بررسی‌ها نشان می‌دهد استان‌های لرستان، کردستان، خوزستان، کهگیلویه‌ و بویراحمد، خراسان‌شمالی و کرمانشاه از نظر بیکاری و تورم نسبت به سایر استان‌های ایران از وضعیت بدتری برخوردار هستند.

نامطلوب‌ترین شرایط در صورتی پیش می‌آید که نرخ بیکاری و تورم بالاتر از سطح میانگین باشد. در پاییز ۱۴۰۳، وضعیت استان لرستان از همه بدتر بوده و نرخ تورم ۱۰.۳درصد و نرخ بیکاری آن ۱۱.۵درصد بوده است

به گزارش اکوایران، مرکز آمار ایران جزئیات بیشتری از وضعیت بازار کار کشور در فصل پاییز منتشر کرده که نشان می‌دهد استان تهران، کمترین و سیستان و بلوچستان، بیشترین نرخ بیکاری را در این دوره تجربه کرده است. حال اگر این شاخص را با نرخ تورم در فصل پاییز ترکیب شود، می‌توان دید بهتری نسبت به وضعیت معیشت و اشتغال ساکنان یک استان پیدا کرد. از این منظر، در پاییز ۱۴۰۳، استان مازندران در مطلوب‌ترین شرایط و استان لرستان در بدترین شرایط قرار گرفته است.

همبستگی «بیکاری» و «تورم»

تورم و بیکاری دو شاخص کلیدی در ارزیابی سلامت اقتصادی هر منطقه هستند که ترکیب آنها تصویر جامع‌تری از وضعیت معیشت و رفاه جامعه ارائه می‌دهد. تورم، قدرت خرید مردم را تحت تاثیر قرار می‌دهد و بیکاری، درآمد و امنیت شغلی را نشان می‌دهد. زمانی‌که این دو شاخص با هم تحلیل شوند، می‌توان فهمید آیا رشد اقتصادی به بهبود زندگی مردم منجر شده یا خیر؟

ترکیب تورم و بیکاری می‌تواند سناریوهای مختلفی ایجاد کند که هر کدام تاثیرات متفاوتی بر اقتصاد و زندگی مردم دارند. سناریوی مطلوب زمانی است که تورم پایین و بیکاری کم باشد. این وضعیت نشان‌دهنده یک اقتصاد سالم و پایدار است که در آن قدرت خرید مردم حفظ شده و فرصت‌های شغلی کافی وجود دارد. استان‌هایی که در فصل پاییز نرخ بیکاری کمتر از ۸.۵درصد و تورم کمتر از ۸درصد داشته‌اند، در این دسته قرار گرفته‌اند. در مقابل، سناریوی نامطلوب زمانی رخ می‌دهد که هم تورم بالا باشد و هم بیکاری زیاد. این وضعیت که به آن «رکود تورمی» می‌گویند فشار زیادی بر معیشت مردم وارد می‌کند زیرا هم درآمدها کاهش می‌یابد و هم هزینه‌ها به‌شدت افزایش پیدا می‌کند.

بین این دو حالت، سناریوهای دیگری نیز ممکن است رخ دهد. مثلا تورم پایین همراه با بیکاری بالا می‌تواند نشان‌دهنده رکود اقتصادی باشد، جایی‌که تقاضا برای کالاها و خدمات کم است و کسب‌وکارها تمایلی به استخدام ندارند. از سوی دیگر، تورم بالا همراه با بیکاری پایین ممکن است نشان‌دهنده رشد اقتصادی سریع اما ناپایدار باشد جایی‌که افزایش درآمد منجر به افزایش تقاضا و به‌دنبال آن باعث افزایش قیمت‌ها شده اما این رشد ممکن است به دلیل فشارهای تورمی در بلندمدت آسیب‌زا باشد.

وضعیت نامطلوب زمانی رخ می‌دهد که هم تورم بالا باشد و هم بیکاری زیاد. این وضعیت یعنی رکود تورمی فشار زیادی بر معیشت مردم وارد می‌کند زیرا هم درآمدها کاهش می‌یابد و هم هزینه‌ها به‌شدت افزایش پیدا می‌کند

مازندران، خراسان جنوب و تهران؛ استان‌هایی با شاخصه‌های مطلوب

از ابتدای فصل پاییز امسال تا پایان آن سطح عمومی قیمت‌ها ۷.۷درصد افزایش یافته‌اند و در این دوره نرخ بیکاری برابر با ۷.۲درصد بوده است. در مقایسه با وضعیت استان‌ها، ترکیب نرخ تورم و بیکاری کل کشور در شرایط مطلوبی بوده است. سه استان مازندران، خراسان جنوبی و تهران به‌لحاظ نرخ تورم و بیکاری در پاییز امسال در مقایسه با سایر نقاط کشور در وضعیت مطلوب‌تری به‌سر می‌بردند.

استان مازندران در فصل پاییز تورم ۶.۲درصدی و نرخ بیکاری معادل ۴.۷درصد را تجربه کرده که باعث شده این استان در مطلوب‌ترین وضعیت قرار گیرد. پس از آن استان خراسان جنوبی قرار دارد که نرخ تورم و بیکاری آن به‌ترتیب ۶.۵ و ۴.۷درصد بوده است. استان تهران نیز در فصل پاییز از منظر این دو شاخص در شرایط مناسبی بوده چرا که تورم فصلی آن ۶.۶درصد و نرخ بیکاری آن از همه استان‌ها کمتر و معادل ۴.۵درصد بوده است. به‌طور کلی، یک سوم از استان‌های کشور در این دسته‌بندی قرار داشته‌اند.

نیمی از استان‌ها در وضعیت نه خوب و نه بد

تقریبا نیمی از استان‌های کشور در فصل پاییز در شرایط میانی قرار گرفته‌اند. ۱۱ استان در فصل پاییز نرخ تورم بالا و بیکاری پایین تجربه کرده‌اند طوری‌که استان ایلام بالاترین تورم فصل پاییز را با ۱۰.۸درصد تجربه کرده ولی در مقابل نرخ بیکاری آن نسبتا پایین و معادل ۵درصد بوده است. همان‌طور که گفته شد این ویژگی‌ها نشان‌دهنده رشد اقتصادی ناپایدار است.

همچنین چهار استان در پاییز امسال نرخ بیکاری بالا و نرخ تورم پایین داشته‌ یا در رکود اقتصادی به‌سر می‌بردند. به‌عنوان مثال، استان سیستان و بلوچستان کمترین نرخ تورم را با ۶درصد و بالاترین نرخ بیکاری را با ۱۲.۵درصد داشته است.

استان لرستان در گوشه رینگ مختصات تورم و بیکاری

نامطلوب‌ترین شرایط در صورتی پیش می‌آید که نرخ بیکاری و تورم بالاتر از سطح میانگین باشد. در پاییز ۱۴۰۳، شش استان در این شرایط قرار داشتند که وضعیت استان لرستان از همه بدتر بوده است. نرخ تورم این استان در فصل پاییز ۱۰.۳درصد و نرخ بیکاری آن ۱۱.۵درصد بوده است. با وجود اینکه این استان در هر یک از این شاخص‌ها به تنهایی بدترین شرایط را نداشته ولی به‌لحاظ ترکیب دو شاخص بیکاری و تورم در میان سایر استان‌ها در وضعیت بدی قرار داشته است.