زشت و زیبا!

آریا رهنورد

چرا باید به جام جهانی امیدوار باشیم؟ اول از همه برای اینکه این آخرین جام جهانی کلاسیک تاریخ است. به بیان بهتر این آخرین جام جهانی تاریخ است که با حضور 32 تیم برگزار می‌شود. چهار سال بعد، جام جهانی 48 تیم و سه کشور میزبان خواهد داشت. در نتیجه شرایط برگزاری جام متفاوت می‌شود و تیم‌های ضعیف بیشتری می‌توانند خودشان را به تورنمنت برسانند. پس شرایط تغییر خواهد کرد. دلیل بعدی این است که این گرانقیمت‌ترین جام جهانی تاریخ است. امکانات زیادی برای برگزاری فوتبال در قطر در نظر گرفته شده و همه چیز به شکل اعلا رسیده است. به این حقیقت هم باید اشاره کرد که قطری‌ها به خوبی از تکنولوژی برای برگزاری جام جهانی بهره برده‌اند. از خنک کردن استادیوم‌ها تا استفاده درخشان و دقیق از وی.ای.آر، همه چیز به گونه‌ای طراحی شده که کارها بی‌نقص صورت بگیرد و شرایط برای برگزاری یک جام ایده‌آل فراهم باشد.

در حقیقت قطری‌ها برای انجام این دوره جام سنگ تمام گذاشته‌اند و از حیث کارهای لجستیک فوق‌العاده بوده‌اند. به این دلایل این موضوع را نیز باید اضافه کرد که این آخرین جام جهانی زندگی مسی و رونالدو است. دو بازیکنی که برای پنجمین بار راهی جام جهانی می‌شوند و این بار همه کار خواهند کرد که شاید این جام را به فهرست افتخارات فوتبالی‌شان اضافه کنند. این هم دلیل مهم دیگری به شمار می‌رود که ماجراهای این دوره جام را دنبال کنیم.

سپ بلاتر اخیرا مدعی شده که تصمیم اهدای میزبانی جام به قطر یک اشتباه بزرگ بوده است. این حرف را اما نمی‌توان چندان جدی گرفت. این خود بلاتر بود که میزبانی را به قطر هدیه کرد و تقریبا همه نهادهای فیفا برای این تصمیم رشوه گرفتند

اما دلایلی هم هست که می‌تواند ظاهر جام جهانی را نسبت به گذشته تغییر بدهد. اول اینکه قطر کوچک‌ترین کشور تاریخ جام به حساب می‌آید و از حیث جو فوتبالی، قابل مقایسه با کشورهایی مثل برزیل نیست. در برزیل شوق جام جهانی در چهره مردم دیده می‌شد اما قطری‌ها امیدوارند که این شور و شوق را با تزئین کردن در و دیوارها به نمایش بگذارند. اتفاقی که باعث می‌شود حس و حال برگزاری یک جام جهانی اورجینال در قطر وجود نداشته باشد. مرگ بیش از 6 هزار کارگر در زمان ساخت استادیوم‌های قطر نیز دلیل دیگری است که می‌تواند تماشای این مسابقه‌ها را کمی تلخ کند. کارگرانی که زیر چرخ دنده‌های جاه‌طلبی جنون‌آمیز قطری‌ها له شدند و زندگی‌شان را از دست دادند. جالب اینکه قطر تقریبا به هیچ نهادی پاسخگو نبوده و زندگی افراد زیادی را برای برگزاری این جام به خطر انداخته است.

در حقیقت قطر کشوری بود که استادیوم‌های کوچک فوتبال هم در آن پر نمی‌شد. آنها مجبور شدند برای برگزاری جام، همه چیز را از نو بسازند و همین مساله، به مرگ کارگرهای زیادی در شرایط غیراستاندارد منجر شد. کارگرهایی که در شرایط بسیار سخت به دنبال یک زندگی بهتر برای خودشان بودند اما همه چیز را از دست دادند. جام جهانی هیچ‌وقت تهدیدی برای زندگی آدم‌ها نبوده و از این حیث این دوره با انتقادهای گسترده‌ای روبه‌رو شده است. انتقادهایی که کاملا نیز منطقی به نظر می‌رسند. چراکه قطر شرایط لازم را برای آسایش کارگرها فراهم نکرده و آنها را به شدت تحت فشار گذاشته تا تحت هر شرایطی، پروژه‌هایش برای جام جهانی را به اجرا دربیاورد.

سپ بلاتر اخیرا مدعی شده که تصمیم اهدای میزبانی جام به قطر یک اشتباه بزرگ بوده است. این حرف را اما نمی‌توان چندان جدی گرفت. این خود بلاتر بود که میزبانی را به قطر هدیه کرد و تقریبا همه نهادهای فیفا برای این تصمیم رشوه گرفتند. جالب اینکه حتی اثبات رد و بدل شدن رشوه نیز موجب نشد که این میزبانی از قطر گرفته شود. قدرت سیاسی قطر به حدی بود که دیگر هیچ‌کس نمی‌توانست جلوی میزبانی آنها را بگیرد و جام جهانی را سر عقل بیاورد.

به هر حال این اتفاق دیگر رخ داده و پشیمانی سپ بلاتر برای اهدای این میزبانی نیز چیزی را تغییر نمی‌دهد. او خیلی زود این تصمیم را گرفت و حالا جامعه فوتبال باید با عواقب این تصمیم زندگی کنند. البته که در فیفا هنوز هم روحیه‌ها و روند‌ها تغییر نکرده‌اند. اینفانتینو نیز بارها لب به ستایش از قطر گشوده و ذوب در پروژه این کشور بوده است. پس همه چیز هنوز کاملا مثل سابق به نظر می‌رسد و روسای فعلی فیفا نیز همان راه و روش روسای قبلی را ادامه می‌دهند. تناقض‌های این دوره جام شاید از همیشه بیشتر هستند. جامی که بسیار زیبا و در عین حال بسیار زشت است.