طهمورث حسینی

آواربرداری برج فروریخته متروپل آبادان هنوز ادامه دارد و آمار فوت‌شدگان رو به افزایش است. با خروج هر جنازه از زیر آوار مردم حاضر در محل بعد از عزاداری انتقادات تندی هم به مسئولان می‌کنند. با این حال در روزهای اخیر یک شعار مدام تکرار شده است: «عبدالباقی نمرده». بررسی شبکه‌های اجتماعی و واکنش کاربران هم نشان‌دهنده بی‌اعتمادی شدید به خبر فوت حسین عبدالباقی است.

مالک متروپل، مردی برای تمام فصول

در روزهای اخیر نام حسین عبدالباقی، مدیرعامل و رئیس هیات مدیره هلدینگ عبدالباقی در رسانه‌ها و شبکه‌های مجازی بارها مطرح شده است، اما برای مردم خوزستان و آبادان که سالهاست بیلبوردهای تبلیغاتی پروژه‌های عبدالباقی را دیده‌اند، این اسم تداعی‌کننده نفوذ در بزرگترین پروژه‌های استان است.

اگر این روزها افکار عمومی عبدالباقی را مظهر رانت و دور زدن قانون برای پیشبرد اهدافش می‌شناسد، اما قبل از این حادثه او همیشه معتمد مدیران و مقامات از هر جریان سیاسی بود.

در فروردین سال 1399 از سردار حیدر عباس‌زاده، فرمانده کل انتظامی خوزستان لوح «خیر امنیت‌ساز» را دریافت کرد و فرد مورد اعتماد شریعتی، استاندار سابق خوزستان بود. در جشنواره‌های خیرین مدرسه‌ساز و جشنواره مهارت اروند مورد تقدیر قرار گرفته بود و دریافت تندیس چهره ماندگار صنعت تعامل گسترده او با مقامات حاکمیتی را نشان‌ می‌داد.

«حسین عبدالباقی»،

مالک برج فرو ریخته متروپل  چه زنده باشد و چه مرده، فرقی نمی‌کند. حقیقت زنده اما مرگ اعتماد و سرمایه اجتماعی در جامعه است. مرگ باور عمومی. بی‌اعتمادی  به خبرها و مرگ خبر در رسانه‌های رسمی

حالا برخی در شبکه‌های اجتماعی از نسبت فامیلی یکی از اعضای خانواده عبدالباقی با شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی خبر می‌دهند و از دوستی‌اش با یکی از فرزندان خانواده محسن رضایی می‌نویسند. صحت این نسبت‌ها شاید روشن نباشد؛ اما نشان‌دهنده باور افکار عمومی به نزدیکی او با اصحاب قدرت است.

کسی مرگ او را باور ندارد

ساعتی بعد از فروریختن ساختمان متروپل ابتدا خبرگزاری ایرنا و بعد از آن خبرگزاری مهر اعلام کردند که پیمانکار و مالک ساختمان دستگیر شده‌اند. روز بعد دادستانی اعلام کرد که «جنازه غیرقابل‌تشخیص» را از زیر آوار بیرون آورده و ساعاتی بعد اعلام شد که بررسی‌ها نشان‌دهنده متعلق بودن جنازه به حسین عبدالباقی است. خبرگزاری میزان متعلق به قوه قضاییه در گزارشی نوشت که اشتباه خبررسانی از ایرنا بوده و خبر دستگیری از ابتدا اشتباه بوده است. البته آشفتگی خبررسانی به همین موضوع ختم نشد. فرد مجهول‌الهویه‌ای که بعدها گفتند مالک متروپل است 35 ساله ذکر شده بود در حالیکه عبدالباقی 41 سال دارد. تنها یک روز بعد از حادثه، خبرنگاران محلی مجموعه‌ای از اسناد را منتشر کردند که نشان می‌داد مهندس ناظر بارها نسبت به استقامت سازه‌ها و یا ساخت طبقات غیرقانونی هشدار لازم را داده بود. با این حال در زمان افتتاح این پروژه استانداری خوزستان اعلام کرده بود که «این پروژه مجموعه‌ای شاخص در زمینه ارائه خدمات در حوزه سلامت به شهروندان شریف این منطقه و گردشگران عراقی و دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس است که تمامی استانداردهای معاونت آموزش پزشکی کشور در ساخت این مجتمع که با استفاده از متریال صددرصد ایرانی ساخته شده، رعایت شده است.»

عمق فاجعه در کنار خبررسانی غیراصولی دستگاه‌های رسمی، به همراه علنی شدن چشم‌پوشی از تخلفات در افتتاح این پروژه باور عمومی مردم به اخبار رسمی از جمله مرگ مالک را به شدت خدشه‌دار کرد. روایت‌های مختلف از خروج عبدالباقی از برج تا دیده شدن او در دبی هر روز در فضای مجازی منتشر می‌شود و از مردم آبادان تا سایر نقاط کشور روایت رسمی را به سختی باور می‌کنند.

