شرایط گروهی از زلزله‌زدگان سرپل‌ذهاب، ۳۶ ماه پس از وقوع زلزله
مقروض، بیکار و همچنان کانکس‌نشین
سعیده علیپور
چندین سال است که آبان ماه، برای ایرانیان گویا سراسر تبدیل به حادثه شده است. سه سال پیش در همین ماه، زمین‌لرزه شدیدی با قدرت ۷.۳ درجه در مقیاس ریشتر، استان‌های کرمانشاه، ایلام و کردستان و بخش‌های گسترده‌ای از غرب و شمال غرب کشور را لرزاند. کانون این زلزله در بخش ازگله، شهرستان سرپل‌ذهاب قرار داشت و بیشترین خسارت را هم به این شهر و روستاهای اطراف آن وارد کرد.10شهر و ۱۶۳۳ روستا و در مجموع ۳۶هزار واحد مسکونی تخریب شدند یا آسیب دیدند و در این میان ۶۲۱ کودک و زن و مرد نیز کشته و تعداد زیادی مصدوم شدند.
هزاران آواره این زلزله در روزهای آغازین سرما، چادرنشین و برخی از آنها در کانکس‌های ارسالی از سوی دولت یا مردم اسکان موقت شدند.
اما ۳ سال پس از این زلزله هنوز هم تنها در شهر سرپل‌ذهاب که بیشترین خسارت را از این زلزله متحمل شده برخی خانواده ها به دلایل مختلف هنوز کانکس‌نشین هستند. این در حالی است که بر اساس گزارش‌ها، همین افراد کانکس‌نشین نه تنها با بیکاری و مشکلات ناشی از کرونا دست و پنجه نرم می‌کنند که به‌رغم وعده‌های داده شده برای مهلت بازپرداخت اقساط بانکی، تحت‌فشار هستند و حتی گزارش‌های محلی از مسدود شدن حساب یارانه خانوارهای مقروض از سوی برخی بانک‌ها حکایت دارد. برخی خانواده‌هایی که این روزها تنها با همین پول یارانه زندگی خود را سپری می‌کنند.
زلزله چهره شهر را به دوران جنگ بازگرداند
در حالی که استان کرمانشاه در جریان تخریب‌های پس از جنگ هشت ساله ایران و عراق بازسازی شد و مردم می‌رفتند که دوباره شرایط یک زندگی آرام و عادی را تجربه کنند، زلزله آبان ۹۶ چهره شهرهای کرمانشاه و به‌خصوص شهرستان سرپل ذهاب را بار دیگر به دوره جنگ بازگرداند.
این در حالی است که در جریان این زلزله حتی برخی خانه‌های نوساز مسکن مهر نیز که ساکنان آن در حال پرداخت اقساطش بودند،تخریب شد.
با وقوع زلزله در این شهرستان، همه مردم ایران برای کمک‌رسانی به مردم این منطقه بسیج شدند و موجی از کمک‌های نقدی و غیرنقدی از سراسر کشور به سوی غرب ایران سرازیر شد. به طوری که حجم کمک‌های مردمی چنان زیاد بود که جاده‌های مواصلاتی استان کرمانشاه و شهرستان سرپل ذهاب با ترافیک سنگینی روبرو بودند. گرچه در این میان حجم وعده‌های عمل نشده، فراخوان‌های قلابی، خودنمایی‌های دروغین و عکس‌های تبلیغاتی هم کم نبود.
اما ماجرا به این خوبی پیش نرفت. در ماه‌های ابتدایی در حالی که برخی سازمان‌ها و نهادها در بازسازی بسیار فعال بودند، کم کم کارها را تحویل مسئولان منطقه دادند و روند کار کند و بعد از مدتی متوقف شد و بسیاری از کارها روی زمین ماند. مردم ماندند با وام‌های سنگین، دست خالی و تورم و گرانی هر روزه؛ حتی عده‌ای در خرج روزانه‌شان هم ماندند. به طوری که برخی از مردم زلزله زده تا ماه‌ها با همین کمک‌های مردمی امرار معاش کردند.
بیکاری و کرونا مزید بر علت
وقوع زلزله سرپل ذهاب باعث شد که افراد زیادی کسب و کارهای خود را از دست دهند و با شرایط بد اقتصادی روبرو شوند. با گذشت بیش از یکسال از زمان وقوع زلزله، شرایط زندگی در این شهرستان و روستاهای اطراف آن داشت به روند عادی گذشته برمی گشت که شیوع بیماری کرونا در کشور، درد مردم رنجیده این منطقه را تازه کرد و شرایط بد اقتصادی و تعطیلی کسب و کارها را برای آنها به ارمغان آورد.
مردم و ویرانه به جا مانده
شدت تخریب‌ها در سطح شهر سرپل ذهاب و روستاهای اطراف آن به حدی زیاد بود که تا حدود ۳ ماه عملیات آواربرداری و خاکبرداری به طول انجامید و مردم پس از آن می‌توانستند برای ساخت منزل خود اقدام کنند و مجوزهای لازم را اخذ کنند که البته مراحل اخذ مجوز ساخت و ساز نیز به طول انجامید و همین موضوع، نارضایتی بسیاری از شهروندان را به دنبال داشت.
این در حالی بود که بسیاری از ساکنان این شهر در بهترین حالت می‌توانستند با دریافت کانکسی، در برابر باد و باران و برف نبود در امان بمانند. گرچه همین کانکس‌ها هم مشکلات خود را داشت.
مرگ تلخ پسر۱۰ساله در کانکس موقت زلزله‌زدگان!
