جام داریم، پول نه!

عادت جام گرفتن پرسپولیس در سال‌های متوالی، یک درس مهم به آنها داده است. اینکه در فوتبال ایران، جام گرفتن شما را «ثروتمند» نمی‌کند. حقیقتی تلخ که حالا دیگر انکارنشدنی به نظر می‌رسد. در همه نقاط دنیا، تیمی که «قهرمان» می‌شود از امتیازهای بی‌شماری برخوردار خواهد بود. این تیم معمولا در قرارداد حق پخش تلویزیونی، رقم بیشتری از سایر رقبا می‌گیرد. این رقم را کنار پاداش دریافتی از اسپانسرها و مبالغ دریافتی از حامیان مالی جدید بگذارید تا به یک گردش مالی قابل توجه برسید. باشگاهی مثل پرسپولیس اما هرگز چنین وضعیتی را تجربه نکرده است. این تیم هنوز برای درآمدزایی، دستش را از جیب هوادارها بیرون نیاورده و به سامانه‌های ارتباطی دل خوش کرده است. باشگاهی که در چهار فصل متوالی لیگ برتر قهرمان شده، قاعدتا باید مرفه‌ترین دوران مالی تاریخش را سپری کند اما در عمل، آنها نه حق پخش تلویزیونی می‌گیرند، نه پاداش خاصی برای قهرمانی دریافت می‌کنند، نه امتیاز ویژه‌ای در قراردادهای اسپانسری دارند و حتی درآمد همیشگی بلیت‌فروشی را هم از دست داده‌اند. حتی در گذشته هم که دری به تخته خورده و این تیم، شایستگی دریافت پاداش سنگین از سوی ای.اف.سی را به دست آورده، پول‌ها ناگهان «غیب» شده‌اند. این هم از طنزهای روزگار است که پرسپولیس جام دارد و پول ندارد. در زمین هیچ‌کس جلویش را نمی‌گیرد و بیرون زمین، حریف بی‌پولی نمی‌شود. این باشگاه حتی قادر به پرداخت دستمزد بازیکنانش هم نیست. بن‌بست پشت بن‌بست و افسوس پشت افسوس.

 آنها حتی اگر سال آینده جام پنجم را به دست بیاورند، باز هم ثروتمند نمی‌شوند. این تیم حتی اگر در 20 سال آینده هم به صورت متوالی لیگ را ببرد، از لحاظ مالی دگرگون نخواهد شد. دیگر یک باشگاه باید چه نتایجی بگیرد که حداقل به لحاظ مالی، وابسته به قراردادهای افتضاح با کارگزارها نباشد؟

در انگلستان باشگاه متوسطی مثل لسترسیتی، به لطف یک قهرمانی شگفت‌انگیز در لیگ برتر برای سال‌ها به لحاظ مالی مورد توجه قرار می‌گیرد و تامین می‌شود. این یک روند منطقی و اصولی است که تیم‌های قهرمان پس از موفقیت در زمین مسابقه، از منابع سرشار مالی برخوردار شوند. در فوتبال ایران اما چنین چیزهایی وجود ندارد. اصلا باشگاه‌ها باید با کدام انگیزه به رقابت ادامه بدهند وقتی در قهرمان ‌شدن هم درآمدی نیست؟ تیم‌ها با چه نیتی باید میلیاردها تومان هزینه کنند وقتی تراز مالی‌شان حتی پس از پوکر قهرمانی، «مثبت» نمی‌شود؟ به نظر می‌رسد شرایط مالی لیگ برتر، به یک بازنگری اساسی نیاز دارد. ادامه این روند، دیگر به هیچ وجه منطقی نخواهد بود و در درازمدت، انگیزه‌های درخشیدن را به طور کامل از باشگاه‌های مختلف خواهد گرفت. مسدود شدن تک تک راه‌های درآمدزایی، راه نفس را روی باشگاه‌های ایرانی بسته است. برخلاف آن‌چه تصور می‌شود، ماجرا با خصوصی‌سازی هم حل نخواهد شد. تا زمانی که این مشکلات بزرگ از مسیر درآمدزایی تیم‌ها کنار نروند، تا زمانی که حق پخش تلویزیونی در کار نباشد و نشود از برند باشگاه‌ها به شکل درست برای کسب درآمد استفاده کرد، خصوصی‌سازی نیز یک تجربه محکوم به شکست با یک پایان تلخ خواهد بود.