واریز سوخت به کارت بانکی چالش بنزین را حل می‌کند؟

رئیس اتحادیه کشوری سوخت‌های جایگزین و خدمات وابسته گفت: انتقال سهمیه بنزین به کارت بانکی، اگر با سیاست‌گذاری هوشمند همراه شود، می‌تواند آغازگر یک تحول بنیادین در مدیریت انرژی ایران باشد. اما اگر صرفا یک تغییر فنی در روش پرداخت باقی بماند، فرصتی تاریخی برای اصلاح نظام سوخت و انرژی از دست خواهد رفت. علی محمودیان در گفت‌وگو با ایلنا، در ارزیابی انتقال سهمیه سوخت به کارت بانکی به جای کارت سوخت و اینکه آیا این تحول، مقدمه‌ای برای بازتعریف سیاست‌های انرژی است، اظهار داشت: انتقال سهمیه بنزین از کارت سوخت به کارت بانکی، بیش از آنکه یک تغییر فنی در ابزار پرداخت باشد، نقطه ورود به بازطراحی نظام یارانه‌ای سوخت و مدیریت منابع انرژی کشور است. این تصمیم، که در نگاه اول یک تسهیل فرایند اداری به نظر می‌رسد، در حقیقت زمینه‌ساز تحولاتی اساسی در مصرف، قیمت‌گذاری و حتی سیاست‌های سوخت‌های جایگزین در کشور خواهد شد.

وی با طرح این پرسش که آیا طراحان این سیستم، چشم‌انداز بلندمدت آن را در سیاست‌های کلان انرژی در نظر گرفته‌اند؟ افزود: آیا این تغییر فقط یک جابه‌جایی در بستر پرداخت است یا آغازی برای کنترل هوشمند و تدریجی مصرف سوخت یارانه‌ای؟ اگر این طرح صرفا به هدف حذف کارت‌های فیزیکی محدود شود، ممکن است یک فرصت تاریخی برای مدیریت انرژی در ایران از دست برود.

رئیس اتحادیه کشوری سوختهای جایگزین و خدمات وابسته گفت: اکنون زمان آن است که به جای یک تغییر مقطعی، این تحول را به‌عنوان نخستین گام در مسیر یک بازمهندسی جامع در مدیریت انرژی ببینیم.

وی تاکید کرد: اگر سهمیه‌بندی و قیمت‌گذاری انرژی در کشور هوشمند نشود، این روند در نهایت منجر به یک بحران اقتصادی و انرژی خواهد شد. تغییر از کارت سوخت به کارت بانکی، در صورت بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و سیاست‌گذاری دقیق، می‌تواند به‌عنوان مقدمه‌ای برای حل این چالش‌ها عمل کند. نکته کلیدی اینجاست این سیستم می‌تواند زمینه‌ای برای سیاست‌گذاری نوین در قیمت‌گذاری پلکانی بنزین بر اساس میزان مصرف باشد.

رئیس اتحادیه کشوری سوخت‌های جایگزین و خدمات وابسته خاطرنشان کرد: این سیستم، نه‌تنها سهمیه را مدیریت می‌کند، بلکه به سیاست‌گذاران امکان می‌دهد که مصرف سوخت را بهینه کرده و مسیر گذار به انرژی‌های پاک را برنامه‌ریزی کنند.

وی بیان کرد: یکی از دلایل اصلی اجرای طرح حذف کارت سوخت فیزیکی، کاهش قاچاق سوخت در کشور است. اما تجربه نشان داده که بدون نظارت و امنیت مناسب، هرگونه تغییر سیستمی می‌تواند به نقاط جدید آسیب‌پذیری منجر شود و اکنون این سوال مطرح است که آیا طراحان این طرح، تمهیدات لازم را برای جلوگیری از ایجاد بازارهای غیررسمی انتقال سهمیه‌های سوختی اندیشیده‌اند؟

محمودیان تاکید کرد: سیستم احراز هویت و تحلیل تراکنش‌های مشکوک باید صورت گیرد، با استفاده از تحلیل کلان‌داده‌ها (Big Data Analytics)، می‌توان الگوهای غیرعادی مصرف را شناسایی کرد، ارتباط آنلاین میان سامانه‌های جایگاه‌های سوخت و داده‌های ثبت‌شده در بانک مرکزی، می‌تواند مانع انتقال غیرقانونی سهمیه‌ها شود، همچنین یکپارچه‌سازی اطلاعات سهمیه‌های سوخت با داده‌های بیمه، مالیات، و معاینه فنی خودروها، می‌تواند به کنترل مؤثرتر قاچاق سوخت کمک کند.

وی گفت: اگر امنیت داده‌ها و نظارت بر تراکنش‌ها به‌درستی انجام نشود، این طرح ممکن است با چالش‌های جدیدی در فساد و قاچاق روبه‌رو شود. بنابراین، قبل از اجرای سراسری، یک مرحله تحلیل امنیتی برای بررسی نقاط ضعف احتمالی ضروری است.

این مسئول یادآور شد: این سیستم می‌تواند راهکاری برای تغییر تدریجی الگوی مصرف سوخت در کشور باشد، به شرطی که در سیاست‌گذاری کلان، آینده‌نگری شود.