انستیتو تغذیه سبد خوراکی مطلوب ایرانیان را طراحی کرده و پیشنهاد داده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در حداقلی‌ترین حالت پیش‌رو، هزینه تامین این سبد خوراکی برای هر فرد در آبان امسال به بالای 2.5 میلیون تومان رسیده که برای یک خانوار با میانگین 3.1 نفری، به ماهانه 8 میلیون تومان می‌رسد. این در حالی‌ست که حداقل حقوق کارگران برای امسال نیز معادل 8 میلیون و 208هزار تومان تعیین شده است.

به گزارش اکوایران، انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور و دانشکده علوم تغذیه و رژیم‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران یک سبد خوراکی طراحی کرده‌اند که دربرگیرنده نیازهای غذایی روزانه برای افراد است. این سبد شامل اقلامی است که اگر به اندازه ذکر شده مصرف شوند، نیازهای غذایی افراد تامین می‌شود. در واقع، اگر شخصی به میزانی که توسط این انستیتو اعلام شده، از اقلام موجود در سبد مصرف کند، احتمالا به مشکلاتی که ناشی از سوءتغذیه است، دچار نخواهد شد. با این حال، بررسی‌ها نشان می‌دهد که تامین این سبد حداقلی خوراکی ممکن است برای برخی از اقشار جامعه دشوار باشد چرا که قیمت این اقلام در هر ماه نوسان دارد و خریداری این سبد برای هر ایرانی در آبان سال جاری گران‌تر از آبان سال گذشته تمام می‌شود.

حساب‌وکتاب قیمت سبد غذایی مطلوب ایرانیان

سبد مورد نظر انستیتو تغذیه ایران، شامل 13 گروه کالایی است که هر کدام طیف متنوعی از کالاها با کیفیت‌های متفاوت را دربرمی‌گیرد. برای مثال، در این سبد توصیه شده که هر فرد در طول روز 30 گرم حبوبات مصرف کند اما مشخص نکرده که این حبوبات از چه نوع یا کیفیتی باشد. به همین دلیل، محاسبه هزینه تامین ماهانه این کالا دشوار است چرا که انواع متفاوتی از حبوبات با قیمت‌های مختلف در بازار به فروش می‌رسد. برای رفع این چالش، از لیست متوسط قیمت کالاهای منتخب خوراکی در مناطق شهری که مرکز آمار به صورت ماهانه منتشر می‌کند، استفاده شده است. این لیست حاوی میانگین قیمت اقلام خوراکی در مناطق شهری است و قیمت‌های بالا و پایین هر کالا در آن لحاظ شده است.

همچنین برای سهولت محاسبات، برخی گروه‌های وسیع کالایی به چند قلم پرکاربرد و رایج‌تر تبدیل شده‌اند. به علاوه برای آنکه هزینه تهیه این سبد به ارزان‌ترین حالت ممکن محاسبه شود، بین گزینه‌های مختلف از گزینه‌های کم‌هزینه‌تر استفاده شده است. برای مثال، برای گروه کالایی «برنج» تنها «برنج خارجی درجه یک» برای محاسبات استفاده شده و از لحاظ‌کردن قیمت «برنج ایرانی درجه یک» که معمولا قیمت بالاتری دارد صرف‌‌نظر شده است. از میان حبوبات نیز تنها «عدس»، «لپه» و «لوبیا قرمز» انتخاب شده‌اند که نسبت به سایر اقلام حبوبات در آشپزی ایرانی پرکاربردتر است. همچنین، از میان «میوه‌ها» نیز «سیب» و «پرتقال» که معمولا در همه فصل‌ها موجود است و قیمت پایین‌تری نسبت به سایر میوه‌ها دارد، برگزیده شده است.

سفره قناعتی تک‌نفره؛ ماهی 2.5 میلیون تومان

براساس محاسبات صورت گرفته و طبق جدول سبد غذایی مطلوب پیشنهادی، هر ایرانی در طول ماه به 8 هزار و 700 گرم نان نیاز دارد. از طرفی، ارزان‌ترین نان سنتی تولید شده در ایران، نان لواش با آرد نوع یک است که هر چانه آن حدودا 160 گرم بوده و قیمت آن از پاییز سال جاری به 700 تومان رسیده است. این رقم در سال گذشته 500 تومان بوده است. بنابراین، یک فرد ایرانی در آبان امسال برای خرید نان لواش حداقل 38هزار و 63 تومان هزینه کرده است. مقدار پیشنهادی مصرف برنج نیز 2 هزار و 100 گرم در ماه است. طبق اعلام مرکز آمار، قیمت هر کیلوگرم از برنج خارجی درجه یک در آبان ماه حدود 69هزار و 700 تومان اعلام شده است. بر این اساس، هزینه ماهانه یک ایرانی برای تامین مقدار برنج پیشنهادی در آبان امسال 146هزار و 506 تومان بوده است. این هزینه برای گوشت گاو یا گوساله به 517هزار تومان و برای مرغ ماشینی به 173هزار تومان رسیده است. 

به همین ترتیب، هزینه کل این سبد پیشنهادی که با ارزان‌ترین گزینه‌های موجود تکمیل شده، در آبان امسال به 2 میلیون و 533هزار و 271 تومان می‌رسد. این رقم تنها برای یک فرد است. با توجه به اینکه آخرین داده‌های مرکز آمار بُعد خانوار در ایران را 3.1 اعلام کرده، هزینه تامین این سبد برای یک خانوار 3.1 نفره در آبان ماه 7 میلیون و 853هزار و 139 تومان برآورد می‌شود.

این در حالی است که طبق محاسبات، هزینه تامین سبد مطلوب پیشنهادی برای هر نفر در مهر ماه 2 میلیون و 467هزار تومان و در آبان سال گذشته یک میلیون و 984هزار تومان بوده است. بر این اساس، رشد ماهانه قیمت این سبد 2.7درصد و رشد نقطه به نقطه آن 27.7درصد برآورد شده است.

با توجه به اینکه این سبد دربرگیرنده حداقل نیازهای غذایی هر فرد بوده و جزئیات اقلام آن نیز براساس کیفیت متوسط انتخاب شده، نوسانات قیمتی آن می‌تواند نشان‌دهنده فشار هزینه‌ای باشد که بر اقشار جامعه با درآمدی کمتر از سطح متوسط برخورد می‌کند.