واکنش مجمع مدرسین حوزه علمیه قم به سیاستگذاری پرهزینه تشخیص مصلحت
اقتصاد «کرونایی» ایران در سایه تصمیم «اف‌ای‌تی‌افی» مجمع!
مهناز اعتدالی
ورود و گسترش ویروس کرونا در کشور در کنار تمام ابعاد و هزینه‌های پیدا و پنهان‌اش، تلنگری بود برای بیداری سیاستگذاران تا به یاد آوردند روزی را که تفاهم‌نامه جلوگیری از بلایای طبیعی را با حوزه علمیه منعقد کردند و تدبیر را به مصلحت سپردند. در آن زمان رئیس سازمان مدیریت بحران کشور معتقد بود که به جای به‌روزرسانی قواعد علمی- مهندسی و نوآوری تجهیزات که به‌زعم ایشان در نجات بشر ناتوان است، بودجه لازم باید در اختیار روشنگری حوزه‌های علمیه قرار گیرد. اما دست بر قضا از همان زمان تاکنون بلایای طبیعی در وسعت ویرانگرتر و در قالبی نو هر روز گوشه‌ای از این خاک را تخریب می‌کند.
اکنون که جهل جاهلین هویدا شده، در حالی که از یک سو قرار گرفتن در لیست سیاه FATF اندک رمق باقی مانده از این اقتصاد بیمار را گرفته و از دیگر سو بلای ویروس کرونا بازارها را فلج کرده است، مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم با صدور بیانیه‌ای به عدم تایید مصوبه مجلس شورای اسلامی در مورد پیوستن به کارگروه اقدام مالی (FATF) واکنش نشان داده است.
این مجمع با اشاره به تصمیم رسمی گروه ویژه اقدام مالی (اف. ای. تی. اف.) که ایران را در لیست سیاه خود قرارداده است یادآورشده که بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری مهم دنیا، به‌منظور جلوگیری از فعالیت‌های تروریستی و پولشویی در برخورد با بانک‌ها و شرکت‌های کشورمان، جانب احتیاط را خواهند داشت و گاه به همین دلیل از برقراری روابط با آنها خودداری می‌کنند. بنابراین روابط تجاری ایران با بانک‌های خارجی حتی بانک‌های چین و روسیه با مشکل روبه‌رو می‌شود و این امر به منزله دو بار تحریم شدن است.
در این بیانیه به صراحت اعلام شده است: «اگر آمریکا بالاجبار ما را تحریم کرد، اما این بار با عدم تایید مصوبه مجلس توسط مجمع تشخیص مصلحت، ما داوطلبانه به استقبال تحریم رفته‌ایم. بنابراین امکان انتقال منابع مالی به داخل کشور سخت‌تر از گذشته خواهد شد، اقتصاد ما بسته‌تر و کوچک‌تر و زندگی مردم بیش از گذشته تحت فشار قرار خواهد گرفت و در نتیجه، بر بیکاری، تورم، افزایش نرخ ارز، کاهش سرمایه‌گذاری، افزایش هزینه مبادلات خارجی و افزایش قیمت کالاهای وارداتی (اعم از مصرفی، مواد اولیه و واسطه‌ای کارخانه‌ها)، رکود اقتصادی، محدودیت صادرات پتروشیمی و فولاد، گسترش فقر و... اثر خواهد گذاشت و به تداوم و گسترش چرخه اقتصاد سیاه کمک کرده، اقتصاد ملی را بیش از گذشته، تضعیف خواهد کرد.»
مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم مسئولیت عواقب شوم بی‌توجهی در مورد این لوایح را متوجه مجمع تشخیص مصلحت دانسته و تاکید کرده است که سکوت مقام‌های بالاتری که در مجمع تاثیرگذار بودند و می‌توانستند مجمع را به پذیرش خواست ملت توصیه کنند چیزی از مسئولیت‌شان کم نمی‌کند و باید همگی به ملت پاسخگو باشند. زیرا در مسیر دور زدن تحریم‌ها پدیده بابک زنجانی و... متولد خواهد شد.
به تعبیر بیانیه، تشدید محرومیت اقتصادی موجب افزایش نارضایتی و شکاف بین ملت و حاکمیت و کاهش تحمل مردم خواهد شد که تبعات ناگواری دارد براین اساس پیشنهاد داده‌اند که قبل از اینکه آثار اسفبار این پیوستن به لیست سیاه گریبانگیر ملت شود، حاکمیت تلاش کند آب رفته را به جوی بازآورَد، در رابطه‌اش با کشورهای مسلمان و کشورهای توسعه‌یافته تجدیدنظر کند، از تجربه دیگر کشورهای در حال توسعه استفاده کند و از همه مهم‌تر برای وفاداری به جمهوریت نظام به تبعیت از خواست اکثریت ملت تن دهد و کاری نکند که اکثریت مردم از مشارکت در حاکمیت پرهیز کنند و در نتیجه حاکمیت اقلیت بر اکثریت جای جمهوریت را بگیرد.
