غیراستانداردتر از فوتبال ایران!

آریا رهنورد

برنامه مناظره در شبکه اول صداوسیما در حوزه‌های پزشکی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی تا امروز بازخوردهای بسیار زیادی داشته و واکنش‌های فراوانی را برانگیخته است. همان‌طور که انتظار می‌رفت این برنامه بالاخره به موضوع فوتبال نیز ورود کرد اما نتیجه کار آنقدر ناامیدکننده بود که به نظر می‌رسید حتی مجری برنامه، تمایلی به دنبال کردن بحث ندارد. به نظر می‌رسد سازندگان این برنامه آشنایی چندانی با فوتبال ندارند و همین اتفاق، سردترین مناظره ممکن را روی صفحه تلویزیون آورد.

«آیا با تعطیلی باشگاه‌های غیراستاندارد فوتبال ایران موافقید؟» واضح به نظر می‌رسد که طراحان این سوال، فوتبال را از نزدیک دنبال نمی‌کنند. چراکه اگر قرار باشد باشگاه غیراستانداردی در فوتبال ایران تعطیل شود، دیگر عملا هیچ باشگاهی برای شرکت در رقابت‌های لیگ برتر باقی نخواهد ماند! اگر متر و معیار «استاندارد» بودن، فوتبال روز دنیا باشد، فوتبال ایران فاصله وحشتناکی با این استانداردها دارد. غیراستانداردتر از این فوتبال اما، مناظره‌ای بود که در شبکه اول تلویزیون حتی نتوانست به بحران‌های اصلی این فوتبال نزدیک شود. بزرگ‌ترین اشتباه این برنامه، در دعوت از کارشناس‌ها رقم خورد. داریوش مصطفوی سال‌ها قبل امتحانش را به عنوان یک مدیر فوتبالی پس داده بود و در همان دوره زمانی ثابت کرد که قدرت لازم را برای مدیریت زیر فشار ندارد. او بعدها برای مدتی به عنوان مدیرعامل باشگاه پرسپولیس نیز در نظر گرفته شد اما عملکردش در این تیم ناامیدکننده بود و هواداران پرسپولیس هرگز نتوانستند با تصمیم‌های او برای تیم‌شان کنار بیایند. حسن روشن یکی دیگر از «کارشناس‌»‌های حاضر در استودیوی این برنامه بود. چهره‌ای که در چند سال گذشته به جز انتقاد از تمام سرمربی‌های داخلی و خارجی استقلال کار دیگری انجام نداده است. تنها خروجی مصاحبه‌های حسن روشن، ایراد گرفتن از باشگاه استقلال بوده و او هرگز با تغییرات این باشگاه کنار نیامده است. روشن برای مدتی در آکادمی استقلال فعال شد اما نتیجه حضور او در آکادمی کاملا ناامیدکننده به نظر می‌رسید. طبیعتا بین کارشناسی برای رسیدن به راه حل و انتقاد صرف از شرایط، تفاوت بزرگی وجود دارد و ظاهرا دست‌اندرکاران برنامه مناظره، حداقل در حوزه فوتبال با این تفاوت آشنا نیستند. حسن روشن در همه این سال‌ها حتی یک راهکار نصفه و نیمه برای بهبود وضعیت استقلال نداشته و تنها به انتقاد از شرایط موجود پرداخته است. دو کارشناس دیگر این مناظره تلویزیونی، مدیران اسبق باشگاه‌های نفت تهران و شاهین بوشهر بودند. قنبرزاده و حسینی نیز با توجه به سوابق‌شان، انتخاب‌های ایده‌آلی برای یک مناظره فوتبالی با سوژه حساس در تلویزیون محسوب نمی‌شدند.

اگر قرار است مناظره‌ای با موضوع مشکلات بزرگ فوتبال در رسانه ملی شکل بگیرد، در یک طرف این مناظره باید مهدی تاج یا سایر مدیران ارشد فدراسیون فوتبال حضور داشته باشند. چراکه آنها باید به سوال‌های زیادی جواب بدهند اما حتی در زمان دعوت شدن به برنامه‌های تلویزیونی، فهرستی از سوال‌های ممنوعه را در اختیار برنامه قرار می‌دهند. مهدی تاج و همکارانش باید جواب بدهند که چرا از برگزاری رقابت‌های لیگ طفره می‌روند؟ چرا در این مورد، همه حقیقت را به مردم نمی‌گویند؟ اگر قرار به تعویق لیگ برای حل مشکلات عمومی استادیوم‌های مختلف است، چرا کوچک‌ترین قدمی برای حل این مشکلات برداشته نمی‌شود؟ اگر بعضی از ورزشگاه‌های شهرستانی از استانداردهای اولیه برای برگزاری دیدارهای فوتبال برخوردار نیستند، چرا در سال‌های گذشته دیدارهای حساس و پرتماشاگر در همین ورزشگاه‌ها برگزار شده است؟ آیا تعویق بیش از حد لیگ به برنامه تیم ملی لطمه نمی‌زند؟ اگر قرار بود فصل جدید تا این اندازه دیر آغاز شود، چرا برنامه فصل گذشته آنقدر فشرده برگزار شد و عملا نمایندگان ایرانی لیگ قهرمانان آسیا را در معرض نابودی قرار داد و این حجم از مصدومیت و خستگی را روی دوش آنها گذاشت؟ تلویزیون، خودش را ملزم به سوال کردن از مدیران فدراسیون و کشاندن پای آنها به مناظره‌های مختلف نمی‌داند. مخالفان این مدیران هم عموما جایی در برنامه‌های رسانه ملی پیدا نمی‌کنند. پیش از این نیز توجه چندانی به افشاگری‌ها در مورد این مدیران نشده است. مدیرانی که اعتراف به ناتوانی در برگزاری لیگ می‌کنند اما به هیچ قیمتی نمی‌خواهند صندلی‌شان را از دست بدهند.

ایده تعطیلی فوتبال باشگاهی در ایران، پیش از این از سوی محمد دادکان نیز مطرح شده است. این ایده نسبتی با فوتبال حرفه‌ای ندارد و چیزی به جز پاک کردن صورت مساله نیست. در حقیقت این تعطیلی حتی اگر تنها یک سال طول بکشد، فوتبال ایران را برای 10 سال عقب خواهد انداخت. بهتر است به جای این بحث‌های آماتور با راه‌حل‌های کاملا اجرانشدنی، درباره این صحبت شود که چرا در فوتبال ایران برخلاف اروپا خبری از اتحادیه باشگاه‌ها و اتحادیه بازیکن‌ها نیست؟ چرا باشگاه‌ها و بازیکنان ملزم به رعایت دستورهای فدراسیون فوتبال هستند؟ چه زمانی فوتبال ایران آنقدر حرفه‌ای خواهد شد که یک نهاد به تنهایی برای همه تشکیلات دولتی و خصوصی فوتبال تصمیم نگیرد؟ تعطیلی، یک روش قرون وسطایی برای حل مشکلات فوتبال ایران است. از این کارشناس‌ها، نمی‌توان به روش‌های مدرن‌تری رسید. چراکه آخرین دانسته‌های جدی آنها از فوتبال به سال‌ها قبل مربوط می‌شود.