تخصیص میلیارد یورویی برای ضربه آخر به مسکو

رامین پرتو

این روزها تکاپوی کشورهای اروپایی با محوریت پرونده اوکراین به جایی رسیده که حالا بالاترین حد از رفت و آمدها و حتی اظهارنظرها در حال شکل گرفتن است. بخشی از این رفت و آمدها و مواضعی که اتخاذ می‌شود به زعم تحلیلگران اروپایی، به پیروزی مجدد دونالد ترامپ مربوط است و بخشی دیگر هم به تحوالات میدانی ربط دارد که پس از اعطای مجوز بایدن برای استفاده از تسلیحات دوربرد تاکتیکی به اوکراین رقم خورده است. بر همین اساس حالا باز هم کانال‌های دیپلماتیک و دیدارهای سیاسی فعال شده و اولاف شولتس، صدراعظم آلمان در این وضعیت خود را به برلین رسانده است. خبرگزاری آلمان گزارش داده که این سفر از پیش اعلام نشده صدراعظم آلمان برای اولین بار در ۲.۵ سال گذشته بوده است. همچنین شبکه زد.دی.اف آلمان (ZDF) گزارش داد که شولتس تحویل تسلیحات بیشتر به ارزش ۶۵۰ میلیون یورو (۶۸۵ میلیون دلار) در دسامبر را اعلام کرده است.

رویترز هم نوشته است که در بحبوحه ابهامات پیرامون سیاست ایالات متحده در قبال اوکراین و روسیه در دوره دوم ریاست جمهوری دونالد ترامپ، آلمان در تلاش است تا کی‌یف را از ادامه حمایت خود مطمئن سازد. با این حال این سفر در شرایطی انجام می‌شود که تنش‌ها میان برلین و کی‌یف بر سر اجازه استفاده از موشک‌های دوربرد علیه خاک روسیه بالاست. پیشتر شولتس گفته بود آلمان نباید تصمیمات بی‌پروا و عجولانه درباره حمایت از اوکراین در جنگ با روسیه، به‌ویژه درباره موشک‌های دوربرد بگیرد. او همچنین از نظرات قانونگذاران آلمانی و استدلال در تامین موشک‌های دوربرد تاروس برای اوکراین انتقاد کرده بود. 

شولتس که بارها درباره ارسال موشک‌های تاروس به اوکراین به دلیل نگرانی از دخیل شدن آلمان در این جنگ صحبت کرده، ایده ارسال موشک‌های مذکور را رد کرده و گفت: «باید دقت کرد. نباید بر سر امنیت آلمان با روسیه رولت‌روسی بازی کرد. نباید قمار کنیم. البته ما همچنان از اوکراین حمایت قاطع داریم». این در حالیست که زلنسکی روی دریافت این موشک‌ها دریافت دارد و مدعی است که چنین تسلیحاتی می‌توانند نتیجه میدان را تغییر دهند. از سوی دیگر پیشتر آمریکا مجوز استفاده از موشک‌های دوربرد اتکمز علیه خاک روسیه را داد و کی‌یف هم خاک روسیه را هدف گرفت اما نتیجه آن، شلیک موشک روسی قدرتمند اورشنیک شد که تاسیسات نظامی اوکراین را هدف قرار گرفت. 

نکته مهم این است که سفر شولتس به کی‌یف که با آغاز کارزار انتخاباتی او در آلمان همزمان شده، اهمیت بیشتری پیدا کرده است. یورونیوز در این خصوص نوشته است: «صدراعظم آلمان که سیاست دوگانه‌ای را در قبال اوکراین اتخاذ کرده، از این تصمیم به ‌عنوان ویژگی متمایز حزب خود یعنی حزب سوسیال دموکرات نام برده است. دولت آلمان همزمان با ارسال تسلیحات بیشتر به اوکراین، تلاش کرده است تا از کشیده شدن آلمان و ناتو به جنگ اوکراین جلوگیری کند». 

مواضع و اعلام کمک 650 میلیون یورویی از سوی صدراعظم آلمان به اوکراین شاید به عنوان آخرین کمک‌های نظامی به کی‌یف قلمداد شود اما به نظر می‌رسد این کمک‌ها قرار است دوباره به صورت دیگری به این کشور و جنگ با روسیه برای غلبه بر این کشور تزریق شود و حالا اتحادیه اروپا وعده کمک 4.3 میلیارد یورویی داده است

شولتس در آغاز کارزار انتخاباتی حزب سوسیال دموکرات با انتقاد از فردریش مرتس، نامزد حزب اتحادیه دموکرات مسیحی برای صدراعظمی آلمان، او را متهم کرد با مواضعی که در خصوص اوکراین دارد، امنیت آلمان را به خطر می‌اندازد. مرتس پیشتر پیشنهاد کرده بود که به مسکو هشدار داده شود اگر حملات روسیه به غیرنظامیان اوکراینی ادامه یابد، موشک‌های «تاروس» به اوکراین تحویل داده خواهند شد. 

این مواضع و اعلام کمک 650 میلیون یورویی از سوی صدراعظم آلمان شاید به عنوان آخرین کمک‌های نظامی به کی‌یف قلمداد شود اما واقعیت این است که به نظر می‌رسد این کمک‌های قرار است دوباره به صورت دیگری به این کشور و جنگ با روسیه برای غلبه بر این کشور تزریق شود؛ به گونه‌ای که روز یکشنبه کایا کالاس، مسئول جدید سیاست خارجی اتحادیه اروپا و آنتونیو کاستا، رئیس جدید شورای اروپا در اولین روز شروع به کار خود در این سمت‌ها به اوکراین سفر کردند. رئیس جدید شورای اروپا در سفر به کی‌یف گفت که به حمایت‌های بشردوستانه، اقتصادی و نظامی از اوکراین ادامه خواهد داد که شامل ۴.۲ میلیارد یورو (۴.۴ میلیارد دلار) کمک‌ مالی اضافی به بودجه اوکراین است. 