این اقدام گرچه نوشدارو پس از مرگ سهراب است؛ اما نشان می‌دهد که سکوت سیاستگذاران مخالف تصویب لوایح FATF در مجمع تشخیص مصلحت یعنی آقایان محسن رضایی، ابراهیم رئیسی، آیت‌الله جنتی، آیت‌الله محمد یزدی، حجت‌الاسلام محسنی اژه‌ای، محمدباقر قالیباف، علی‌اکبر ولایتی، سعید جلیلی، محمود احمدی‌نژاد، غلامعلی حداد عادل، احمد توکلی، غلامرضا مصباحی مقدم، آیت‌الله موحدی کرمانی، سردار احمد وحیدی، مجتبی ذوالنور، آیت‌الله محمد رضا مدرسی، آیت‌الله شب‌زنده‌دار، آیت‌الله محمدی عراقی، حسین محمدی، آیت الله مجتهد شبستری، سیدمرتضی نبوی، حسین مظفر، پرویز داوودی، محمدحسین صفار هرندی و آیت‌الله اعرافی نمی‌تواند بیش از این طول بکشد. این تصمیم‌گیران گرچه پس از واکنش شدید بازارهای مالی به عواقب قرار گرفتن در لیست سیاه FATF از هرگونه مصاحبه و پاسخ به رسانه‌ها اجتناب کردند اما اینک با ورود مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم به مسئله و فراگیر شدن اقتصاد ایران به تب ویروس کرونا که اندک کسب و کارها و صنایع را نیز به رکود و تعطیلی کشانده و مرزهای کشور را بسته است، باید ضمن پذیرش عواقب این تصمیم که اقتصاد و تجارت خارجی کشور را به مرز فلج شدن کشانده، اقدام لازم را برای برون رفت از این بحران با اتکا به نظرات کارشناسان اقتصادی انجام دهند و پاسخگوی رسانه‌ها و افکار عمومی باشند.
واقعیت این است که هراس و نگرانی از ابتلای به ویروس کرونا با وجود کمبود دارو، سیستم حمایتی درمانی، پزشکی و خدمات ضروری سطح گسترده ای از جامعه را فرا گرفته و این در حالی است که نهادهای حاکم نیز در بحران مدیریت توان و قدرت آرام کردن فضا را ندارند. چالش رکود کسب و کار و قرنطینه بازارها در کنار عدم اعتماد مردم به آمارها و اقدامات ارائه شده از سوی دولت که با بی تدبیری کلان تصمیم گیران همراه شده است، پایان سال 98 را با تلخی و عدم امید به آینده رقم زده است.
مارک دوبوویتزمدیر بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها و از لابی‌گران اصلی حامی تحریم‌های سنگین علیه ایران و مخالف برجام می‌گوید: «ویروس کرونا کاری را که تحریم‌های آمریکا نتوانست انجام دهد، انجام داد یعنی به صادرات غیر نفتی ایران نیز پایان داد.»
ویروس کرونا بازارهای مالی دنیا را فلج کرد
خبرگزاری رویترز روز جمعه گزارش داد که طی هفته گذشته، بورس‌های سه قاره آمریکا، اروپا و آسیا شاهد افت چشمگیر شاخص بوده و در کل ۵ تریلیون دلار از ارزش سهام شرکت‌ها کاسته شده است.
مجمع تشخیص مصلحت، اینک با ورود مجمع مدرسین حوزه علمیه قم به مسئله باید ضمن پذیرش عواقب این تصمیم اقدام لازم را برای برون‌رفت از این بحران با اتکا به نظرات کارشناسان اقتصادی انجام دهد
شیوع گسترده ویروس کرونا در مناطق مختلف جهان، باعث افزایش ترس و نگرانی نسبت به همه‌گیری آن شده به همین دلیل بازارهای سهام در سراسر جهان افت جدی را تجربه کرده اند. تحلیلگران بازار می گویند چنین میزانی از افت ارزش شرکت‌ها از زمان بحران اقتصادی جهانی در سال ۲۰۰۸ به این سو بی‌سابقه است و پیامد آن سقوط چشمگیر وال استریت بعد از 12 سال است.
