رامتین موثق

مقامات دولتی در اظهاراتی جدید مدعی افزایش سرمایه‌گذاری خارجی در ایران شده‌اند و از طرح‌ها و اقدامات زیرمجموعه‌های خود در این راستا سخن گفته‌اند. اما واقعیت اقتصادی ایران وجود چنین سرمایه‌گذاری را نشان نمی‌دهد و آن را حس نمی‌کند.

رئیس‌کل سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران اعلام کرد: در دولت سیزدهم ۵۷۸ طرح سرمایه‌گذاری به مبلغ ۱۰ میلیارد و ۶۰۸ میلیون دلار وارد ایران شده است. به گزارش ایسنا، علی فکری همچنین درباره بخش‌های جذاب برای سرمایه‌گذاران خارجی بیان کرد: بالاترین میزان جذب سرمایه در بخش نفت و گاز بوده که با پنج سرمایه‌گذاری و حدود چهار میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار صورت گرفته است.

به گفته او، صنعت، بخش جذاب دیگر سرمایه‌گذاری خارجی در ایران بوده که به دلیل طرح‌های بزرگ و جذاب توانسته سه میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار جذب سرمایه خارجی داشته باشد.

بیشتر   سرمایه‌گذاری‌ها  از چین،   روسیه   و   امارات   بوده

معاون وزیر اقتصاد همچنین در خصوص کشورهایی که بیشترین سرمایه را وارد ایران کرده‌اند نیز اظهار کرد: کشورهایی که در ایران و در این بازه زمانی یعنی دو سال برای دولت سیزدهم سرمایه وارد ایران کرده‌اند، ابتدا روسیه به عنوان بزرگترین سرمایه‌گذار با ۳۱ درصد سرمایه‌گذاری و سپس امارات و چین بوده‌اند.

فکری تاکید کرد: بخش بعدی که حدود ۱۰ درصد سرمایه وارد ایران کرده‌اند، ایرانی‌های مقیم خارج از کشور بوده‌اند و در نهایت پاکستان و هندوستان در رتبه‌های بعدی هستند. 

او همچنین مدعی شد: هدف سرمایه‌گذار از ورود به ایران فقط بازار داخلی ایران نیست بلکه بازار کل منطقه را در نظر دارد از این جهت ما به دنبال رفع موانع صادراتی برای آنها نیز هستیم.

به دنبال ایجاد شرایط بهتر برای سرمایه‌گذار خارجی هستیم 

رئیس‌کل سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران همچنین در ادعایی دیگر، گفت: یکی از دلایل مهم ورود این حجم سرمایه به ایران ابتدا تغییر رویه در دولت بوده است. ما در گذشته همواره اعلام می‌کردیم که برای ورود سرمایه به ایران باید به سمت کشورهای همسایه، همسو و قدرت‌های نوظهور مانند چین و روسیه گام برداریم.

فکری ادامه داد: یکی از دلایل افزایش حجم سرمایه‌گذاری در ایران تضمین بازگشت سود و اصل سرمایه به سرمایه‌گذار است؛ در عین حال ما شرایطی را فراهم می‌کنیم که سرمایه‌گذار خارجی از همه فرصت‌های سرمایه‌گذاری در ایران در راستای منافع و اهداف سرمایه‌گذاری خود استفاده کند.

او خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه از ابتدای امسال با دستور رئیس‌جمهور تصمیم گرفته شد تسهیلاتی برای رفع موانع سرمایه‌گذاران در نظر گرفته شود. اول خرید به قیمت ترجیحی از آنها بوده است تا بتوانیم جاذبه خوبی برای ورودشان به ایران فراهم کنیم. نکته دوم که در قانون هم ذکر شده، اینکه شرایط سرمایه‌گذار خارجی باید با سرمایه‌گذار داخلی برابر باشد که البته ما به دنبال ایجاد شرایط بهتر برای سرمایه‌گذار خارجی هستیم.

رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی: آمارهای اعلامی دولت درباره جذب سرمایه‌گذاری، سرمایه‌های خارجی جذب شده نیستند بلکه طرح‌هایی هستند که صرفا تصویب شده‌اند. بدیهی است که مقدار سرمایه جذب شده با طرح تایید شده متفاوت است. همچنین باید بررسی کرد که بعد از تایید طرح در عملیات هم آیا پول پیش‌بینی شده وارد می‌شود یا نه؛ که معمولا نمی‌شود و بین این دو عدد فاصله زیادی است

مناطق   آزاد،  «بهشت»   سرمایه‌گذاری   عبدالملکی!

دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد، دیگر چهره‌ اقتصادی دولت سیزدهم است که بار دیگر مدعی افزایش سرمایه‌گذاری‌های خارجی در این مناطق شده است.

به گزارش تسنیم، حجت عبدالملکی درباره مناطق آزاد اظهار کرد: ما روی این مفهوم بهشت سرمایه‌گذاری کار و اطلاع‌رسانی کردیم؛ البته نه به این معنا که در حال حاضر ما اینجا را به بهشت سرمایه‌گذاری تبدیل کرده‌ایم، بلکه این مناطق به خودی خود، بهشت سرمایه‌گذاری هستند.

وی پنج ویژگی مناطق آزاد که آنها را به بهشت سرمایه‌گذاری تبدیل کرده است را شامل پایین‌ بودن هزینه تولید، هزینه نیروی کار، انرژی، قیمت زمین و مواد اولیه در این مناطق دانست و تصریح کرد:البته در کل اقتصاد ایران، این هزینه‌ها پایین است.

