رامتین موثق

مدت زیادی بود که بورس حال و روز خوبی نداشت و در دولت سیزدهم هم روند افت بورس شدت بیشتری به خود گرفت؛ به خصوص اینکه در این دولت بود که اتفاقات سیاسی بین‌المللی و تنش‌های منطقه نیز شدت گرفت و بورس ایران با هر تنش جدی به خاک و خون کشیده می‌شد. اما بعد از تغییر دولت و روی کار آمدن پزشکیان وضعیت بورس بهتر شد به صورتی که ماه‌های اخیر دائما بورس در حال صعود بود و حتی در دی‌ماه شاخص کل در آستانه فتح کانال 3 میلیونی قرار گرفت!

بر اساس اطلاعات مندرج در سامانه شرکت مدیریت فناوری بورس تهران، شاخص کل بورس در پایان معاملات 18 دی 1403، 22 هزار و 505 واحد بالا رفت و به ارتفاع دو میلیون و 944 هزار و 637 واحد قرار گرفت. شاخص هم وزن نیز در آن تاریخ با رشد 12 هزار و 317 واحدی مواجه شد و در سطح 917 هزار و 356 واحدی ایستاد. اما نزدیک شدن به کانال 3 میلیون باعث شد که برخلاف بسیاری از پیشبینی‌ها، بازار بورس ادامه ریزشی را تجربه کند که این ریزش، نه به صورت دائمی بلکه به صورت یک افت و خیز، در همین هفته جاری هم ادامه داشت.

به هرحال شاخص کل این روزها در کانال 2.8 میلیون متوقف شده است. در آخرین روز دی ماه ۱۴۰۳ شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران ۱۴ هزار و ۶۷۳ واحد کاهش یافت و به رقم دو میلیون و ۸۰۰ هزار و ۹۶۸ واحد رسید. در چند روز کاری آخر دی ماه این بازار دچار نوسان کاهشی شده بود و تنها یک روز مثبت بوده است. آخر دی بازار بورس دقیقا در مرز کانال ۲.۸ میلیون قرار گرفت اما آن را از دست نداد.

یک کارشناس ارشد بازار سرمایه: یکی از عوامل رشد بورس، تغییر رویکرد دولت نسبت به آن بوده است. یکی از تغییر رویکردها، فاصله گرفتن دولت از سیاست قیمت‌گذاری دستوری بود که خود پتانسیل دیگری به رشد بازار داد. با سیاست‌هایی که دولت جدید تاکنون نشان داده است، مشخص است که این موضوع را قبول دارد که قیمت‌ها باید واقعبینانه‌تر باشند تا تولید سودده شود و بازارها با قیمت‌های واقعی تعادل بهتری دارند

اما روز گذشته شاخص کل باز 53 هزار واحد رشد کرد و کانال ۲.۸ میلیون را که دو روز پیش از دست داده بود پس گرفت. بنابراین باید بررسی شود که علت این افت و خیزهای بازار چیست؟

فاصله گرفتن از قیمت‌گذاری دستوری عامل رشد بورس است

در این میان وزیر اقتصاد مدعی شد که رشدی که در چند ماه اخیر بورس داشت به این دلیل است که دولت سعی کرده که قیمت‌گذاری دستوری نداشته باشد.

عبدالناصر همتی با حضور در بخش خبری ۲۱، عنوان کرد: باید اقتصاد را به سمتی ببریم که بدون دخالت‌های دولت، مدیریت دولتی و اقتصاد دستوری به سمت باز کردن فضای کسب‌وکار حرکت کند. او با تاکید بر اینکه هدف از تمام این اقدامات تحقق رشد اقتصادی است، اضافه کرد: تجربه دنیا و تجربه ما هم در سال‌های گذشته نشان می‌دهد که تصدی دولت، بستن و محدودیت در دادن مجوزها باعث کند شدن رشد اقتصادی در کشور می‌شود لذا میدان دادن به بخش خصوصی با توجه به فرمایشات امروز مقام معظم رهبری از این پس باید با شتاب بیشتری پیگیری شود.

