محاکمه در خیابان!

این دومین بار است که امیر قلعه‌نویی به عنوان سرمربی روی نیمکت تیم ملی می‌نشیند. تجربه‌ای که برای مربیان معدودی در تاریخ فوتبال ایران اتفاق افتاده است. او یک بار پیش از جام ملت‌های ۲۰۰۷ سرمربی تیم ملی شد و حالا این اتفاق دوباره پیش از جام ملت‌های ۲۰۲۳ برایش رخ داده است. ماموریت امیر، هنوز هم مثل سابق است. اینکه تیم ملی را حداقل تا فینال آسیا ببرد. هر نتیجه‌ای به جز این برای هواداران تیم ملی اصلا شبیه یک موفقیت به نظر نمی‌رسد.

آریا طاری

 

فدراسیونی که وجود نداشت

وقتی قلعه‌نویی سرمربی تیم ملی ایران شد، شرایط خاصی بر فوتبال حاکم بود. دولت در ایران تغییر کرده بود و عوض شدن جناح، موجب برکناری سریع رییس فدراسیون فوتبال شد. اتفاقی که تعلیق فوتبال ایران را از سوی فیفا رقم زد و سپس کمیته انتقالی روی کار آمد تا مسئولیت فدراسیون را برای مدتی بر عهده بگیرد. در حقیقت در آن دوران اصلا چیزی به اسم فدراسیون وجود نداشت و قلعه‌نویی حتی طرف حسابش را در تیم ملی نمی‌شناخت. این کار البته موجب شده بود اختیارات او فراتر از سطح یک مربی باشد. میزان نبردهای تدارکاتی تیم ملی در آن دوران، برای شرکت در تورنمنتی مثل جام ملت‌های آسیا بی‌سابقه به نظر می‌رسید. هرچند که بیشتر آن رقبا تیم‌هایی تکراری از غرب آسیا بودند.

شروع با قلم قرمز

یکی از اولین تصمیم‌های کلیدی قلعه‌نویی برای تیم ملی، کنار گذاشتن علی دایی از تیم بود. شهریار البته کمی بعد تاکید کرد که اصلا قصد بازگشت به تیم را هم ندارد اما به هر حال ژنرال که رابطه خوبی با دایی نداشت، نمی‌خواست این بازیکن را به جام ملت‌ها ببرد. اگر تصمیم نهایی با این مربی بود، شاید چند ستاره دیگر هم خط می‌خوردند اما به هر حال او جوانب احتیاط را نیز رعایت کرد و با ترکیبی نسبتا پرستاره برای جام ملت‌ها آماده شد. شاید در قضیه دایی، مدیریت خوبی از سوی دو طرف ماجرا صورت نگرفت. فدراسیونی هم در کار نبود که انتظار بیشتری داشته باشیم. این اتفاق در حالی رخ داد که امیر در تیم ملی برای بازیکنی مثل محمود فکری بدون سابقه قابل توجه ملی، بازی خداحافظی برگزار کرد! ماجرایی که آن روزها اتهام رنگی بودن را متوجه این مربی کرد.

شکست با ترکیب ناقص

بازی‌های دوستانه تیم ملی پرشمار بودند و بازی‌های بزرگ و مفید، اندک به نظر می‌رسیدند. سخت‌ترین مسابقه دوستانه تیم ملی روبه‌روی مکزیک رقم خورد. تیمی که در جام جهانی 2006 نیز مقابل ایران قرار گرفته بود. تیم ملی البته در این نبرد ترکیب کاملی نداشت و اصلا نتوانست نمایش خوبی داشته باشد. ایران در آن جدال چهار گل از مکزیک خورد. شکستی که خیلی‌ها را نگران وضعیت تیم ملی ایران کرد. این تنها شکست قلعه‌نویی در وقت‌های قانونی یک مسابقه در روزهای نشستن روی نیمکت تیم ملی به شمار می‌رود. او در مجموع در 17 بازی مرد اول نیمکت تیم ملی ایران بود.

وقتی قلعه‌نویی سرمربی تیم ملی ایران شد، شرایط خاصی بر فوتبال حاکم بود. دولت در ایران تغییر کرده بود و عوض شدن جناح، موجب برکناری سریع رییس فدراسیون فوتبال شد. در حقیقت در آن دوران اصلا چیزی به اسم فدراسیون وجود نداشت و قلعه‌نویی حتی طرف حسابش را در تیم ملی نمی‌شناخت

بازی مغز و قلب

امیر در تیم ملی، در یک دوراهی گیر کرده بود. قلبش این طور می‌گفت که باید به روش بازی در رده باشگاهی وفادار بماند و با سه دفاع به زمین برود، منطقش اما می‌گفت که این تصمیم درستی نیست و تیم ملی باید کمی مدرن‌تر باشد و با چهار دفاع بازی کند. او بین دو حالت سرگردان بود. به همین خاطر هم رقابت‌های جام ملت‌های را با چهار دفاع شروع کرد اما در ادامه راه به سراغ سیستم سه دفاعه رفت. این اتفاق سردرگمی شدیدی را هم در رختکن تیم رقم زده بود. چراکه بازیکنان به شکل دقیق نمی‌دانستند که سرمربی چه نقشه‌ای برای بازی بعدی دارد و در این نبرد با چه سیستمی بازی خواهد کرد.

آیا ما بدشانس بودیم؟

بدشانسی، کلمه‌ای است که قلعه‌نویی همیشه در توصیف آن دوران به زبان می‌آورد اما آیا تیم ملی در آن دوره از جام ملت‌ها واقعا بدشانس بود؟ حقیقت آن است که ما روبه‌روی کره خوب بازی نکردیم و موقعیتی به دست نیاوردیم. ضربه‌های پنالتی هم همیشه به شانس گره خورده‌اند و ممکن است به هر اتفاقی منجر شوند. به هر حال نمی‌توان آن شکست را به بدشانسی ربط داد. از یاد نبریم که آن دوره، یکی از معمولی‌ترین دوره‌های جام ملت‌ها بود و در نهایت هم تیم ملی عراق بدون آن‌که حتی یک ستاره لژیونر داشته باشد، قهرمان آسیا لقب گرفت. حتی خود ویرا هم بعد از موفقیت روی نیمکت عراق، نتوانست این موفقیت را در تیم دیگری تکرار کند.

داستان یک محاکمه

پس از بازگشت تیم ملی به ایران، امیر در استودیوی تلویزیون حاضر شد و با عادل فردوسی‌پور گفت‌وگو کرد. ماجرایی که ژنرال هرگز از یاد نمی‌برد. او معتقد است که آن روز برنامه مدونی برای زیر سوال بردن عملکردش وجود داشته است. با این وجود محاکمه اصلی این مربی در خیابان شروع شده بود و مردم دیگر او را در تیم ملی نمی‌خواستند. حالا امیر دوباره در یک دوره از جام ملت‌ها سرمربی ایران خواهد شد.