چرا صدای معادن کوچک در تصمیم‌گیری‌ها شنیده نمی‌شود؟

دبیر کارگروه اندیشکده صمت شریف بیان کرد: حدود ۱۲ هزار معدن کوچک و متوسط فعال است که بار اصلی اشتغال در بخش معدن نیز بر عهده این معادن است؛ به‌طوری‌که ۸۵ درصد از اشتغال معدن مربوط به معادن کوچک و متوسط است.

سجاد رفیع در گفت‌وگو با اقتصادآنلاین، در خصوص مشکلات موجود در بخش معدن ایران به اقتصادآنلاین گفت: یکی از مسائلی که الان وجود دارد، این است که ما نظارت فنی و تخصصی کافی نداریم. به‌طور مثال، یک محدوده معدنی را به فردی واگذار می‌کنیم بدون اینکه صلاحیت مالی و تخصصی او را به درستی بررسی کرده باشیم در حالیکه این فرد ممکن است فعالیت موثر معدنی در آن محدوده انجام ندهد و صرفا به دنبال تمدید چندباره پروانه خود و استفاده از مزایای آن پروانه باشد.

او ادامه داد: کمبود و فرسودگی ناوگان ماشین‌آلات معدنی یکی از مهمترین چالش‌ها در بخش معدن کشور است. در حال حاضر باید حدود ۲۵ هزار دستگاه ماشین‌آلات معدنی جدید (15 هزار دستگاه به منظور جایگزینی ماشین‌آلات فرسوده موجود و 10 هزار دستگاه جدید) به ناوگان اضافه کنیم و این در حالیست که توان تولیدکنندگان داخلی به هیچ‌وجه پاسخگوی این میزان نیاز نیست. در شرایط کنونی، به دلیل محدودیت‌های موجود بر سر راه واردات و انحصاری که برای تولیدکنندگان داخلی ایجاد کرده‌ایم، قیمت ماشین‌آلات داخلی چندین برابر مدل‌های مشابه خارجی شده است. در همین زمینه، برخی از فعالان معدن‌کاری به دلیل عدم دسترسی به ماشین‌آلات مناسب، قادر به فعالیت بهینه نیستند.

این کارشناس تصریح کرد: در مقابل، معادن بزرگ تنها حدود ۱۵ درصد از اشتغال معدنی کشور را به خود اختصاص داده‌اند اما قوانین و مقررات عمدتاً حول این معادن بزرگ تدوین می‌شود. در حالیکه صدای معادن کوچک و متوسط به ندرت در محافل تصمیم‌گیری شنیده می‌شود و این گروه از معادن اغلب در تصمیم‌گیری‌های کلان نادیده گرفته می‌شوند.

رفیع  با اشاره به مشکلات معادن کوچک و متوسط، اظهار کرد: یکی از مشکلات این است که دولت به‌طور یکسان از معادن بزرگ و کوچک حقوق دولتی دریافت می‌کند که این نگاه غلط است! یعنی  با همان مکانیزمی که از معادن بزرگ حقوق دولتی می‌گیریم از معادن کوچک و متوسط نیز حقوق دولتی دریافت می‌کنیم، درحالیکه شرایط معادن بزرگ و کوچک کاملاً متفاوت است.

او خاطرنشان کرد: در سال‌های آینده و با این شرایط، معادن کوچک و متوسط با مشکلات زیادی روبه‌رو خواهند شد و خدا باید به آن‌ها رحم کند. حتی معادن بزرگ نیز از این فشارها کاملا مستثنی نخواهند بود. به عنوان مثال، من فکر نمی‌کنم که معدن چادرملو تا پنج سال آینده ذخایر سنگ‌آهن قابل‌توجهی داشته باشد.

به گفته دبیر کارگروه اندیشکده صمت، نگاه دولت به معادن در حال حاضر این است که به دلیل کسری بودجه تصمیم گرفته از بخش معدن بهره‌برداری درآمدی حداکثری کند اما این سیاست در نهایت به جایی خواهد رسید که دیگر معادن توانایی تحمل این فشارها را نخواهند داشت و به نوعی کفگیر به ته دیگ خواهد خورد.