پرواز بر فراز منظره هنر

علیرضا بخشی استوار

در هفته‌ای که گذشت دو چهره، دو مرد پرتلاش در عرصه هنرهای تجسمی دیده از جهان فرو بستند. علی گلستانه بر اثر ابتلا به کرونا و کاوه نجم‌آبادی بر اثر ایست قلبی دار فانی را وداع گفتند. در این گزارش به زندگی و آثار این دو هنرمند، نگاهی اجمالی می‌افکنیم.

 مردی از تبار حلقه‌نشینان متفکر

علی گلستانه یکی از چهره‌های تاثیرگذار در هنرهای تجسمی ایران است. او در سال‌های فعالیتش جدای از نقاشی و طراحی به نوشتن نقد و مقاله در حوزه هنرهای تجسمی هم مشغول بود. گلستانه از پس نسلی می‌آمد که خود همگی اهل حلقه‌نشینی و کار گروهی بودند. نسلی که هنر خود را به واسطه گپ‌و‌گفت‌های فکری در دورهمی‌های دوستانه گسترش می‌دادند و در پس جدل‌ها و گاهی مشاجره‌های‌شان به نتیجه‌ای معین در مسیر کاری خود می‌رسیدند و دعواهای فکری و انتقادی مانع بروز اختلاف شخصی در بین آنها نمی‌شد. علی گلستانه در این سال‌ها در کنار گالری‌ها و هنرمندان نوپا و جوان بسیاری ایستاد و از هیچ راهنمایی و کمکی به آنها در پس هر نوع فعالیتی که داشتند امتناع نکرد.

علی گلستانه یکی از چهره‌های تاثیرگذار در هنرهای تجسمی ایران است. او در سال‌های فعالیتش جدای از نقاشی و طراحی به نوشتن نقد و مقاله در حوزه هنرهای تجسمی هم مشغول بود. گلستانه از پس نسلی می‌آمد که خود همگی اهل حلقه‌نشینی و کار گروهی بودند

 تصویر ساده طبیعت

علی گلستانه، نقاشی پرکار بود.  از لحاظ تکنیک و محتوا آثار متنوعی را طی سال‌های فعالیت خود خلق کرد. بیش از همه مجموعه آثار طبیعت او از شهرت به سزایی برخوردار است. او از انتزاع به واقعیت حرکت می‌کند و در میانه راه جهانی متفاوت از دریافت‌های ساده و اشباع شده ما از جهان اطراف را پدید می‌آورد. گلستانه با تکیه بر تکنیک‌های متفاوت و به چالش کشیدن مفهوم سبک در آثارش از مرزهای امپرسیونیسم عبور می کند و به هیچ اسلوب یا سبکی پایبندی نشان نمی دهد.

او از جمله نقاشانی بود که پس از حل شدن در تجربه پیچیده‌کردن مفهوم و مفاهیم به این جنس از سادگی در کار رسید و به خصوص در سال‌های آخر فعالیت خود به تکنیک مدادرنگی رو آورده بود و آثار خود را با این تکنیک خلق می‌کرد.

او تلاش می‌کرد طبیعت را نه آن گونه که هست و نه با غلظتی چشم‌نواز به تصویر بکشد بلکه تمامی چشم‌انداز‌های او برشی انتزاعی از طبیعت بودند یا فقط ردی از طبیعت را در دل خطوط هاشور مانند خود داشتند. البته آثار رنگ و روغن او هم کیفیتی امپرسیونیستی نداشتند. او به دنبال آن نبود تا حس لحظه مواجهه با منظره را آنگونه که هست به تصویر بکشد.

ویژگی مهمی که این هنرمند نامدار در آثارش، به‌ویژه در مناظر ترسیم می کرد تفاوت اقلیم و آب‌وهوا بود. به‌طور مشخص در تصاویر او از مناظر شهر یزد می‌توان گرمی و خشکی هوا و آفتاب داغ را کاملا احساس کرد یا در مناظر اسپانیای او آب‌وهوای معتدل مدیترانه را لمس کرد. پرتره و پیکره‌ انسان نیز همواره از اصلی‌ترین دغدغه‌های علی گلستانه بود .

