فدراسیون تاج نبوده است. در روزهایی که بحث خداحافظی آقای رییس از فدراسیون به دلیل اجرای قانوع منع به کارگیری بازنشستگان وجود داشت، خبرهای زیادی درباره تلاش بین‌المللی تاج برای باقی ماندن در این مسند به گوش می‌رسید اما او ابدا علاقه‌ای به شفاف‌سازی و برطرف‌ کردن ابهامات نداشت. رساندن پاداش به کی‌روش و ملی‌پوش‌ها، تنها دغدغه رییس فدراسیون در روزهای برگزاری جام ملت‌های آسیا بود اما حالا که وقت پاسخگویی درباره شکست سنگین مقابل ژاپن از راه رسیده، تاج روی آنتن زنده تلویزیون، تمایلی به جواب دادن درباره اوضاع تیم ملی ندارد و به جای این کار، جملات تندی را علیه کارشناس برنامه به زبان آورد. واضح به نظر می‌رسید که او با تحقیق کامل درباره آقای کارشناس، پشت خط تلفنی برنامه آسیا 2019 حاضر شده تا روی نقاط ضعف احتمالی آنها دست بگذارد. تاج در مواجهه با امیر حاج‌رضایی به قرارداد او با باشگاه سپاهان در روزهای حضور امیر قلعه‌نویی روی نیمکت این باشگاه اشاره کرد و در مواجهه با مجری برنامه نیز، مدام از عادل فردوسی‌پور و برنامه 90 مایه گذاشت. او درست مثل کی‌روش به جای عذرخواهی، انگشت اتهام را به طرف دیگران نشانه رفت و تلاش کرد تا صورت مساله را هرچه سریع‌تر پاک کند.

در یک شرایط استاندارد مهدی تاج و همکارها باید با فشار بسیار زیادی روبه‌رو شوند و حتی در معرض استعفا قرا بگیرند،  اما به نظر می‌رسد آنها به هیچ قیمتی حاضر به پذیرفتن نقص‌های فدراسیون نیستند و به جای این کار، حمله به مخالفان‌شان را آغاز کرده‌اند

عامل تفرقه ایجاد شده میان فوتبالیست‌ها و ورزشکاران شناخته‌شده سایر رشته‌ها، چه کسی به جز مهدی تاج است؟ او به خودش اجازه داد تا با اشاره دقیق به رقم پاداش فوتبالیست‌ها، فضای ورزش ایران را کاملا به هم بریزد و یک بحث انحرافی به وجود بیاورد. حالا همه به جای اشاره به ضعف و ناکارآمدی تشکیلات فوتبال در ایران، در حال مقایسه فوتبالیست‌ها با وزنه‌بردارها و تکواندوکارها هستند. تیم امید «فدراسیون پنج ستاره» امسال در بازی‌های آسیایی جاکارتا ناکام شد و سرنوشت شوم حذف، در انتظار تیم ملی بزرگسالان نیز بود. در یک شرایط استاندارد مهدی تاج و همکارها باید با فشار بسیار زیادی روبه‌رو شوند و حتی در معرض استعفا قرا بگیرند اما به نظر می‌رسد آنها به هیچ قیمتی حاضر به پذیرفتن نقص‌های فدراسیون نیستند و به جای این کار، حمله به مخالفان‌شان را آغاز کرده‌اند. این فدراسیون حتی از امضای یک قرارداد ساده برای اسپانسرینگ لباس ملی‌پوشان نیز عاجز بوده اما هیچ چیز مانع از این نمی‌شود که آنها تصمیم‌های خاص خودشان را برای فوتبال بگیرند و به همین مدیریت غیرشفاف ادامه بدهند. مهدی تاج همه چیز را در فدراسیون فوتبال به موفقیت احتمالی تیم کی‌روش گره زده بود و حالا پاره شدن این گره، اوضاع را برای او نیز دشوار کرده است. تاج حتی اگر ادعا کند که همه تصمیم‌ها در فدراسیون از سوی کارلوس کی‌روش گرفته شده، تنها ضعف خودش در مدیریت این مربی را آشکار کرده است. مرد پرتغالی در اولین روزهای حضور در فوتبال ایران، اخلاق و رفتاری شبیه امروز نداشت اما آن‌چه او را در چنین وضعیتی قرار داد، رفتار منفعلانه فدراسیون فوتبال بود. آنها به اندازه‌ای به این مربی اختیارات بخشیدند که دیگر کنترل اوضاع کاملا از دست‌شان خارج شد. حتی خود فدراسیونی‌ها نیز دیگر قادر به کنترل رفتارهای کارلوس نبودند. آن‌چه تیم ملی را به وضعیت امروز کشاند در درجه اول، مشکلات ساختاری فدراسیون فوتبال بود. حالا دیگر کی‌روش از تیم ملی جدا شده اما هواداران این تیم بیشتر از آن‌که نگران خروج این مربی هشت ساله باشند، نگران این هستند که فدراسیون چه تصمیمی برای آینده نیمکت ایران خواهد گرفت. حتی اگر این فدراسیون پای یک مربی بزرگ خارجی را به ایران باز کند، باز هم بعید به نظر می‌رسد با این جنس از مدیریت، اتفاق بزرگی در تیم ملی رخ بدهد. پایان دادن به حسرت طولانی قهرمان نشدن در قاره آسیا و صعود به سومین جام جهانی متوالی، تنها از راه نیمکت تیم ملی برای فوتبال ایران به دست نمی‌آید. برای عوض شدن این وضعیت، در درجه اول باید ساختارهای زیادی در مدیریت فوتبال تغییر کنند. خروج کی‌روش اولین قدم برای تغییر روحیه فوتبال ملی است اما آدم‌های زیاد دیگری نیز برای شروع پیشرفت تیم ملی، باید صندلی مدیریتی‌شان را ترک کنند.