مواضع تکراری بایدن و نگرانی متحدین از پیروزی ترامپ!

رامین پرتو

مراسم هفتاد و پنجمین سالگرد تاسیس ناتو (سازمان پیمان آتلانتیک شمالی) در واشنگتن که از چند روز پیش اما و ارگهای زیادی در موردش مطرح شده بود، سه َنبه شب هب وقت محلی واشنگتن برگزار شد و جو بایدن به عنوان رئیس جمهوری ایالات متحده و میزبان این نشست به سخنرانی پرداخت. بسیاری از رسانه‌های ایالات متحده و اروپا قبل از آنکه این نشست برگزار شود مجدداً به این موضوع اشاره کردند که سلامت جسمانی بایدن در این مراسم زیر ذره‌بین بسیاری از تحلیلگران سیاسی و به خصوص خبرنگاران آمریکایی در حوزه احزاب قرار خواهد گرفت؛ چراکه از حدود دو هفته پیش که اولین مناظره میان او و ترامپ در استودیوی سی.ان.ان برگزار شد، تا به امروز بسیاری از مفسران و ناظران بین‌المللی اعلام کرده‌اند که حزب دموکرات باید او را قبل از آنکه انتخابات ریاست جمهوری نوامبر برگزار شود، کنار بگذارند. 

اینکه بایدن در این نشست چگونه سخن گفت موضوعی است که به نوعی می‌تواند برای ترامپ و هم حزبی‌های رئیس جمهوری کنونی آمریکا مهم تلقی شود اما در کل باید دانست که رفتار بایدن و عدم توانایی او برای ادامه راه همین حالا باعث شده تا شرکای ایالات متحده در ناتو و حتی در خارج از این پیمان با تردیدها و نگرانی‌های روبرو شوند؛ چراکه روسیه اخیراً در حال پیشروی‌های آرام خود بوده و حتی دو روز پیش یک بیمارستان کودکان در اوکراین را هدف قرار داده که موجب شده متحدان آمریکا در ناتو باز هم در مورد آینده امنیتی قاره اروپا با شک و تردیدهای مختلفی روبرو شوند. از سوی دیگر بسیاری از رهبران و مقامات اتحادیه اروپا به این جمع‌بندی نسبی رسیده‌اند که اگر قرار باشد بایدن همچنان به عنوان نامزد نهایی دموکرات‌ها معرفی شود، به احتمال زیاد ترامپ می‌تواند در انتخابات 5 نوامبر که کمتر از چهار ماه دیگر برگزار می‌شود، پیروزی را از آنِ خود کند. با این تفاسیر به این نتیجه می‌رسیم که بایدن در نشست ناتو واقع در واشنگتن صرفاً به دنبال گرامیداشت سالگرد تاسیس این بلوک امنیتی- سیاسی غربی نبوده است، بلکه او بار دیگر در حال ارائه یک مانور قدرت با درون مایه سلامتی خود است. 

با گذر از این نکته مهم باید توجه شود که بایدن در این اجلاس، پرونده اوکراین را در دستور کار اول خود و ناتو قرار داده است. بایدن در خوشامدگویی خود به کشورهای عضو ناتو در این نشست، با اشاره به ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه گفت که «پوتین به هیچ چیزی کمتر از انقیاد کامل اوکراین و محو اوکراین از روی نقشه رضایت نمی‌دهد. اوکراین می‌تواند و مطمئنا خواهد توانست پوتین را متوقف کند». رئیس جمهوری ایالات متحده رویکرد بازسازی اتحادهای سنتی در خارج از کشور را به عنوان محور سیاست خارجی خود، به ویژه در پاسخ به رویکرد «اول آمریکا» ترامپ که اغلب روابط با متحدان را تیره می‌کرد، قرار داده است و در این میان باید دانست که برنده انتخابات ماه نوامبر می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر آینده ناتو، اروپا و سایر نقاط جهان داشته باشد. 