وحشت از شیوع گسترده این ویروس در کشورهای مختلف، تا جایی اقتصاد جهانی را تحت تاثیر قرار داده که بسیاری از سرمایه‌گذاران از ترس بدتر شدن شرایط، پول‌های خود را از بازار بورس بیرون کشیده‌اند. سرمایه‌گذاران در بازارهای مالی امید به اینکه این بیماری واگیردار که از چین شروع شد در عرض چند ماه پایان یابد را از دست داده‌اند زیرا مواردی از ابتلای جدید در جهان گزارش شده که آمار گستردگی آن از چین پیشی گرفته است. در این زمینه موسسه رتبه بندی مودیز اعلام کرد این بیماری همه گیر(این واژه معمولا به معنای بیماری است که به سرعت در مکان‌های مختلف شیوع می یابد) سبب رکود جهانی و آمریکا در نیمه نخست سال جاری می شود.
سرگیجه بازارهای مالی ایران با سیگنال‌های سیاسی و کرونایی
بعد از شوک ورود ایران به لیست سیاه FATF و ورود ویروس کرونا به ایران، اینک درگیری‌های نظامی در ادلب در کنار سقوط بی سابقه بازارهای مالی جهانی موجب شد تا بازارهای مالی ایران نیز در مسیر کاهشی قرار گیرند.
هفته گذشته با وجود سایه سنگین لیست سیاه FATF، بازارهای مالی کشور بی اعتنا به تمامی اخبار در مسیر صعودی خود بازدهی مثبت را ثبت کردند. اما در آغازین روز هفته جاری این روند در مسیر کاهشی قرار گرفت.
واشنگتن روز پنجشنبه با صدور مجوزی، انجام برخی مبادلات بشردوستانه با بانک مرکزی ایران را تسهیل کرد. پس از انتشار این خبر، تعدادی از کاربران شبکه‌های اجتماعی از احتمال ارزان شدن دلار در بازار و تاثیر این خبر بر برخی معاملات آتی سخن گفتند. ارسال این سیگنال اقتصادی در کنار انتشار بازگشایی مرز عراق و افغانستان که به دلیل شیوع ویروس کرونا بسته شده بود، امید کم رمقی را در جهت گشایش مبادلات بشردوستانه به وجود آورد که ماحصل آن با وجود کنترل‌های بازارساز موجب کاهش قیمت ارز در بازار شد.
روز گذشته دلار وارد کانال 14 هزار تومان شد. در هفته‌ای که گذشت شاخص دلار 1٫14 درصد افت کرد و طلا حدود سه درصد کاهش یافت. این در حالی است که پیش از شیوع ویروس در دیگر کشورها دلار آمریکا به‌عنوان دارایی امن، روند صعودی در پیش گرفته بود.
ابراهیم محمدولی رئیس اتحادیه طلای تهران می‌گوید چنانچه جو روانی حاصل از شیوع بیماری کرونا کنترل شود و همچنین بازار ارز سامان یابد قیمت طلا و سکه ارزان خواهد شد. در شب عید سال ۹۹ بی‌سابقه‌ترین رکود در بازار طلا حکمفرماست.
بازار سرمایه روزگذشته با سقوط 19هزار واحدی شاخص به سقوط بورس‌های جهانی واکنش نشان داد تا در سایه جدی‌ترشدن امکان همه‌گیری کووید19، چشم‌انداز خود را بازتنظیم کند. در هفته گذشته ورود گسترده حجم نقدینگی رشد حدود 10 درصدی را در این بازار رقم زد تا شاخص بورس به کانال نیم میلیونی نزدیک شود.
سیاستگذاران تشخیص مصلحت پس از واکنش شدید بازارهای مالی به عواقب قرار گرفتن در لیست سیاه FATF از هرگونه مصاحبه و پاسخ به رسانه‌ها اجتناب کردند
تورم انتظاری به عنوان مهمترین عامل تاثیرگذار بر رشد شاخص بورس باعث شد که ورود سرمایه‌های سرمایه‌گذاران خرد و تازه وارد به بازار رشد قیمت سهام را رقم بزند. اما در ادامه مسیر روزگذشته به اصلاح سهم‌هایی که حبابی شدند و رشد چند برابری را تجربه کرده اند، نزدیک شد.
اما در میان سیگنال‌های ناامیدکننده‌ای که از بازارهای تحت سیطره کرونا دریافت می‌شود خبر کاهش 500 هزار تومان تا 6 میلیون تومانی در بازار خودروهای پرتیراژ داخلی، موجب افزایش این امیدواری شده که در غفلت برنامه ریزان و ناتوانی مدیران برای کنترل بحران رشد قیمت در بازار خودرو، گسترش ویروس کرونا بتواند مانع جدی در مسیر صعود قیمت‌ها ایجاد کند.
دیدگاه تان را بنویسید