وزیر اقتصاد تصریح کرد: معتقدم که می‌توانیم رشد اقتصادی بالایی در کشور داشته باشیم می‌توانیم رشد به شرط آنکه دولت مداخله و قیمت گذاری دستوری نداشته باشد؛ همین رشدی که در چند ماه اخیر بورس داشت به این دلیل است که دولت سعی کرده که قیمت‌گذاری دستوری نداشته باشد. اگر دولت فقط در مواقع شکست بازار دخالت کند، قطعاً فعالان اقتصادی خودشان می‌دانند که چگونه کسب‌وکار خود را مدیریت کنند.

با روی کار آمدن دولت چهاردهم و تغییر رئیس سازمان بورس برخی امید پیدا کردند که رویکرد دولت هم نسبت به دولت و مدیریت قبلی بازار سرمایه تغییر پیدا کند و برخی بسته‌های حمایتی دولت را نیز عامل رشد بورس می‌دانند. «توسعه ایرانی» در گفت‌وگو با یکی از کارشناسان بازار سرمایه به بررسی نقش دولت در رشد بورس پرداخته است.

زمینه رشد با   افت محسوس  قیمت سهام‌ها

یک کارشناس ارشد بازار سرمایه در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»، درباره علت رشد طولانی‌مدت بورس در ماه‌های اخیر عنوان کرد: دلیل اول این است که در بازار قیمت‌ها ارزان شده بود.

علی محسنی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: قصه اینکه آیا با آمریکا به سمت تنش می‌رویم یا به سمتی حرکت می‌کنیم که بتوانیم مشکلات را حل کنیم و مذاکره اتفاق بیفتد، مهمترین موضوع است و می‌تواند تفاوت خیلی زیادی هم برای بازار ایجاد کند که مشخص کند مسیر بازار در یک سال آینده به کدام سمت خواهد رفت. درمجموع احساس می‌کنم اگر تنش فوق‌العاده‌ای در حوزه سیاسی نداشته باشیم کماکان بازار رو به صعود خواهد بود

علی محسنی درباره کاهش قیمت‌ها توضیح داد: با توجه به اینکه حدودا یکسال و نیم، از اردیبهشت ۱۴۰۲، در قیمت اکثر سهام‌ها افت خیلی محسوسی داشتیم، زمینه برای اینکه یک رشدی اتفاق بیفتد، فراهم شده بود.

او درباره عامل دیگر رشد بورس گفت: امسال تنش سیاسی زیادی داشتیم و در نیمه دوم سال هم با انتخاب ترامپ تنش‌ها کم نشد اما خوشبینی‌هایی هم در این حین ایجاد شد که یک توافقاتی صورت بگیرد و این موضوع هم بر رشد بورس بی‌تاثیر نبوده است.

پتانسیل سوددهی شرکت‌ها با افزایش نرخ نیما

این تحلیلگر بازارهای مالی عامل دیگر رشد بورس در ماه‌های اخیر را تغییر دولت و رویکردهای آن نسبت به بازار سرمایه دانست.

محسنی درباره این تغییر رویکرد اظهار کرد: مثلا یکی از این تغییر رویکردها اینست که وزارت اقتصاد در ابتدا تصمیم گرفت که قیمت ارز نیمایی را در یک مسیر افزایشی قرار دهد و فاصله آن را با ارز آزاد کم کند و بعد هم بازار ارز توافقی متولد شد و قیمت ارز نیما رشد زیادی کرد.

او تاکید کرد که افزایش نرخ ارز نیمایی به شرکت‌های ایرانی، به خصوص به بزرگترین آنها که صادرکننده در حوزه‌های نفت و فلزات هستند، پتانسیل زیادی داد به صورتی که این افزایش باعث رشد سودآوری آنها شد.

بازارها با قیمت‌های واقعی تعادل بهتری دارند

این کارشناس بورس درباره دیگر تغییر رویکردهای دولت بیان کرد: همچنین یکی دیگر از تغییر رویکردهای دولت، فاصله گرفتن دولت از سیاست قیمت‌گذاری دستوری بود که خود پتانسیل دیگری به رشد بازار داد.