بایدن رویکرد بازسازی اتحادهای سنتی در خارج از آمریکا را به عنوان محور سیاست خارجی خود، به ویژه در پاسخ به رویکرد «اول آمریکا» ترامپ که اغلب روابط با متحدان را تیره می‌کرد، قرار داده و در این میان باید دانست که برنده انتخابات ماه نوامبر می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر آینده ناتو، اروپا و سایر نقاط جهان داشته باشد

تهدید مجدد مسکو 

جو بایدن در بخشی از سخنرانی خود به این موضوع اشاره کرد که «امروز ناتو قوی‌تر از همیشه در تاریخچه خود است و بدون شک روسیه در این جنگ شکست خواهد خورد». رویترز نیز در این خصوص اعلام کرده که رئیس جمهور آمریکا در ادامه سخنرانی خود در جمع مدعوین به این نکته چندین بار از جهات مختلف اشاره کرده که «امروز ناتو قوی‌تر از چیزی است که در گذشته بود. ما برای تضمین‌های بیشتر امنیتی برای اوکراین مبارزه می‌کنیم و این تضمین‌ها، شامل تسلیحات، کمک‌های مالی و حمایت‌های سیاسی است». در این اجلاس، بایدن ابراز اطمینان کرد که اوکراین می‌تواند روسیه را با حمایت کامل ناتو شکست دهد و به زعم او این موضوع نباید باعث ایجاد شبهه شود و در غیر اینصورت اروپا را در معرض تهدید قرار خواهد داد. همچنین رئیس جمهور آمریکا روز گذشته (چهارشنبه) اعلام کرد که ایالات متحده و متحدانش در ماه‌های آینده پنج سامانه دفاع هوایی استراتژیک و ده‌ها سامانه دفاع هوایی تاکتیکی را در اختیار اوکراین قرار خواهند داد. وی در سخنرانی خود تصریح کرد که «ایالات متحده، آلمان، هلند، رومانی و ایتالیا در ماه‌های آینده پنج سامانه دفاع هوایی راهبردی اضافی را در اختیار اوکراین قرار خواهند داد و همچنین آمریکا و شرکای ما ده‌ها سامانه دفاع هوایی تاکتیکی اضافی را نیز به این کشور ارائه خواهند کرد». بایدن با اشاره به اینکه ایالات متحده قصد دارد اوکراین را به مقصدی اولویت‌دار برای تامین سامانه‌های دفاع هوایی تبدیل کند، تاکید کرد که کی‌یف زودتر از سایر متحدان واشنگتن این سامانه‌ها را دریافت خواهد کرد. بایدن سخنان خود را با غافلگیر کردن ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو با اعطای مدال آزادی ریاست جمهوری، به پایان رساند و بالاترین جایزه غیرنظامی آمریکا را بر گردن سیاستمدار نروژی انداخت و او را به خاطر احیای این ائتلاف نظامی با ۳۲ عضو ستایش کرد. 

حواشی و اخباری که از نشست 75 سالگی ناتو مخابره می‌شود نشان می‌دهد که بایدن در حال تکرار یکسری از شعارهای گذشته در مورد پرونده اوکراین و تقابل با روسیه است و در آن سوی این ماجرا   اروپایی‌ها نگران روی کارآمدن ترامپ هستند

در این میان روزنامه نیویورک تایمز همزمان با آغاز اجلاس سران سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در شهر واشنگتن نوشته است که این ائتلاف با توجه به ابهام درباره سرنوشت جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ و افزایش احتمال بازگشت دونالد ترامپ به ریاست جمهوری، نگران آینده خود است. این روزنامه نوشته است که «ترامپ سابق بر این ناتو را منسوخ شده توصیف و تهدید به خارج شدن از این ائتلاف کرده بود و مدتی پیش نیز گفته بود اجازه خواهد داد روسیه نسبت به هر کشور عضو ناتو که به میزان ناکافی برای ائتلاف هزینه نکند هر کاری که دلش بخواهد انجام دهد»! این مقاله در حالی منتشر شده که روز گذشته (چهارشنبه) کِیث کلوگ، یک ژنرال سه‌ستاره بازنشسته آمریکا که رئیس‌ستاد کارکنان شورای امنیت ملی ترامپ را به عهده داشت، به خبرگزاری رویترز گفت که طی روزهای اخیر، با چند مقام اروپایی، از جمله وزرای امور خارجه دیدار کرده است اما او هویت مقاماتی را که با آن‌ها دیدار کرده و همچنین محورهای رایزنی با آن‌ها را فاش نکرد. این اخبار نشان می‌دهد که بایدن اگرچه در حال تکرار یکسری از شعارهای گذشته در مورد پرونده اوکراین و تقابل با روسیه است، اما در آن سوی این ماجرا اروپایی‌ها نگران روی کارآمدن ترامپ هستند.