همزمانی ترور فرمانده سپاه با سفر رئیسی به عمان، تعمدی است؟
دیپلماسی تهران- مسقط زیر سایه تروریسم
علی ایوبی
ابراهیم رئیسی در حالی روز گذشته به عمان سفر کرد که عصر روز یکشنبه، سرهنگ پاسدار حسن صیاد خدایی (صیاد خدایاری اصل) از سپاهیانی که در سوریه نیز حضور داشت ترور شد. همزمان با این ترور رسانه‌های اسرائیلی با پوشش خبری آن، بارها مدعی شدند که او در طراحی حملات علیه اسرائیل نقش داشته و به شکل غیررسمی در برنامه‌های هسته‌ای ایران نیز فعالیت می‌کرده است.
ارتباط ترور صیاد خدایی و سفر رئی‌جمهور به مسقط از این جنبه اهمیت پیدا می‌کند که در سال‌های اخیر عمان نقش میانجی بین ایران و آمریکا را داشته و بارها مقامات دو کشور در تهران و مسقط با هم دیدار کرده‌اند. اهمیت سفر رئیسی به این کشور به این دلیل است که مذاکرات احیای برجام به نقطه حساس خود رسیده و ترور صورت گرفته می‌تواند این پیام را داشته باشد که اسرائیل در تلاش است به هر صورت که شده از به سرانجام رسیدن برجام جلوگیری کند.شاید به همین دلیل بود که رئیسی نیز پیش از رفتن به عمان به این ترور اشاره کرد و گفت: «بدون تردید در این جنایت دست استکبار جهانی و کسانی که از مدافعان حریم و حرم شکست خوردند دیده می‌شود که به این شکل می‌خواهند استیصال خود را نشان دهند.»
ارتباط ترور صیاد خدایی و سفر رئیس‌جمهور به مسقط از این جنبه اهمیت پیدا می‌کند که در سال‌های اخیر عمان نقش میانجی بین ایران و آمریکا را داشته و بارها مقامات این دو کشور در تهران و مسقط با هم دیدار کرده‌اند
نکته دیگری که می‌تواند پای اسرائیل را به این ترور باز کند، اطلاعیه‌ای است که سپاه ساعتی قبل از این واقعه منتشر کرده و در آن از دستگیری شبکه‌ای از اراذل و اوباش مرتبط با سرویس اطلاعاتی رژیم صهیونیستی خبر داده بود. در این اطلاعیه آمده بود: «این شبکه با هدایت سرویس اطلاعاتی رژیم صهیونیستی، اقدام به سرقت و تخریب اموال شخصی و عمومی، آدم‌ربایی و اخذ اعترافات ساختگی از طریق شبکه اراذل و اوباش می‌نمود.»
خلل در احیای برجام
احمد زیدآبادی، فعال سیاسی در یادداشتی به تلاقی سفر ابراهیم رئیسی و ترور صیاد خدایی اشاره کرده و عنوان کرده که همزمانی این دو حادثه تصادفی به نظر نمی‌رسد.
او نوشته: «سفر آقای رئیسی به عمان می‌توانست علامت مثبتی از نهایی شدنِ موضوعِ آزادی برخی زندانیان دو تابعیتی و همینطور مانع‌زدایی در مسیر مذاکرات وین تفسیر شود. این سفر اما اینک تحت‌الشعاع ترور سرهنگ خدایی قرار گرفته و آقای رئیسی با وعدۀ انتقام، تهران را به مقصد مسقط ترک کرده است. بنابراین، مذاکرات او با سران عمان عملاً نمی‌تواند با ذهنیتی آرام و طبیعی و بدون خشم صورت گیرد.»
زیدآبادی در ادامه نوشت: «با این حساب، عاملان ترور سرهنگ خدایاری، تشنج‌زدایی در روابط خارجی ایران و بخصوص مذاکرات احیای برجام را هدف قرار داده‌اند. بدین ترتیب، هویت عاملان ترور نیز قابل حدس است. طیف قدرتمندی در داخل دولت اسرائیل به صراحت مخالف بهبود روابط خارجی ایران و احیای برجام است، از این رو، انگشت اتهامِ ترور سرهنگ خدایی در درجۀ نخست به سوی آنان نشانه خواهد رفت. رسانه‌های اسرائیلی نیز اطلاعاتی در مورد نقش و جایگاه سرهنگ خدایاری در نیروی قدس سپاه منتشر کرده‌اند که اگر هم تماماً ساختگی باشد، از پیگیری و حساسیت محافل اسرائیلی نسبت به عملکرد وی حکایت دارد. این هم خود قرینۀ دیگری برای دخالت عوامل موساد در این حادثه به شمار می‌رود.»