محسنی با عنوان اینکه در رشد این مدت بورس بیشترین عامل موثر تغییر رویکرد دولت بوده است، درباره نمونه‌های فاصله گرفتن دولت از قیمت‌گذاری دستوری مطرح کرد: برای مثال در بخش غذا یک رشد قیمت‌هایی مصوب شد.

وزارت اقتصاد در ابتدا تصمیم گرفت که قیمت ارز نیمایی را در یک مسیر افزایشی قرار دهد و فاصله آن را با ارز آزاد کم کند و بعد هم بازار ارز توافقی متولد شد و قیمت ارز نیما رشد زیادی کرد. افزایش نرخ ارز نیمایی به شرکت‌های ایرانی، به خصوص به بزرگترین آنها که صادرکننده در حوزه‌های نفت و فلزات هستند، پتانسیل زیادی داد به صورتی که این افزایش باعث رشد سودآوری آنها شد

او ادامه داد: همچنین در دارو تکان خوردن قیمت‌ها را شاهد بودیم؛ ضمن اینکه بودجه‌ دولت که برای سال 1404 جهت تصویب به مجلس ارسال شد، ارز دولتی برخی از بخش‌ها را حذف کرده بود که این باعث رشد قیمت آن بخش‌ها می‌شود.

این تحلیلگر بازار سرمایه تصریح کرد: با سیاست‌هایی که دولت تاکنون نشان داده است، مشخص است که دولت جدید این موضوع را قبول دارد که قیمت‌ها باید واقعبینانه‌تر باشند تا تولید سودده شود. محسنی تصریح کرد که بازارها با قیمت‌های واقعی تعادل بهتری دارند.

به گفته او، به نظر می‌رسد که در آینده نزدیک هم باز با این سیاست مواجه خواهیم شد دولت با افزایش نرخ‌های دولتی ارز بیشتر موافقت کند و احیانا قیمت‌گذاری بعضی از بازارها از کنترل دولت خارج شود.

رشد بورس در گرو کاهش تنش‌ها

این کارشناس ارشد بازارهای مالی درباره ریزش بورس در هفته‌های اخیر، گفت: یکی از دلایل این ریزش، برخورد با مقاومت ۳ میلیون واحدی شاخص کل بود و آن رشدی که در بازار اتفاق افتاده بود و عمومیت پیدا کرده بود، باعث شد بازار یک استراحت موقتی داشته باشد.

محسنی درباره دیگر دلایل ریزش بورس توضیح داد: نزدیک شدن به زمان تحلیف ترامپ هم مقداری تاثیر گذاشت زیرا برخی احساس کردند که شاید ورود ترامپ همراه با تصویب سیاست‌هایی باشد که در بازار تنش ایجاد کند.

او تاکید کرد: می‌توان گفت ریزش بورس در هفته‌های اخیر اولا سیاسی بوده و همچنین مسائل تکنیکی که در خود بازار وجود دارد نیز باعث این ریزش شده است.

این تحلیلگر بورس با اشاره به اینکه همچنان مسائل سیاسی در بازار موثر هستند، درباره پیشبینی خود از آینده بازار اظهار کرد: قصه اینکه آیا با آمریکا به سمت تنش می‌رویم یا به سمتی حرکت می‌کنیم که بتوانیم مشکلات را حل کنیم و مذاکره اتفاق بیفتد، مهمترین موضوع است و می‌تواند تفاوت خیلی زیادی هم برای بازار ایجاد کند که مشخص کند مسیر بازار در یک سال آینده به کدام سمت خواهد رفت.

محسنی همچنین افزود: اما رویکردهای دولت درباره بازار مثبت است و اگر ادامه پیدا کند به نفع بورس است و ا این جهت این سیاست‌ها یک عامل مثبت هستند بنابراین می‌توان به رشد بازار امیدوار بود. او در پایان خاطرنشان کرد: در مسائل سیاسی ابهام وجود دارد اما سیاست‌های دولت مشخص و مثبت است و من حیث‌المجموع احساس می‌کنم اگر تنش فوق‌العاده‌ای در حوزه سیاسی نداشته باشیم کماکان بازار رو به صعود خواهد بود.