علی سرزعیم، اقتصاددان:
طولانی‌ترین دوره تورم را در تاریخ معاصر داشته‌ایم
علی سرزعیم، اقتصاددان در برنامه ارزیابی سیاست؛ از اصول تا تجارب که در راستای دومین جایزه ملی سیاستگذاری در خانه‌اندیشه‌ورزان برگزار شد، بیان کرد: ما مدام سیاست‌های بد را تکرار می‌کنیم و حتی از آن درس نمی‌گیریم.
به گزارش اقتصادآنلاین، اقتصادآنلاین، علی سرزعیم در برنامه ارزیابی سیاست؛ از اصول تا تجارب که در راستای دومین جایزه کلی سیاستگذاری در خانه‌اندیشه‌ورزان برگزار شد، گفت: سیاست‌ها برای حل مشکلات و بحران‌ها انجام می‌شود و قرار است مسائلی که پیش روی جامعه است را حل و فصل کنند و کاهش بدهند. در نظام تصمیم‌گیری گزینه‌هایی انتخاب و به کار گرفته می‌شود اما سؤال این است که در عمل چقدر مؤثر هستند؟ آیا همانطور که فکر می‌کردیم این سیاست در عمل توانسته مسأله را حل کند یا خیر؟
سرزعیم افزود: نیاز است اگر سیاست اشتباهی را برای حل مسائل در نظر گرفتیم آن را اصلاح کنیم. به عنوان مثال ما سال‌های سال است از کنترل دستوری قیمت‌ها برای کنترل تورم استفاده می‌کنیم اما متأسفانه طولانی‌ترین دوره تورم دنیای معاصر را به خود اختصاص دادیم. این سیاست در تحقق هدفی که داشته کاملاً ناکام بوده و شکست خورده است. اما وقتی به سراغ کسانی می‌رویم که از این سیاست دفاع می‌کردند و آن را پیشنهاد می‌دادند، این‌ها قاپل به اعلام شکست نیستند و از کنترل تورم دفاع می‌کنند اما همیشه راه دررویی برای افرادی که سیاست اشتباه در پیش گرفتند وجود دارد. این پیچیدگی امر سیاستگذاری را نشان می‌دهد. یعنی شما سیاستی را به کار می‌گیرید که مقارن با حادثه مهمی در جهان می‌شود و باید بررسی کنیم این وضعیت چقدر متأثر از آن حادثه و چقدر ناشی از سیاست گذشته بوده است.
وی افزود: بنابراین ما برای اینکه به یک توافق برسیم که کدام سیاست مؤثر است، نیازمند ابزار‌هایی هستیم که ارزیابی اثر بخشی سیاست را انجام دهیم. خوشبختانه در طول زمان خصوصاً در قرن بیست و یکم اقتصاددانان ایده‌های جذابی برای اقتصادسنجی ارایه کردند و با مقایسه آن می‌توانیم متوجه شویم که میزان اثر منفی و مثبت سیاست‌های ما چقدر بوده است.
این اقتصاددان اضافه کرد: بخشی از نظام سیاستگذاری ما همیشه باید سیاستش ارزیابی شود. نظام سیاستگذاری از طرح مسأله تا انتخاب سیاست و اجرا، باید سنجش عملکرد و بازخورد گرفتن و اصلاح مسیر را باید انجام دهد. ما نباید بر روی سیاست‌های خود تعصب داشته باشیم و اجاز دهیم سنجش شود که آیا سیاستی که به کار گرفتیم در عمل می‌تواند جواب دهد یا خیر؟ تا بتوانیم بفهمیم کدام سیاست می‌تواند اثربخش باشد و این حرفی است که در حوزه عملگرایی به ما الزام می‌کند. ما پیشرو ارزیابی سیاست نبودیم اما می‌توانیم از آن استفاده کنیم.
سرزعیم افزود: واقعیت این است که جایزه سیاستگذاری تلاش می‌کند توجه جامعه را به بخش سیاست‌ها جلب کند. در واقعیت نویسندگان روشنفکران و اهل قلم توجه‌شان به این هست که چه مسائلی در کشور هست و سیاست‌های درست و غلطی اجرا شده است. اما کمتر دید می‌شود افراد بی‌طرفانه و تخصصی به موضوع نگاه کنند و پایش و سنجش کنند که به این دلایل سیاست خوب یا بد است و این کار در کشور ما خیلی کم انجام می‌شود.
اندیشکده‌ها رکن سوم سیاستگذاری هستند
در ادامه مصطفی زمانیان، کارشناس اقتصادی، گفت: برگزاری جایزه ملی سیاستگذاری در سال‌های گذشته محلی از اعراب نداشت اما برای اولین بار در قانون برنامه هفتم جامعه‌اندیشگاهی مورد توجه قرار گرفته است. بر این اساس اگر قبل از این کمتر به موضوع ابزار‌ها و کیفیت سنجی خروجی‌های جامعه‌اندیشگاهی مورد توجه قرار گرفت شاید ظرفیت آن وجود نداشت.
وی افزود: ما وقتی صحبت از مفهوم اثرگذاری سیاست می‌کنیم باید ببینیم سیاستگذاری در تعامل و تبادل بین عرصه تصمیم‌گیری و دانشگاه شکل نمی‌گیرد. ساختار سیاستگذاری دو وجهی نیست که خلاصه شود به درخواست دانشگاه و اجرای دولت. یک رکن سومی وجود دارد که آن را تحت عنوان نهاد واسط می‌شناسیم. کار نهاد واسط و رکن سوم این است که تسهیل‌کننده تبادل بین این دو طرف است. عدم اثر بخش بودن پیشنهاد سیاستی دلیلش نیست که ناکارآمد است بلکه رکن سومی در این سیستم است که به آن توجه نشده است.
وی افزود: جایزه ملی سیاستگذاری یکی از مهم‌ترین اهدافش معرفی کردن رکن سوم سیاستگذاری در کشور است که ما اصطلاحاً به عنوان جامعه‌اندیشگاهی آن‌ها را می‌شناسیم؛ جامعه‌ای که بیش از دو دهه از شکل‌گیری آن می‌گذرد اما هنوز از اثر بخشی لازم برخوردارنیست. طبیعتا ناکارآمدی در جامعه‌اندیشگاهی حتماً ناکارآمدی در کیفیت سیاستگذاری را هم به دنبال خواهد داشت. هر چقدر جامعه‌اندیشگاهی بی‌کیفیت و ضعیف و ناتوان باشد، طبیعتا کیفیت سیاستگذاری متأثر از این نابالغی خواهد شد.
دیدگاه تان را بنویسید