او که به بیان گزارش‌های شاذ و بی‌پایه شهره است؛ افزود: دومین مولفه، بحث زیرساخت‌ها است که ما زیرساخت‌های توسعه‌یافته‌ای در سراسر کشور داریم که در مناطق ویژه، توسعه‌یافته‌تر است، چون غیر از بهره‌مندی از بودجه‌های عمومی، 60 تا 70 درصد بودجه خود مناطق آزاد هم «عمرانی» است.

عبدالملکی با بیان اینکه در ادوار گذشته، گفتمان سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد و مخصوصا در مناطق ویژه، تا حدی مغفول و در حاشیه بوده است، اظهار داشت: ما وقتی کار خودمان را در دولت سیزدهم شروع کردیم، دیدیم که با مفهوم سرمایه‌گذاری، برخورد درستی نشده و گاهی حتی به «سرمایه‌گذار» به عنوان ارباب رجوع نگاه می‌شد.

فرشید شکرخدایی در گفت‌وگو با توسعه ایرانی: موانع جذب سرمایه‌گذاری خارجی با تغییر سیاست‌های کشور حل می‌شود که کاری در این زمینه انجام نشده زیرا که تحریم‌ها همچنان سرجای خود هستند و مشکلات خارج کردن سودهای شرکت‌های خارجی که وارد ایران شده‌اند نیز همچنان مطرح است و بنابراین در زمینه رفع موانع اصلی کار خارق‌العاده‌ای انجام نشده است

البته در واکنش به این اظهارات کافی است یادآوری شود که رویکرد خود عبدالملکی در زمان دولت روحانی و قبل از تصدی مقام دبیری شورای‌عالی مناطق آزاد نسبت به سرمایه‌گذاری خارجی چنین بود: «سرمایه‌گذاری خارجی یک اصطلاح است برای استثمار کشورها و باعث توسعه هیچ کشوری نشده است. ما در ایران مشکل سرمایه نداریم اصلا.»!

موانع   همچنان   پابرجاست

رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» درباره ادعاهای دولت مبنی بر جذب سرمایه‌گذاری خارجی عنوان کرد: این آمارها سرمایه‌های خارجی جذب شده نیستند، بلکه طرح‌هایی هستند که صرفا تصویب شده‌اند و  بدیهی است که مقدار سرمایه جذب شده با طرح تایید شده متفاوت است. 

فرشید شکرخدایی افزود: همچنین باید بررسی کرد که بعد از تایید طرح در عملیات هم آیا پول پیش‌بینی شده وارد می‌شود یا نه که معمولا نمی‌شود و رقم پیش‌بینی شده در طرح‌ها با عملیاتی شدن آن در پروژه‌ها فاصله بزرگی دارند.

این عضو اتاق بازرگانی با اعلام اینکه رقم سرمایه‌گذاری که اکنون وارد کشور شده ۱ تا ۱.۵ میلیارد دلار بیشتر نیست، اظهار کرد: در ضمن حجم زیادی از سرمایه‌گذاری‌ها در کشور، بیشتر از کشورهای منطقه نظیر عمان، ترکیه و افغانستان است و دیگر سرمایه‌گذاری‌ها از پول ایرانیان خارج و داخل کشور است که به عنوان سرمایه‌گذاری خارجی یاد می‌شود.

شکرخدایی موانع جذب سرمایه‌گذاری خارجی در ایران را بیشتر سیاسی و مربوط به حوزه سیاست‌گذاری دانست و گفت: موانع با تغییر سیاست‌های کشور حل می‌شود که کاری در این زمینه انجام نشده. او ادامه داد: تحریم‌ها همچنان سرجای خود هستند و مشکلات خارج کردن سودهای شرکت‌های خارجی که وارد ایران شده‌اند، همچنان مطرح است.

رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی با اشاره به اینکه شاید فقط بوروکراسی رسیدگی به طرح‌ها مقداری کمتر شده، تاکید کرد: اما در زمینه رفع موانع اصلی کار خارق‌العاده‌ای انجام نشده است.

شکرخدایی در پایان خاطرنشان کرد: تغییر عمده‌ای در زمینه جذب سرمایه‌گذاری خارجی حس نمی‌شود و مشکلات قبلی همچنان پابرجاست که امیدوارم با کاهش ریسک سیاسی کشور شاهد بهبود افزایش سرمایه‌گذاری خارجی باشیم.

ارزانی نیروی کار افتخار ندارد!

باید به این نکته توجه داشت که در سخنان عبدالملکی، ارزانی نهاده‌های تولید از جمله نیروی کار و زمین و ... از ویژگی‌های مثبت سیاست‌گذاری در مناطق آزاد یاد شده است که به نوعی نگاه کارفرمایی ظالمانه و رویکرد ارباب‌- رعیتی در قبال کارگران ایرانی و منابع ملی است.

اگر اکنون نیروی کار و دیگر نهاده‌های تولید برای سرمایه‌گذار خارجی ارزان تلقی می‌شود، به دلیل کاهش ارزش پول ملی و نزول کرامت انسانی است که مزیت ارزیابی نمی‌شود.

استفاده از نیروی کار و منابع ارزان برای کشورهای قدرتمند همواره یک مزیت بوده که منابع ملی کشورهای دیگر و ارزش اضافی تولید شده کارگران آنها را غارت کنند. برای مثال چینی‌ها، که خود زمانی حیاط خلوت کمپانی‌ها بودند، رتبه اول سرمایه‌گذاری‌ را در ایران دارند که وجه استعماری آن در قرارداد 25 ساله نیز مشهود است. قراردادها و سرمایه‌گذاری‌های دیگر آنها نیز به صورتی نیست که برای اقتصاد ایران رشد و توسعه در پی داشته باشد.