تشنه نظرسنجی!

آریا طاری

در روزهای تعطیلی فوتبال به دلیل شیوع بیماری کووید 19 در تمام دنیا، ای.اف.سی با شناخت دقیقی که ظاهرا از فوتبال ایران دارد، بهترین راه برای شلوغ نگه داشتن وبسایت رسمی‌اش پیدا کرده است. آنها این روزها دائما نظرسنجی‌های مختلفی برگزار می‌کنند و به لطف مشارکت عجیب و میلیونی اهالی فوتبال ایران، از بازدیدهای فوق‌العاده‌ای بهره‌مند می‌شوند. این آش آنقدر شور شده که حتی کار به تقلب در نظرسنجی بین هواداران استقلال و پرسپولیس نیز می‌رسد و در میان انبوهی از رای‌های دروغین، کنفدراسیون فوتبال آسیا ناچار به صادر کردن بیانیه برای یک نظرسنجی ساده می‌شود! این عشق و علاقه باورنکردنی به بردن نظرسنجی‌ها، فقط از آدم‌های بازنده برمی‌آید. از آنهایی که تصور می‌کنند نباید فرصت هیچ جنگی را به راحتی از دست بدهند. جالب اینجاست که نظرسنجی‌ها از اعتبار زیادی نیز برخوردار نیستند. برای مثال ای.اف.سی از علیرضا بیرانوند به عنوان تاثیرگذارترین چهره ایران در جام‌های جهانی نام برده اما بیرو تنها در یک دوره از این رقابت‌ها حضور داشته و در تاریخ تیم ملی، بازیکنان بسیار موثرتری نیز در جام جهانی به میدان رفته‌اند. فوتبال ایران، برنده مطلق همه نظرسنجی‌ها در قاره آسیا به شمار می‌رود اما اگر بپرسیم که آخرین قهرمانی در لیگ قهرمانان و یا جام ملت‌ها را چه زمانی به دست آورده‌ایم، قاعدتا پاسخ امیدوارکننده‌ای برای این سوال نخواهیم داشت. کاش این همه شور و اشتیاق به جای بردن نظرسنجی‌ها، برای بردن بازی‌‌ها و ارتقای سطح زیرساخت‌های فوتبال هزینه می‌شد. کاش مدیران باشگاه‌ها روی بدهی‌های‌شان هم به اندازه این نظرسنجی‌ها زوم می‌کردند.

برنده شدن در این نظرسنجی‌ها، هیچ اهمیتی ندارد. چراکه به این برنده‌ها، هیچ جام و مدالی تعلق نمی‌گیرد. مهم نیست اگر ما در همه نظرسنجی‌های کنفدراسیون فوتبال آسیا اول باشیم. تا زمانی که لیگ قهرمانان و جام ملت‌های آسیا را فتح نکنیم، ابرقدرت فوتبال قاره نخواهیم بود. خوب بود اگر ای.اف.سی یک جام کاغذی هم به قهرمان نظرسنجی‌ها اهدا می‌کرد. در آن صورت فوتبال ایران هر دوره روی سکوی اول می‌ایستاد و مقام اول را به دست می‌آورد. این علاقه و اشتیاق همیشگی به شرکت در نظرسنجی‌ها، حالا به بخشی از فرهنگ فوتبال ایران تبدیل شده است. جالب اینجاست که سازوکار این نظرسنجی‌ها نیز از اساس ایراد دارد. برای مثال در یک نظرسنجی درست و ایده‌آل، به هیچ وجه نباید نتایج نهایی کار تا پایان نظرسنجی به مردم نشان داده شود. چراکه این موضوع روی رای آنها موثر خواهد بود. چه در تلویزیون ایران و چه در ای.اف.سی اما نتایج از همان ابتدا مشخص هستند و بارها در معرض دید مردم قرار می‌گیرند. غالبا تصور می‌کنیم اگر تعدادمان بیشتر باشد، حتما حق با ماست اما تجربه نشان می‌دهد که چنین باوری، هرگز با واقعیت تطبیق ندارد. خیلی از این نظرسنجی‌ها، تنها راهی برای کتمان حقیقت هستند. وقتی با غرور و افتخار از قهرمانی در نظرسنجی ای.اف.سی حرف می‌زنیم، از یاد می‌بریم که برای سال‌ها دست‌مان به جام‌های آسیایی نرسیده است. وقتی با غرور و افتخار رتبه اول نظرسنجی‌ها را به خودمان اختصاص می‌دهیم، فراموش می‌کنیم که رنکینگ اول فیفا در منطقه آسیا را از دست داده‌ایم. خیلی از ما برای سال‌ها، با شرکت در نظرسنجی‌های غیرمعتبر مربوط به خلیج فارس، به شکل ناخواسته‌ای به افراد و شرکت‌های سودجو کمک می‌کنیم تا درآمد بیشتری به دست بیاورند. برای ما، حتی نظرسنجی نیز به یک جنگ تبدیل می‌شود و به هیچ قیمتی نمی‌خواهیم بازنده نبردی باشیم که خروجی‌اش ظرف 24 ساعت به طور کامل فراموش خواهد شد.

فوتبال ایران، برنده مطلق همه نظرسنجی‌ها در قاره آسیا به شمار می‌رود اما اگر بپرسیم که آخرین قهرمانی در لیگ قهرمانان و یا جام ملت‌ها را چه زمانی به دست آورده‌ایم، قاعدتا پاسخ امیدوارکننده‌ای برای این سوال نخواهیم داشت

کار به جایی رسیده که یک برنامه فوتبالی در تلویزیون، از مخاطبانش درخواست می‌کند که برای روحیه دادن به کادر درمانی در روزهای سخت مبارزه با کرونا، یک عدد را به یک شماره ارسال کنند. اینکه چطور ارسال یک عدد و بالا رفتن تعداد پیام‌ها می‌تواند باعث بالا رفتن روحیه کادر درمان شود، خودش حدیث مفصلی است اما نکته تاسفبار اینجاست که بلافاصله پس از ارسال این پیام، یک سامانه تبلیغاتی شما را به استفاده از خدماتش دعوت می‌کند. در واقع همه این ماجرا و این ژست انسان‌دوستانه، یک مانور تبلیغاتی با حضور پررنگ اسپانسر است و در آن از انگیزه خیرخواهانه مردم، سوءاستفاده می‌شود. به همین سادگی. به همین بدمزگی. کاش این عطش همیشگی شرکت در نظرسنجی‌ها را از یاد ببریم و فرصت سوءاستفاده از خودمان را به دیگران ندهیم. این نظرسنجی‌ها هیچ دردی از فوتبال ایران دوا نمی‌کنند و تنها راهی برای فراموش کردن مسائل و دغدغه‌های اصلی هستند.