البته دادستان کل کشور در پاسخ به گسترش شایعات گفت: مالک ساختمان تجاری - اداری متروپل قطعاً فوت شده و جسد وی ۲۴ ساعت پس از وقوع حادثه کشف شده است. او توضیح داد که  در ساعات اولیه وقوع این حادثه دستور دستگیری عاملان این حادثه صادر شده است که تعدادی از آنها دستگیر و تعدادی در تعقیب هستند.

منتظری گفته که مسئولان حوزه شهری و نظام مهندسی، ناظران، مجری و مالک این ساختمان متهمان پرونده ساختمان متروپل آبان هستند و این افراد به وظایف خود در تأمین ایمنی ساختمان عمل نکرده‌اند که منجر به وقوع این اتفاق شده است.

بلاهت سازمان‌یافته

با این حال واکنش‌ها به این حادثه همچنان ادامه دارد. صدرا محقق، روزنامه‌نگار اجتماعی در این باره نوشت: دفتر مرکزی شرکت ساختمان‌سازی عبدالباقی در آبادان توی همین برج ویران شده، بود. اگر خبر فوت مالک اصلی شرکت هم درست باشه یعنی ما با یک بلاهت رشد یافته‌ای طرفیم که حتی سازنده‌ای که خودش می‌دانست چه چیز ناامن و خطرناکی ساخته هم به علم ساختمان‌سازی باور نداشت.

عمق فاجعه متروپل در کنار خبررسانی غیراصولی دستگاه‌های رسمی، به همراه علنی شدن چشم پوشی از تخلفات در افتتاح این پروژه، باور عمومی مردم به اخبار رسمی از جمله مرگ مالک را به شدت خدشه‌دار کرده است

احسان بداغی، روزنامه‌نگار در توئیتی نوشت: این سوال قطعا جواب می‌خواهد؛ اگر حسین عبدالباقی، مالک برج متروپل زیر آوار بوده، چطور دیروز خبر بازداشت او را دادید؟

شیما حیدری روزنامه‌نگار نیز نوشت: اگر عبدالباقی ۴۱ساله فوت شده، چرا سن رو زدید ۳۵؟! اگر فوت شده جنازه را به مردم نشان بدهید... منبع حاضر: وضعیت جسد خیلی بده. نیمی از سر از بین رفته و ... چطور تیم دیگر را در لحظه شناسایی کردید؟! آبادان مسئول پاسخگو نداره، بدونیم چه کسی درست می‌گوید و چه کسی اشتباه؟!

کاربر دیگری هم در توئیتر نوشت که عبدالباقی در کمتر از ۲۴ ساعت هم بازداشت شد هم فوت شد. به گمانم تا شب در انگلیس یا کانادا فرود بیاید. دیگر مجرمان چه؟ استاندار سابق کجاست؟ شهردار و شورای شهر پیشین و کنونی کجایند؟ تمام مردم خواستار پیگیری جدی و محاکمه این مجرمان هستند.

آشفته‌‌بازار اطلاع‌رسانی رسمی و تردید جدی مردم

آنچه که حادثه متروپل آبادان و واکنش افکار عمومی به خبر مرگ مالک آن نشان داد، بیانگر بی‌اعتمادی گسترده میان باور مردم و اظهارات مقامات حاکمیتی است. نشانه‌ای از آشفته ‌بازار اطلاع‌رسانی رسمی و تردید جدی مردم نسبت به هرآنچه از زبان مقامات بیان می‌شود.

مصطفی تاج‌زاده، فعال سیاسی در این باره نوشت: «چگونه توانستید مردمی‌ترین انقلاب را به جایی برسانید که می‌گویید مالک متروپل زیر آوار آن مرده است و افکار عمومی نمی‌پذیرد؟ چرا دروغ ممنوع را جدی نگرفتید تا اعتماد ملی فرو نریزد و مشکلات یک جا آوار نشود. به ملت بازگردید»

«حسین عبدالباقی»، مالک برج فرو ریخته متروپل  چه زنده باشد و چه مرده، فرقی نمی‌کند. حقیقت زنده اما مرگ اعتماد و سرمایه اجتماعی در جامعه است. مرگ باور عمومی. بی‌اعتمادی به خبرها و مرگ خبر در رسانه‌های رسمی. خبرهایی که اگر متناقض هم نباشند در باور ملت نمی‌گنجند. آنچه پیش از متروپل سقوط کرده، دیوار اعتماد عمومی و تحمل مردمی است که بارها شاهد شکست و خطاهای مسئولان در راستی‌آزمایی‌ها بوده‌اند. آنها که باور عمومی را کشتند باید امروز در سوگ این بی‌اعتمادی گسترده به عزا بنشینند.