جنایت علیه قضاوت!

آریا طاری

هضم تصمیم کمیته داوران فوتبال ایران برای کنار گذاشتن علیرضا فغانی از فهرست بین‌‌المللی، حتی بعد از چند روز ذره‌ای ساده‌تر نشده است. تا آخرین لحظه اعلام این تصمیم و حتی بعد از ارسال رسمی لیست، هیچ صحبتی با خود فغانی در این مورد نشده بود. در حقیقت کمیته داوران با این تصمیم، لطمه بزرگی به فغانی زد و از آن‌جایی که زمان اعلام لیست‌ها به پایان رسیده بود، فرصت حضور در فهرست بین‌المللی استرالیا را نیز از این داور گرفت. این اتفاق، چکیده برخوردی است که در فوتبال ایران با چهره‌های شاخص و نخبه انجام می‌شود.

چرا بزرگ‌تر و مهم‌ترین داور این سال‌های فوتبال ایران در فهرست بین‌المللی جدید کمیته داوران دیده نمی‌شود؟ خداداد افشاریان به این پرسش مهم پاسخ داده اما شاید اگر او در این مورد تنها سکوت می‌کرد، جامعه فوتبال ایران ساده‌تر قانع می‌شد. چراکه پاسخ‌های او سرشار از نکات اشتباه، گاف‌های فنی و مسائل ابهام‌برانگیز هستند. کمیته داوران یکی از دلایل مهم حذف علیرضا فغانی از فهرست داوران بین‌المللی را «شرایط سنی» اعلام کرده است. این در حالی است که بر اساس آخرین قانون فیفا در این مورد که «هشت سال» قبل اصلاح شده، دیگر محدودیت سنی خاصی برای داوران در نظر گرفته نمی‌شود و آنها حتی بعد از 45 سالگی، می‌توانند به سوت زدن در دیدارهای بین‌المللی ادامه بدهند. حالا سوال کلیدی اینجاست که آیا رییس کمیته داوران فوتبال ایران از این قانون باخبر نیست؟ آیا او روی عدم اطلاع هواداران فوتبال در ایران حساب باز کرده است؟ اگر مورد اول درست باشد، بهتر است افشاریان هرچه زودتر از کمیته داوران برود و اگر مورد دوم صحیح باشد، بهتر است او دیدگاهش را نسبت به هواداران فوتبال ایران تغییر بدهد. امروز همه قوانین فیفا با یک جست‌وجوی ساده در دسترس خواهند بود و دیگر هیچ‌کس نمی‌تواند حقیقت را از مردم پنهان کند. مورد دوم در مورد حذف فغانی، این است که او بخشی از سال را در کشور استرالیا سپری می‌کند. افشاریان مدعی شده که این داور به لحاظ جغرافیایی دیگر داور فوتبال ایران نیست. اگر این‌طور است، پس چرا در دو سال گذشته فغانی در فهرست بین‌المللی قرار داشته است؟ مگر همین داور در دو سال گذشته ساکن استرالیا نبوده است؟ توجیه‌های افشاریان برای این تصمیم، از خود تصمیم هم عجیب‌تر هستند. حالا خبر رسیده که فهرست بین‌المللی استرالیا حتی قبل از ایران ارسال شده و با توجه به بی‌اطلاعی آنها از خط خوردن فغانی، این داور عملا در سال 2023 قضاوت بین‌المللی نخواهد داشت.

لیست داوران بین‌المللی فوتبال ایران با حضور چهره‌هایی مثل موعود بنیادی‌فر، برادران حیدری، وحید کاظمی، حسن اکرمی، امیر عرب‌براقی و مرتضی منصوریان شکل گرفته است. کمیته داوران مدعی شده که در غیاب فغانی، فرصت بیشتری برای نمایش استعدادها در اختیار این داوران قرار می‌گیرد. این توجیه هم در نوع خودش عجیب به نظر می‌رسد. چراکه اساسا هیچ محدودیتی برای ملیت داورها در یک تورنمنت وجود ندارد. یعنی اگر بنیادی‌فر نیز به سطح فغانی برسد، هر دو نفر به جام جهانی می‌روند و حتی ممکن است یکی از آنها قاضی فینال و دیگری داور نیمه‌نهایی جام جهانی باشد! پس چنین توجیهی از بیخ و بن غلط به نظر می‌رسد. چراکه در سطح بین‌المللی، یک داور نمی‌تواند جای داور دیگری را تنگ کند. به نظر می‌رسد دلیل اصلی کنار رفتن علیرضا فغانی از فهرست داوران بین‌المللی فوتبال ایران، اختلافش با کمیته داوران بوده است. این کمیته اما شهامت اعلام دلیل اصلی این اتفاق را ندارد و ماجرا را به مسائل دیگری ربط می‌دهد. آنها تا قبل از رسیدن جام جهانی، این ماجرا را پنهان نگه داشتند و سرانجام در آستانه برگزاری جام، این تصمیم را علنی کردند. هدف کمیته داوران این بود که سهمیه‌ داوری‌اش برای جام جهانی را از دست ندهد. با این حال در جام ملت‌های آسیا، خبری از یکی از بهترین داورهای قاره نخواهد بود. مگر آن‌که ای.اف.سی به شکل جداگانه‌ای تصمیم به استفاده از فغانی بگیرد.

علیرضا فغانی هیچ‌وقت چکیده داوری فوتبال ایران نبوده است. اساسا او همیشه در سطح متفاوتی ظاهر شده و این تصور را به وجود آورده که داوری در ایران پیشرفت کرده است. ابدا پیشرفتی در کار نیست. او فقط به لحاظ فردی فوق‌العاده بوده و این مساله به معنای بالا رفتن سطح داوری فوتبال ایران نیست. همین فصل در لیگ برتر اشتباه‌های داوری وحشتناکی صورت گرفته و تنها قضاوت‌های بدون حرف و حدیث، در بازی‌های فغانی اتفاق افتاده است. با این حال کمیته داوران با این تصمیم عجیب، کاری کرده که این داور دیگر رمقی برای ادامه کار در فوتبال ایران نداشته باشد. خود فغانی فعلا سیاست سکوت را در پیش گرفته و تنها یک واکنش ملایم به این تصمیم داشته است. با این حال شکی وجود ندارد که این تصمیم او را به شدت عصبانی کرده است. به احتمال زیاد باید پرونده داوری‌های او در لیگ برتر را تمام‌شده بدانیم. اتفاقی که کاملا به ضرر لیگ برتر خواهد بود.