وقتی نیمکت‌ها قد می‌کشند!

 آریا طاری

تنها تفاوت بزرگ این دوره از جام ملت‌ها با دوره‌های گذشته این تورنمنت، اضافه شدن تعداد تیم‌ها و 24 تیمی ‌شدن آن نیست. آن‌چه این مسابقات را هیجان‌انگیزتر کرده، انتخاب مربیان سرشناس و پرتجربه برای هدایت تیم‌های مختلف است. به نظر می‌رسد برخلاف گذشته، حالا بیشتر کشورهای آسیایی به این نتیجه رسیده‌اند که هدایت تیم ملی‌شان را به چهره‌هایی شناخته‌شده بسپارند. اعتقاد به مربی بومی برای تیم ملی در بیشتر کشورها کمرنگ شده و همه در جست‌وجوی انتخاب یک سرمربی با رزومه قابل اتکا هستند. بدون تردید این اتفاق به جام ملت‌ها، اعتبار قابل توجهی می‌بخشد.

دوئل مارچلو لیپی و اسون گوران اریکسون، یکی از لحظات جذاب این دوره از جام ملت‌ها بود. یکی از این دو مربی، هدایت تیم تاریخ‌ساز ایتالیا را بر عهده داشته و دیگری سرمربی یکی از بهترین و محبوب‌ترین نسل‌های تاریخ فوتبال انگلیس بوده است. لیپی با ایتالیا قهرمان جهان شده و پس از دوران طولانی و پرافتخار مربیگری در اروپا، به استخدام چینی‌ها درآمده است. این اتفاق تنها یکی از نشانه‌های مثبت تزریق سرمایه به فوتبال چین است. لیپی پس از چند سال حضور مستمر در سوپرلیگ چین، حالا یک تیم منسجم برای فوتبال ملی این کشور ساخته است. او که دیگر به شناخت خوبی از بازیکنان چینی رسیده، در مرحله مقدماتی جام جهانی 2018 تیمش را به صعود نزدیک کرد و شاید در سال 2022 بعد از دو دهه چشم‌بادامی‌ها را به جام جهانی ببرد. قرمزها با هدایت یکی از بهترین مربیان تاریخ فوتبال ایتالیا، از دو بازی اول در جام ملت‌ها 6 امتیاز تصاحب کرده‌اند تا با خیال راحت راهی دور بعد شوند و در مسابقه بعدی با کره‌جنوبی برای سرگروهی مبارزه کنند. این صعود بی‌دغدغه، مدیون نظمی است که لیپی توانسته در تیمش حاکم کند. فوتبال چین در سال‌های گذشته ستاره‌های اروپایی زیادی را نیز به خدمت گرفته و به چهره‌ای مثل کاناوارو نیز برای سرمربیگری فرصت داده است. مردی که شاید بعد از لیپی سرمربی بعدی این تیم باشد. در مقابل، اریکسون و تیمش در جام ملت‌ها به صعود از گروه نزدیک نیستند اما در هر دو مسابقه، نمایش نسبتا خوبی داشته‌اند. طبیعتا نباید از فوتبال فیلیپین انتظار زیادی داشت اما شاید اگر موقعیت عالی بازیکنان این تیم در نیمه اول بازی با چین به گل تبدیل می‌شد، اوضاع کاملا فرق می‌کرد. تاثیرات حضور مردی مثل اریکسون، کاملا در تیم ملی فیلیپین احساس می‌شود. حتی اگر این حضور در کوتاه‌مدت یک موفقیت غیرمنتظره را به همراه نداشته باشد.

جام ملت‌های 2019 امارات، جایی برای تجمع مربیان بزرگ است. سکان هدایت تیم میزبان در این تورنمنت، به آلبرتو زاکرونی سپرده شده که خودش تجربه قهرمانی آسیا با ژاپن را دارد و در باشگاه‌هایی مثل اینتر، میلان، یوونتوس، لاتزیو و تورینو مربیگری کرده است. کره‌جنوبی نیز با پائولو بنتو به مسابقات قدم گذاشته است. مردی که چهار سال روی نیمکت اسپورتینگ لیسبون نشست و چهار سال نیز سرمربی تیم ملی پرتغال بود. بنتو برای قهرمانی در جام ملت‌ها، یک رقیب سرسخت هموطن دارد. کارلوس کی‌روش که مدت‌ها دستیار شماره یک سر الکس فرگوسن در منچستریونایتد بوده و در رئال مادرید و تیم ملی پرتغال نیز کار کرده، تیم ملی ایران را برای چند سال در جایگاه اول رنکینگ فیفا به ثبات رسانده و با این تیم دو صعود متوالی به جام جهانی را پشت سر گذاشته است. کارلوس کی‌روش تیم ملی ایران را صاحب شخصیتی فوق‌العاده کرده و حتی در مصاف با تیم‌های بزرگی مثل آرژانتین، اسپانیا و پرتغال، نمایشی فراتر از سطح فوتبال آسیا ارائه داده است. تیم کی‌روش در جام ملت‌ها با عراق استرچکو کاتانچ همگروه است. این مربی کروات در تیم‌های ملی مقدونیه، اسلوونی و امارات سرمربیگری کرده و مدتی نیز مرد اول نیمکت باشگاه المپیاکوس یونان بوده است و حالا تصمیم دارد عراق را به یکی از بهترین تیم‌های این دوره از جام ملت‌ها تبدیل کند. خوان آنتونیو پیتزی که این روزها روی نیمکت عربستان نشسته، در والنسیا به فوتبال اروپا معرفی شد و با تیم ملی شیلی، قهرمانی کوپاآمه‌ریکا را جشن گرفت. قطری‌ها «فلیکس سانچز» را از آکادمی بارسا به خدمت گرفتند تا این مربی بعد از کار در همه رده‌های سنی، سرمربی تیم بزرگسالان قطر شود. پیم فربیک نیز پیش از هدایت عمان، در چندین باشگاه از فوتبال هلند و تیم‌های ملی کره‌جنوبی و استرالیا تجربه کار دارد. از نام هکتور کوپر نیز نباید به سادگی غافل شد. یک مربی بزرگ که زمانی در اینتر مشغول به کار بوده و با مایورکا و والنسیا قهرمان جام حذفی اسپانیا شده است.

‌نیمکت‌های جام ملت‌ها، حالا بیشتر از همیشه قد کشیده‌اند و رشد کرده‌اند. شاید سرمربیان جوان دنیای فوتبال همچنان علاقه‌ای به کار کردن در رده ملی نداشته باشند و فوتبال باشگاهی را ترجیح بدهند اما کشورهای آسیایی به خوبی از مربیان پرتجربه برای ترمیم ضعف‌های‌شان بهره برده‌اند. مربیانی که حضورشان به جذابیت‌های جام ملت‌ها اضافه می‌کند و در نهایت می‌تواند پیشرفتی چشمگیر را برای فوتبال آسیا رقم بزند.