این لیگ، پاسور ندارد!

آریا رهنورد

تا این هفته از لیگ برتر، یک بازیکن توانسته تعداد گل‌هایش را در این لیگ دورقمی کند و دو مدعی اصلی آقای گلی روی هم 20 گل به ثمر رسانده‌اند که آمار قابل توجهی به نظر می‌رسد اما در جدول پاسورهای لیگ، اوضاع چندان جالب توجه به نظر نمی‌رسد. 13 هفته بعد از شروع لیگ برتر، فقط یک بازیکن توانسته بیشتر از سه پاس گل به هم‌تیمی‌ها بدهد. یکی از کلیدی‌ترین ویژگی‌های لیگ بیستم، فقدان پاسورهای درخشان و بازیسازهای فوق‌العاده در این لیگ به شمار می‌رود.

کریم اسلامی با چهار پاس گل، صدرنشین جدول پاسورها در لیگ برتر بیستم است. در حقیقت بهترین پاسور این فصل، حتی نتوانسته آمارش را به یک پاس گل در هر 270 دقیقه برساند. این آمار نشان می‌دهد که فوتبال ایران به لحاظ در اختیار داشتن مهره‌های بازیساز و خلاق در میانه میدان، با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کند. پایین‌تر از اسلامی در این جدول، هشت مهره دیگر دیده می‌شوند. نکته جالب اینجاست که 13 هفته از لیگ برتری سپرده شده اما هنوز تعداد بازیکن‌‌هایی با حداقل سه پاس گل، دورقمی نشده است. مهرداد رضایی از مس رفسنجان، یکی از مهره‌های لیگ با سه پاس گل در این فصل است. در گل گهر سیرجان هم بهنام برزای به عنوان مدافع سمت راست و احمد زنده‌روح در خط میانی توانسته‌اند سه پاس گل برای هم‌تیمی‌ها صادر کنند. علی دشتی از ذوب، مسعود شجاهی از تراکتورسازی، مصطفی احمدی از آلومینیوم، مهدی محبی از نفت مسجدسلیمان و البته سروش رفیعی از سپاهان، نفرات دیگری هستند که نام‌شان در فهرست مهره‌هایی با سه پاس گل دیده می‌شود. یکی از دلایل کاهش جذابیت جنگ پاسورها، جدایی چند ستاره کلیدی از لیگ برتر در این فصل بوده است. برای مثال فصل گذشته در پرسپولیس، علی علیپور و مهدی ترابی روی هم 11 پاس گل برای هم‌تیمی‌ها ارسال کرده بودند اما حالا هر دو نفر، از فوتبال ایران جدا شده‌اند. علی به لیگ پرتغال رفته تا برای تیم ماریتیمو توپ بزند و مهدی ترابی هم راهی لیگ ستارگان قطر شده و البته این روزها در آستانه جدایی از العربی قرار دارد. استقلالی‌ها نیز علی کریمی را از دست داده‌اند. فوتبالیستی که فصل گذشته چهار پاس گل برای بازیکنان تیم فرستاده بود و سهم بسیار مهمی در طراحی حملات تیم داشت. طبیعی به نظر می‌رسد که جدایی این ستاره‌ها، بخش مهمی از کیفیت لیگ را تحت تاثیر قرار بدهد. وقتی این مهره‌های بدون جانشین از تیم‌های‌شان جدا می‌شوند، سطح فنی لیگ برتر ایران نیز با تزلزل روبه‌رو خواهد شد.

معمولا هافبک‌های میانی، اصلی‌ترین گزینه‌ها برای تبدیل شدن به بهترین پاسورها هستند اما فوتبال ایران در این پست، به ندرت به سراغ جذب مهره‌های خوب خارجی رفته است. در لیگ برتر بیستم، ورود مهره‌های تازه‌وارد خارجی ممنوع است و نفراتی که از قبل در لیگ برتر مانده‌اند، معمولا پاسورهای درخشانی به نظر نمی‌رسند. آیاندا پاتوسی یکی از معدود ستاره‌های خارجی این سال‌های فوتبال ایران به شمار می‌رود که معمولا تبحر خوبی در پاس گل و بازیسازی دارد. اولین تجربه‌های حضور پاتوسی در فوتبال ایران برای خیلی از علاقه‌مندان به فوتبال، غیرمنتظره به نظر می‌رسید. چراکه آنها کم‌تر یک پاسور درخشان خارجی را در لیگ برتر دیده بودند. از این موضوع مهم هم نباید غافل شد که بسیاری از تیم‌های حاضر در لیگ برتر بیستم روی استفاده از ضربات ایستگاهی از خودشان ضعف نشان می‌دهند. اگر این تیم‌ها برنامه‌های متفاوت و متنوعی برای استفاده از این ضربات داشتند، حتما تعداد پاس گل‌های برخی از بازیکن‌ها به مراتب بالاتر می‌رفت. بسیاری از ستاره‌های فوتبال ایران اساسا در سال‌های کودکی برای تبدیل شدن به یک پاسور فوق‌العاده تربیت نشده‌اند. این نکته را هم نباید فراموش کرد که اساسا تعریف پست بازیساز در فوتبال امروز با گذشته متفاوت شده است. در گذشته هر تیم باید یک بازیکن بازیساز را در میانه میدان قرار می‌داد اما حالا این وظیفه به همه نفرات یک تیم فوتبال سپرده می‌شود. در یک تیم مدرن فوتبال، حتی گلرها بخشی از پروسه بازیسازی هستند و در این کار نقش دارند. آخرین دلیل مهم را هم نباید از یاد برد. اینکه بعضی از پاسورهای درجه یک فصل گذشته لیگ برتر، حالا شرایط متفاوتی را تجربه می‌کنند. میلاد جهانی تیمش را تغییر داده و هنوز به شرایط جدید عادت نکرده، محسن مسلمان در مصدومیت به سر می‌برد و مسعود شجاعی نیز حالا دیگر فقط یک بازیکن نیست و در کنار بازی به عنوان مربی نیز در تراکتورسازی مشغول به کار شده است.

غیبت فانتزی‌بازها در میانه زمین، روی جذابیت لیگ برتر تاثیر منفی زیادی دارد. برای چندین سال این بازیکن‌ها در دوران کی‌روش شانسی برای پوشیدن پیراهن تیم ملی نداشتند و حالا دست اسکوچیچ برای استفاده از این نفرات در ترکیب تیمش خالی به نظر می‌رسد. جدول پاسورها تا پایان هفته سیزدهم، همه چیز را در این باره مشخص می‌کند. اینکه وضعیت پاسورها در فوتبال ایران، وضعیت چندان مطلوب و دلچسبی نیست.