تحلیلگر عراقی مطرح کرد؛
نشست ریاض؛ نقطه عطفی برای ایران، عراق و نظم منطقه‌ای
به گزارش عصرایران، در مقاله‌ای که نجاح محمدعلی، تحلیلگر عراقی ساکن لندن در وبگاه INTERNATIONAL POLICY DIGEST نوشته است، در این باره آمده: «برای ایران و متحدان منطقه‌ای‌اش، این سوال پیش می‌آید: نشست اخیر در ریاض چگونه خاورمیانه را تغییر می‌دهد؟ از درگیری‌های غزه و لبنان گرفته تا ثبات شکننده عراق، محاسبات راهبردی تهران در جریان است.
از زمان حمله حماس به اسرائیل در 7 اکتبر 2023، ایالات متحده و متحدانش به دنبال مهار بیشتر ایران و همزمان نابودی یا دست کم تضعیف جناح‌های محور مقاومت بوده‌اند. با این حال، متحدان ایران در سراسر منطقه به جای تضعیف شدن، نه تنها دوام آورده‌اند، بلکه در برخی موارد نفوذ خود را گسترش داده‌اند. توافق احتمالی آمریکا و روسیه بر سر اوکراین می‌تواند عواقب قابل توجهی داشته باشد. واشنگتن ممکن است تلاش کند مسکو را برای محدود کردن همکاری راهبردی خود با تهران تحت فشار قرار دهد، اما تاریخ نشان می‌دهد که چنین تلاش‌هایی بیهوده خواهد بود.
روسیه که در شبکه تحریم‌ها و انزوای دیپلماتیک خود درگیر شده است، ایران را به عنوان یک شریک ضروری - نظامی، سیاسی و اقتصادی می‌بیند. در همین حال، اسرائیل که برای رسیدن به اهداف خود در غزه و لبنان تلاش می‌کند، احتمالا برای افزایش حمایت نظامی غرب لابی می‌کند و به تنش‌های منطقه‌ای دامن می‌زند.
ایران و حامیان منطقه‌ای آن همچنان آماده مقابله با هرگونه تغییر در معادله قدرت هستند. تهران پیوسته تمایل خود را برای تشدید تنش نظامی در مواقع ضروری نشان داده و اطمینان حاصل می‌کند که موقعیتش نه کاهش یافته و نه نادیده گرفته می‌شود.
تحریم‌ها منافع ایران و روسیه را همسو کرده است
عراق با عمق راهبردی و سیالیت سیاسی خود، در قلب چشم‌انداز در حال تحول منطقه قرار دارد. نتایج نشست ریاض احتمالا تلاش‌های مستمر واشنگتن برای از بین بردن جای پای ایران در بغداد را تسریع خواهد کرد. عملیات اطلاعاتی اسرائیل، به ویژه از طریق واحد 8200، چالش‌ها را برای تهران تشدید کرده است، همانطور که جناح‌های طرفدار غرب برای تغییر موازنه داخلی عراق مانور می‌دهند.
اگر بین ایالات متحده و روسیه تفاهمی به وجود بیاید، واشنگتن ممکن است کارزار فشار خود را بر عراق تشدید کند و از بغداد بخواهد تا با اهداف راهبردی واشنگتن بیشتر هماهنگ شود. ایران که به شدت از این احتمال آگاه است، بعید است که تسلیم شود. انتظار می‌رود تهران برای حفظ اهرم هایش روابط با متحدان عراقی خود را تقویت کند، فعالیت‌های اطلاعاتی اسرائیل را مختل کند و همکاری‌های اقتصادی و امنیتی با بغداد را تعمیق بخشد.
در هسته خود، راهبرد ایران همچنان روشن است: جلوگیری از تبدیل شدن عراق به میدانی برای نیروهای متخاصم و در عین حال تضمین نفوذ بلندمدت آن در حوزه‌های سیاسی و امنیتی این کشور.
نشست ریاض یک واقعیت حیاتی را تقویت می‌کند- علیرغم تلاش‌های مستمر غرب برای منزوی کردن ایران، تهران از بسیاری جهات، نفوذ منطقه‌ای خود را افزایش داده است. این تاب‌آوری رو به رشد با تعمیق روابط ایران با روسیه و چین تقویت می‌شود. از آنجایی که هر دو کشور با تحریم‌های اعمال شده توسط غرب روبرو هستند، منافع آنها به طور فزاینده‌ای با تهران همسو می‌شود. این همگرایی درها را برای همکاری‌های گسترده در بخش‌های نظامی، اقتصادی و انرژی باز می‌کند و نقش ایران را بیشتر در نظم چند قطبی در حال ظهور برجسته می‌کند.
بازیگر کلیدی در تغییر موازنه قدرت
با این حال، تهدیدات برای ثبات ایران همچنان قابل توجه است. عملیات‌های اطلاعاتی اسرائیل و غرب به هدف قرار دادن نفوذ منطقه‌ای ایران ادامه می‌دهد و از نیروهای نیابتی محلی برای بی‌ثبات کردن متحدان ایران استفاده می‌کند. رسانه‌های همسو با غرب برای شکل دادن به روایت‌هایی کار می‌کنند که مشروعیت داخلی تهران را تضعیف می‌کند و لایه دیگری از نگرانی راهبردی را ایجاد می‌کند.
برای عبور از آشفتگی پیش رو، ایران باید چهار رکن کلیدی راهبردی را در اولویت قرار دهد. اول، افزایش قابلیت‌های نظامی و امنیت سایبری برای جلوگیری از تهدیدات اطلاعاتی. دوم، تعمیق روابط با روسیه و چین و در عین حال استفاده از دیپلماسی منطقه‌ای برای مقابله با ائتلاف‌های متخاصم. سوم، خنثی کردن فعال کارزارهای بی‌ثبات‌کننده با هدف تضعیف نفوذ تهران و در نهایت، گسترش مشارکت‌های اقتصادی و امنیتی با متحدان منطقه‌ای برای تثبیت موقعیت خود.
در حالی که نظم جهانی همچنان در حال تکه تکه شدن است، اجلاس ریاض یادآور نقش پایدار ایران در شکل دادن به مسیر آتی منطقه است. علیرغم فشار فزاینده غرب، سازگاری راهبردی تهران - که با اتحاد با مسکو و پکن تقویت شده است - آن را به عنوان یک بازیگر کلیدی در تغییر موازنه قدرت قرار می‌دهد. ایران با تقویت موضع دفاعی خود، درگیر شدن در دیپلماسی حساب شده و پیشی گرفتن از تهدیدات اطلاعاتی، آماده است تا از پیچیدگی‌های یک چشم‌انداز ژئوپلیتیکی ناپایدار عبور کند.
دیدگاه تان را بنویسید