علی گلستانه در تابلوهایش جز تصویرگری جهان موجود، جستجوی دیگر نمی‌کند و پیشنهاد و راه حلی ارایه نمی‌دهد، تنها در یکی از تابلوهایش به نقد جهان اطرافش می‌پردازد. گلستانه طبیعت بی‌جان بسیار ساده از گل و گلدان‌ها، با آبرنگ تصویر کرده است. گل‌هایی با لکه های رنگی درخشان و خطوطی که از طراحی باقی مانده‌اند. در حقیقت نگاه وی به جهان اطرافش، نگاهی ساده و مجذوب جهان است که به شیفتگی بی حد و حصر می‌انجامد.

او در سال‌های فعالیت خود نمایشگاه‌های متعددی را برگزار کرده است. نمایشگاه‌های انفرادی و گروهی بسیاری بوده که آثار گلستانه در آن عرضه شده است. گلستانه در خارج از ایران هم نمایشگاه‌های بسیاری داشته است که مهم‌ترین آنها نمایشگاه‌هایی بود که از آثار او در کشور اسپانیا برگزار شد. گلستانه یشترین نمایشگاه‌های انفرادی خود را در دو گالری «هور» و «امکان» برپا کرد. نمایشگاه «دور» که در گالری امکان برگزار شد یکی از مهم‌ترین نمایشگاه‌های او در سال‌های اخیر بود.

کاوه‌نجم‌آبادی از هنرمندان شناخته‌شده در حوزه هنرهای تجسمی است. نجم‌آبادی جدای از فعالیت‌های هنری، پژوهش و نقد هنر؛ یکی از مجموعه‌داران مطرح در حوزه هنره معاصر بود. بیشتر آثار او که ماهیت معاصر دارند با تکنیک مدادرنگی روی کاغذ بود. آثاری که معمولا شکل مینی‌مالی داشتند

 مردی از جنس بلور

کاوه‌نجم‌آبادی هم یکی از دیگر هنرمندان شناخته‌شده در حوزه هنرهای تجسمی است. نجم‌آبادی جدای از فعالیت‌های هنری ، پژوهش و نقد هنر یکی از مجموعه‌داران مطرح در حوزه هنره معاصر بود و با بسیاری از هنرمندان و گالری‌داران ارتباط تنگاتنگی داشت. بیشتر آثار او که ماهیت معاصر دارند با تکنیک مدادرنگی روی کاغذ بود. آثاری که معمولا شکل مینی‌مالی داشتند. او مجموعه عکس‌های انتزاعی هم داشت که در قطع‌های بزرگ و روی بوم چاپ شدند. یکی از مهم‌ترین نمایشگاه‎‌های کاوه نجم‌آبادی در گالری «دستان» بود که مجموعه نقاشی‌ها و طراحی‌های او از چهره برخی از هنرمندان و افراد سرشناس بود. او در این مجموعه از آثارش نیز به شکل کمینه‌گرا و مینیمال برخورد می‌کرد و به صورت معمول در هر یکی از آثار طراحی و چیره دستی در طراحی وجهی نمایان داشت. بخش زیادی از آثار نجم آبادی البته آثار دکوراتیو هستند. به خصوص آن دسته از آثارش که از گل‌ها به تصویر کشیده است چنین جلوه و جنبه‌ای دارد.

نجم‌آبادی طی سال‌های فعالیت خود نمایشگاه های بسیاری را گردآوری کرده‌ است. «سه نمایشگاه انفرادی در یک گالری» یکی از نمایش‌هایی بود که او در اردیبهشت 97 در گالری ایوان برپا کرد. نمایشگاه «از تضاد تا هماهنگی» هم دیگر نمایشگاهی بود که در سال 98 به واسطه او در گالری «اَ» برگزار شد. یادشان گرامی.