اردیبهشت ماه امسال بود که مدیر شبکه بهداشت و درمان سرپل‌ذهاب از جان باختن یک پسر ۱۰ساله ساکن در کانکس‌های اسکان موقت این شهرستان براثر برق گرفتگی خبر داد.
این حادثه تلخ واکنش های زیادی به همراه داشت و بعد از دو سال و نیم از وقوع زلزله، بسیاری را که در تب و تاب روزهای تلخ کشور، زلزله‌زدگان غرب را از یاد برده بودند، به تعجب انداخت که چگونه پس از گذشت ۳6 ماه از زلزله ویرانگر آبان ۹۶ سرپل ذهاب، هنوز افرادی هستند که تجربه سرما، گرما، سیل، توفان و انواع بیماری‌های واگیردار هنوز ساکن این خانه‌های موقت و غیراستاندارد هستند.
در حالی که به گفته مسئولان تعدادی کمی کانکس از زلزله بر جا مانده، مردم این منطقه می‌گویند که بخشی از اهالی منطقه به‌دلیل تورم و گرانی هنوز موفق به تکمیل منازل‌شان نشده‌اند و به همین دلیل کانکس‌هایشان را به داخل منازل نیمه کاره انتقال داده‌اند
140 کانکس باقی مانده است
البته در آخرین اظهارات مسئولان اوضاع چندان هم بد گزارش نشده است. مهرداد سالاری، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری کرمانشاه در سومین سالگرد این زلزله گفت: «از ۲۲ هزار کانکس سه سال پیش مناطق زلزله‌زده استان، در حال حاضر ۱۴۰ مورد از آنها باقی‌مانده که ۶۰ عدد آنها فاقد پرونده بازسازی است و به زودی جمع‌آوری می‌شوند».
کانکس‌های پنهانی
در حالی که به گفته مسئولان تعدادی کمی کانکس از زلزله بر جا مانده و همین مشکل هم به زودی حل می‌شود، مردم این منطقه می‌گویند که بخشی از اهالی منطقه به‌دلیل تورم و گرانی هنوز موفق به تکمیل منازل‌شان نشده‌اند و به همین دلیل کانکس‌هایشان را به داخل منازل‌شان انتقال داده‌اند، اما هنوز در کانکس و چادر زندگی می‌کنند.
این در حالی است که به دلیل تورم و گران شدن مصالح بسیاری از خانواده‌ها هم نتوانستند خانه‌های خود را تمام کنند و برخی از آنها ساکن خانه‌های نیمه‌کاره‌ای هستند که در و پنجرهایشان را با مشما پوشانده‌اند.
از سوی دیگر گزارش‌های محلی نشان می‌دهد برخی خانوارها هم که نتوانستند از عهده مخارج سنگین اجاره و مستأجری برایند و به ناچار، کانکس‌هایشان را به حاشیه شهر یا به روستاها و حواشی منتقل کرده‌اند.
مستاجران، بیشترین ساکنان کانکس‌ها
این در حالی است که برخی به دلیل اجاره بهای سنگین و مشکل اشتغال ترجیح می دهند در همین خانه های موقت به صورت دایمی زندگی کنند.
طبق تحقیقات انجمن معلولان سرپل ذهاب، بخش قابل توجهی از این افراد را خانواده‌های افراد دارای معلولیت و فاقد سرپرست تشکیل می‌دهند که زندگی پرخطر و آسیب‌پذیر در کانکس را بر زندگی در خانه‌های استیجاری ترجیح می‌دهند.
این افراد با وجود دریافت مستمری ناچیز سازمان بهزیستی و کمیته امداد (۱۷۰ هزار تومان در ماه) حتی از عهده هزینه‌های روزمره خود از جمله: دارو، لوازم بهداشتی، توان بخشی و مواد غذایی خود برنمی آیند و متأسفانه سرپل ذهاب با توجه به آمارها جزو یکی از گران‌ترین شهرهای غرب کشور است که افزایش هزینه اجاره مسکن در این شهر تابع هیچ اصولی نیست و ارقام به شکل سرسام‌آوری سیر صعودی خود را طی می‌کند.
۳ سال پس از این زلزله هنوز هم تنها در شهر سرپل‌ذهاب که بیشترین خسارت را از این زلزله متحمل شده برخی خاتواده ها به دلایل مختلف هنوز کانکس‌نشین هستند که از جمله آن می‌توان به عدم توانایی در پرداخت اجاره بها یک واحد مسکونی اشاره کرد
این گزارش در ادامه می‌افزاید: «مسئولان استان کرمانشاه و شهرستان سرپل‌ذهاب باید پاسخگو باشند که تکلیف زمین‌های اهدایی به مستأجران زلزله زده چه شد؟! آیا نهادی وجود دارد که سرپرستی این خانواده‌ها را که بسترشان زمین و سقف‌شان آسمان است، برعهده بگیرد تا کودکان بی‌گناه آنان از کابوس زندگی در کانکس رهایی یابند؟مردم باید پاسخگو باشند که چگونه وجدان و انسانیت، به آنان اجازه می‌دهد که در همسایگی آنها افراد دردمندی وجود داشته باشند که از بیم هزینه‌های چند برابری اجاره مسکن در بدترین شرایط ممکن در کانکس زندگی کنند! امیدواریم هرچه سریع‌تر مسئولان و مردم نیکوکار دست به دست هم دهند تا برای این دسته از افراد چاره‌ای اندیشیده شود و دیگر چنین حوادث تلخی تکرار نشود».
دیدگاه تان را بنویسید