او نوشت: «بنابراین، چنانچه عملیات ترورِ سرهنگ خدایی به طور قطع کار موساد باشد، به صورت طبیعی بحث نفوذ هم پیش می‌آید. انجام عملیات ترور علیه یک نظامی ناپیدا از چشم رسانه‌ها، آن هم در روز روشن و در یکی از نقاط مرکزی و حساس تهران، نشان از پیچیدگی ماجرا هم به لحاظ فنی و هم به لحاظ امنیتی و سیاسی دارد و از هر جهت تأمل‌برانگیز است. در هر صورت، این عملیات ترور، در روند احیای برجام خلل و مانع تازه‌ای به وجود می‌آورد و افزون بر آن، جنگ غیررسمی و اعلام نشدۀ بین ایران و اسرائیل را که فعلاً به ضربات متقابل پنهان و کنترل شده علیه یکدیگر محدود است، بیش از پیش تشدید می‌کند.»
احمد زیدآبادی معتقد است طیف قدرتمندی در داخل دولت اسرائیل به صراحت مخالف بهبود روابط خارجی ایران و احیای برجام است، از این رو، انگشت اتهامِ ترور سرهنگ خدایی در درجۀ نخست به سوی آنان نشانه خواهد رفت
این فعال سیاسی در پایان نتیجه گرفته: «به نظرم نیروهای تصمیم‌گیر در تهران لازم است فارغ از خشم ناشی از این نوع ترورها با محاسباتی کاملاً خونسردانه، حداقل در نزد خود روشن سازند که نهایتاً قرار است این منازعات تا کجا پیش رود و به چه نقطه‌ای برسد. اگر آنها در محاسبات خود، احیای برجام و کاهش تنش را ضروری تشخیص دادند، لازم است شک و تردیدها را کنار گذاشته و قاطعانه و سریع بخصوص در جهت احیای برجام گام بردارند چرا که ظاهراً دست‌های قدرتمندی در کار است که اوضاع را به کلی از کنترل خارج کند.»
واکنش رسانه‌های اسرائیلی
رسانه‌های اسرائیلی در حالی خبر ترور صیاد خدایی را پوشش دادند که نحوه شهادت او که توسط دو موتورسوار صورت گرفته بسیار شبیه ترورهایی است که در دهه 90 انجام شد و چند دانشمند هسته‌ای ایران ترور شدند و این رژیم خودخوانده متهم اول این ترورها بود. «کوپر فایسر» رئیس سابق سرویس اطلاعات اسرائیل در گفتگو با «یسرائیل هیوم» گفته که این فرمانده سپاه به شکل غیررسمی در برنامه هسته‌ای تهران دخالت داشته است.
اما با این حال برخی رسانه‌های اسرائیلی این ترور را به برنامه هسته‌ای ایران بی ارتباط دانستند، روزنامه عبری زبان «معاریو» مدعی شد ترور این فرمانده سپاه بیشتر به مسایل امنیتی دایر در سوریه مربوط بوده و شبکه 13 تلویزیون اسرائیل نیز مدعی شد صیاد خدایی مسئول انتقال فناوری موشک‌های پیشرفته و دقیق به حزب‌الله لبنان بوده است.
«اینتل تایمز» نیز مدعی شد این فرمانده سپاه در قالب قاچاق سلاح در تولید موشک‌های دقیق فعالیت می‌کرده و احتمالاً در فعالیت‌های پهپادی مشارکت داشته است.
کانال 12 اسرائیل نیز مدعی شد صیاد خدایی مسئول طراحی حملات تروریستی و ربایش اسرائیلی‌ها بوده است.همچنین برخی رسانه‌های اسرائیل مدعی هستند که شهید صیاد خدایی در طراحی گروگان‌گیری شهروندان اسرائیلی و نیز حملاتی علیه اسرائیل و مراکز یهودی در سراسر دنیا دست داشته اما هیچ منبعی برای این ادعای خود ذکر نکرده‌اند. آنها همچنین مدعی هستند او در صنعت پهپادهای نظامی ایران نقش مهمی داشته است.
عبور از خط قرمز
روز گذشته وزیر کشور و رئیس شورای امنیت کشور اعلام کرد ترور صیاد خدایی در کمیته‌ای که با همکاری و هماهنگی نهادهای نظامی و امنیتی تشکیل شده، در دست بررسی است. سایت «نورنیوز» که به شورای عالی امنیت ملی کشور نزدیک است در واکنش به ترور شهید صیاد خدایی تهدید کرد که این اقدام را «عبور بدون محاسبه از خط قرمزی» می‌داند که «معادلات زیادی را تغییر می‌دهد» و آمران و عاملان این جنایت هزینه سنگینی خواهند پرداخت. باید منتظر ماند و دید ابراهیم رئیسی با چه دستاوردی از مسقط به تهران برمی‌گردد و آیا این ترور در سرنوشت برجام تاثیری دارد یا خیر؟
دیدگاه تان را بنویسید