آریا طاری

«تیمی که سال گذشته قهرمان همه جام‌ها شده، باید پول پارو کند!». این جمله یحیی گل‌محمدی، راوی یک حقیقت تلخ درباره دو باشگاه پرسپولیس و استقلال است. باشگاه‌هایی که ظاهرا حتی موفقیت در لیگ‌ داخلی، هیچ تاثیر مثبتی روی شرایط مالی‌شان ندارد. در ایران هنوز هم همه راه‌های درآمدزایی به روی باشگاه‌های پرطرفدار بسته است. اگر این راه‌ها سرانجام باز نشوند، ادامه حیات استقلال و پرسپولیس در شرایط فعلی فوتبال، به شدت دشوار خواهد بود. هر دو تیم به یک رنسانس بزرگ در زمینه درآمدزایی نیاز دارند تا از وضعیت اسفناک امروز فاصله بگیرند.

پول   نداریم،  قهرمان   نشوید! 

در شرایط فعلی، قهرمانی در رقابت‌های لیگ برتر نه‌تنها درآمدی را شامل حال تیم‌ها نمی‌کند، بلکه موجب ضرر مالی آنها نیز می‌شود. چرا؟ چون تیمی که قهرمان شده، آپشن‌های فعالی نیز برای بازیکنان خواهد داشت. این درست همان اتفاقی است که در فصل گذشته برای پرسپولیس رخ داد. اگر قرمزها به قهرمانی لیگ و حذفی نمی‌رسیدند، مدیران باشگاه مشکلی برای تسویه حساب با نفرات تیم نداشتند اما حالا آپشن‌های فصل قبل به بزرگ‌ترین دردسر آنها تبدیل شده است.

واقعیت آن است که دولت زندگی را به دو باشگاه سخت کرده و روزهای ناخوشایندی برای آنها به وجود آورده است. دولت نه مالکیت این دو تیم را به بخش خصوصی می‌دهد و نه حاضر است به این دو تیم کمک مالی کند

اسپانسر،   یک‌پنجم   هزینه‌ها

باشگاهی مثل پرسپولیس امسال با اسپانسر قرارداد 110 میلیاردی بسته و قرارداد استقلال هم تقریبا همین‌قدر است. این در حالی است که دو باشگاه با مجموعه هزینه‌های جاری بین 400 تا 500 میلیارد برای این فصل هزینه دارند. در نتیجه رقم اسپانسر چیزی حدود یک‌چهارم یا یک‌پنجم هزینه‌ها را می‌سازد. بقیه این رقم چطور باید فراهم شود؟ باشگاه‌ها چطور باید بتوانند به مرحله‌ای برسند که حداقل از پس تامین هزینه‌های یک فصل بربیایند؟ این روند دقیقا نقض قوانین بین‌المللی فیرپلی مالی در دنیای فوتبال به شمار می‌رود.

بلیت‌فروشی   و   افسانه   80  هزار  نفری

اگر متوسط قیمت بلیت استادیوم آزادی را 100 هزار تومان در نظر بگیریم، پرسپولیس و استقلال به شرط فروختن 80 هزار بلیت برای هر بازی خانگی، باید هشت میلیارد تومان درآمد کسب کنند. این یعنی اگر آنها با احتساب لیگ، جام حذفی و لیگ قهرمانان هر سال حداقل 20 بازی خانگی داشته باشند، 160 میلیارد تومان درآمد از این راه خواهند داشت. با این حال در درجه اول، ظرفیت کامل ورزشگاه آزادی در دسترس نیست و اصلا چمن ورزشگاه نیز کیفیت برگزاری بازی‌ها را ندارد. کار به جایی رسیده که پرسپولیسی‌ها خواهان برگزاری بازی در کمپ تمرینی‌شان هستند. مجموعه‌ای که نهایتا می‌تواند میزبان 10 هزار تماشاگر باشد!

تبلیغات   گمشده   محیطی

در جریان هر مسابقه استقلال و پرسپولیس، برندهای مختلفی تبلیغ‌شان را در کنار زمین به نمایش می‌گذارند اما هیچ درآمدی شامل حال دو باشگاه نمی‌شود. چطور ممکن است که این دو تیم هزینه اجاره استادیوم آزادی را به صورت تمام و کمال پرداخت کنند اما اجازه بهره‌برداری مالی از تبلیغات محیطی را نداشته باشند؟ رقمی که سازمان لیگ هر سال در این زمینه به باشگاه‌ها می‌دهد، خیلی کم‌تر از رقمی است که باید سهم تیم‌های فوتبال شود. این هم یکی دیگر از درهای بسته درآمدزایی به روی این دو تیم است.

نه   پول  می‌دهند،  نه   رها   می‌کنند

واقعیت آن است که دولت زندگی را به دو باشگاه سخت کرده و روزهای ناخوشایندی برای آنها به وجود آورده است. دولت نه مالکیت این دو تیم را به بخش خصوصی می‌دهد و نه حاضر است به این دو تیم کمک مالی کند. این وضعیت، موجب بلاتکلیفی شدید دو باشگاه شده است. قائله خصوصی‌سازی هر روز به راه می‌افتد و هر بار هم در ظاهر جدی به نظر می‌رسد اما در واقعیت، مشخص می‌شود که عزم و اراده‌ای برای این کار وجود ندارد. این دو باشگاه نه مورد حمایت قرار می‌گیرند و نه اجازه دارند که به بخش خصوصی وارد شوند.

در  حسرت   کپی‌رایت

استقلال و پرسپولیس به عنوان دو نام تجاری بسیار ارزشمند و تاریخی، باید از همین نام به درآمد قابل توجهی برسند اما این اتفاق به هیچ وجه در باشگاه‌ها رخ نمی‌دهد. اساسا در ایران کپی‌رایت هم چندان جدی نیست و دو باشگاه حتی از راه فروش لباس هم درآمد کسب نمی‌کنند. در حقیقت فقدان استادیوم اختصاصی، فروشگاه رسمی و رابطه مالی مداوم و مستمر با هوادار به شدت در این دو تیم احساس می‌شود. این فاصله بسیار بزرگی است که بین این دو تیم و بهترین و حرفه‌ای‌ترین تیم‌های تاریخ فوتبال به وجود آمده است.

مهم‌ترین   ماجرا،  حق   پخش

حق پخش تلویزیونی به تنهایی می‌تواند یک انقلاب بزرگ در وضعیت مالی این دو باشگاه به وجود بیاورد اما میزان درآمد سرخابی‌ها از حق پخش، دقیقا به اندازه باشگاه‌هایی مثل پیکان یا هوادار است؛ یعنی صفر! صداوسیما هزاران میلیارد از طریق حق پخش تلویزیونی در زمان پخش بازی‌های سرخابی‌ها درآمد کسب می‌کند اما هیچ درصدی از این درآمد را به فوتبال نمی‌دهد. دولت هم معتقد است که خاستگاه دولتی این دو باشگاه، آنها را از دریافت چنین حقی بی‌نیاز خواهد کرد. حقیقت آن است که اگر حق پخش وجود نداشته باشد، بزرگ‌ترین باشگاه‌های دنیای فوتبال هم زمین می‌خورند.