خبرگزاری آناتولی با انتشار این مطلب گزارش داد که کاستا در سفر به کی‌یف در کنفرانسی خبری با ولودیمیر زلنسکی اعلام کرد که «ما به اینجا آمدیم تا مستقیما، به مردم اوکراین بگوییم از روز اول این جنگ متجاوزانه در کنار شما بودیم و شما می‌توانید روی ما برای ایستادگی درکنارتان حساب کنید. آنچه می‌گویم فقط کلامی نیست. ما به کمک‌های بشردوستانه، اقتصادی، دیپلماتیک، نظامی و در حوزه انرژی ادامه خواهیم داد». 

او افزود: این ماه، اتحادیه اروپا ۴.۳ میلیارد یورو به بودجه اوکراین کمک خواهد کرد. مهم‌تر از این، ما از این ماه، برنامه داریم که به مدت یک سال، ماهانه ۱.۵ میلیارد یورو به اوکراین کمک کنیم. این پول از محل سود اموال بلوکه ‌شده روسیه تامین می‌شود و برای اهداف نظامی نیز قابل استفاده است. رئیس شورای اروپا تاکید کرد که اوکراین بخشی از خانواده اتحادیه اروپا است و چشم‌انتظار عضویت اوکراین در این نهاد اروپایی است. 

اگرچه قرار است بیش از 5 میلیارد یورو از سوی اتحادیه اروپا به اوکراین کمک مالی شود اما در این راستا موضوع دیگری به نام اعزام نیروهای اروپایی در قالب ناتو به اوکراین برای جنگ با روسیه مطرح شده که همین مساله باعث ایجاد نگرانی و دوگانگی در قاره سبز شده است

نگرانی اروپایی در قالب ناتو

اگر به اعداد و ارقام مطرح شده از سوی صدراعظم آلمان و رئیس جدید شورای اروپا در سفرشان به کی‌یف توجه کنیم به این نتیجه می‌رسیم که قرار است بیش از 5 میلیارد یورو از سوی اتحادیه اروپا به اوکراین کمک مالی شود اما در این راستا موضوع دیگری به نام اعزام نیروهای اروپایی در قالب ناتو به اوکراین برای جنگ با روسیه مطرح است که همین مساله باعث ایجاد نگرانی و دوگانگی در قاره سبز 

شده است. 

در این خصوص نیوزویک نوشته است که اعزام نیرو به اوکراین توسط کشورهای عضو ناتو (چه در چارچوب ساختار دفاعی این ائتلاف و چه خارج از آن) موضوع حساسی است که این روزها در بحث‌های مرتبط با جنگ اوکراین به گوش می‌رسد. حتی به‌تازگی گزارش شده است که بریتانیا و فرانسه مذاکراتی را در مورد اعزام نیروهای نظامی غربی برای دفاع از اوکراین مطرح کرده‌اند. 

ایان برژینسکی، عضو ارشد اندیشکده «شورای آتلانتیک» و معاون پیشین وزیر دفاع آمریکا در امور اروپا و سیاست‌های ناتو می‌گوید این ائتلاف نظامی باید توان نیروی هوایی و موشک‌های دوربرد خود را دست‌کم برای عملیات‌های دفاعی در اوکراین استفاده کند. به گفته این تحلیلگر، این اقدام نه‌تنها اوکراین را در ساختار امنیتی یورو-آتلانتیک ادغام می‌کند، بلکه به ارتش این کشور اجازه می‌دهد تا بخش بیشتری از توان نظامی خود را برای مقابله با پیشروی نیروهای روسیه به کار گیرد. 

همچنین بری پوزن، استاد علوم سیاسی در دانشگاه ام‌آی‌تی در گفت‌وگو با نیوزویک اعلام کرده که با مداخله ناتو مخالف است و می‌گوید ایالات متحده نیز باید مخالفت صریح خود با این امر را اعلام کند. او می‌گوید اگر نیروهای مسلح کشورهای عضو ناتو چه به‌صورت رسمی و چه در قالب ائتلافی خارج از ناتو وارد جنگ شده و در خطوط مقدم حضور داشته باشند، در معرض خطر هستند و دور نیست روزی که برای نجات آنان، راهی به جز مداخله مستقیم ائتلاف نظامی ناتو وجود نداشته باشد. او با بیان اینکه این امر می‌تواند تقابل مستقیم نظامیان آمریکا و روسیه را در پی داشته باشد، اذعان کرد که این درگیری به سود منافع ایالات متحده نیست و بهتر است نیروهای اروپایی دور از جبهه‌ها، از قدرت پدافند هوایی اوکراین حمایت کنند. 

جان لاف، پژوهشگر اندیشکده «چتم هاوس» هم می‌گوید در حال حاضر هیچ یک از کشورهای عضو ناتو قصد ندارند نیروهای نظامی خود را به اوکراین بفرستند، زیرا این به تشدید تنش‌ها منجر می‌شود و افکار عمومی در غرب پذیرای این خطر نیست حال باید دید که این کمک‌های با دوگانگی به وجود آمده در قالب اعزام نیروهای ناتو به اوکراین چگونه می‌تواند همپوشانی داشته باشد!