حداقل هزینه خوراکی هر ایرانی در بهمن ماه به دو میلیون و ۸۴۶ هزار تومان رسید
زندگی زیر خط فقر با درآمد کمتر از ۲۸ میلیون تومان در ماه
تغییرات قیمت سبد معیشتی در بهمن ماه نشان می‌دهد که عامل اصلی افزایش تورم کل کشور در این ماه، افزایش قیمت کالاهای خوراکی بوده است.
به گزارش اکوایران، تامین خوراک یکی از نیازهای اساسی انسان است. معمولا هنگامی که موج‌های تورمی به درآمد افراد اصابت می‌کند، آخرین گروهی که تحت تاثیر قرار می‌گیرد و مصرف آن کم می‌شود گروه خوراکی‌هاست. در واقع خانوارها در مواجهه با کاهش قدرت خرید ابتدا مخارج غیرخوراکی خود را کاهش می‌دهند و سپس به سراغ کوچک‌کردن سبد خوراکی می‌روند. بنابراین حداقل هزینه زندگی یک فرد می‌تواند برابر با حداقل هزینه برای تامین غذا باشد. با این حال، بررسی‌ها نشان داده که اگر انسان خواهان تجربه یک زندگی سالم است، نباید خوراک خود را از حد مشخصی کمتر کند و به بیان دیگر، برای داشتن بدن سالم و مبتلانشدن به سوءتغذیه، باید مقدار مشخصی از هر ماده غذایی به صورت روزانه مصرف شود. این مقدار مشخص، حداقلی از خوراک است که اگر مصرف شود می‌تواند جلوی بیماری‌های ناشی از فقر غذایی و سوءتغذیه
را بگیرد.
با توجه به این اهمیت، مراکز علمی پیشروی کشور ازجمله انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی و دانشکده علوم تغذیه دانشگاه علوم پزشکی تهران، الگویی به نام «سبد غذایی بهینه» طراحی کرده‌اند که ترکیبی دقیق از گروه‌های غذایی ضروری را برای پوشش نیازهای روزانه بدن ارائه می‌دهد. با این حال، یافته‌های اخیر حاکی از آن است که دسترسی به این سبد غذایی استاندارد برای بخش قابل‌توجهی از جامعه به‌ویژه در ماه‌های پایانی سال، به چالشی جدی تبدیل شده است. نوسانات ماهانه قیمت کالاهای اساسی و افزایش چشمگیر هزینه‌های سبد غذایی در ماه‌هایی مانند دی نسبت به دوره‌های قبل، فشار اقتصادی بر خانوارها را تشدید کرده است. باید توجه داشت که سبد پیشنهادی انستیتو تغذیه «گروه‌های خوراکی» مثل «لبنیات» و «حبوبات» را در سبد جای داده اما در این محاسبات به جای استفاده از «گروه»، از برخی «اقلام خوراکی» منتخب در هر گروه استفاده شده تا تخمین هزینه تامین آن ممکن شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد که تورم ماهانه این سبد، برابر با تورم ماهانه خوراکی‌ها کل کشور بوده است. آخرین باری که این سبد تورمی بالاتر از 6درصد را تجربه کرده به خرداد ماه برمی‌گردد. تورم نقطه به نقطه این سبد نیز در بهمن ماه به فراتر از 40درصد رسیده است.
اقلام موجود در سبد غذایی بهینه
سبد غذایی پیشنهادی شامل ۱۳ گروه کالایی است که هر گروه طیف وسیعی از محصولات با کیفیت‌های متفاوت را دربرمی‌گیرد. برای مثال مصرف روزانه ۳۰ گرم حبوبات توصیه شده اما نوع یا کیفیت آن مشخص نشده است. این ابهام، محاسبه هزینه واقعی سبد را دشوار می‌کند. برای حل این مسأله، از داده‌های مرکز آمار ایران درباره میانگین قیمت کالاهای خوراکی در مناطق شهری استفاده شده است. این داده‌ها براساس قیمت محصولاتی با کیفیت ثابت و مشخص محاسبه می‌شوند. به منظور ساده‌سازی، اقلام پرمصرف و ارزان‌تر در هر گروه انتخاب شده‌اند. برای نمونه، در گروه برنج، تنها قیمت «برنج خارجی درجه یک» لحاظ شده و از برنج ایرانی گران‌تر صرف‌نظر شده است. در حبوبات، عدس، لپه و لوبیا قرمز به دلیل قیمت پایین‌تر و استفاده رایج در آشپزی ایرانی انتخاب شده‌اند. در بخش میوه‌ها، سیب و پرتقال به‌عنوان گزینه‌های همیشه موجود و مقرون به‌‌صرفه در نظر گرفته شده‌اند. این رویکرد با تمرکز بر حداقل هزینه تهیه سبد، تصویری واقع‌بینانه از هزینه‌های ضروری تغذیه سالم ارائه می‌دهد.
در سبد پیشنهادی 19 قلم خوراکی ضروری با گرم‌های پیشنهادی برای مصرف گنجانده شده است. مرکز آمار، متوسط قیمت این اقلام را در دی 1403 اعلام کرده است. برای مثال، هر فرد باید در ماه 8 هزار و 700 گرم نان، 2 کیلو و 100 گرم برنج، 750 گرم ماکارونی، 3 کیلو سیب و 450 گرم قند مصرف کند. محاسبات حکایت از آن دارد که هزینه تامین «سبد مطلوب پیشنهادی برای تغذیه ایرانیان» به ازای هر نفر در بهمن امسال به 2 میلیون و 846هزار و 90 تومان رسیده است. این رقم نسبت به ماه قبل تقریبا 118هزار تومان گران‌تر شده است. به عبارت دیگر، قیمت این سبد نسبت به دی ماه 6.78درصد و نسبت به بهمن سال گذشته 40.4درصد گران‌تر شده است. با این حساب حداقل تغذیه برای هر خانوار ایرانی با میانگین 3.3 نفری در کشور در بهمن ماه به 9 میلیون و 392 هزار و 97 تومان می‌رسد. اگر طبق محاسبات مرکز آمار، هزینه خوراکی را یک‌سوم هزینه‌های میانگین خانوارهای کشوری قرار دهیم هزینه زندگی حداقلی برای یک خانوار متوسط در کشور، در بهمن ماه سال جاری به 28 میلیون و 176 هزار و 291 تومان
رسیده است.
این در حالی‌ست که گزارش تورم بهمن ماه مرکز آمار نشان می‌دهد که تورم ماهانه کل کشور در این ماه 4.1درصد و تورم اقلام خوراکی، آشامیدنی و دخانیات 6.7درصد بوده است. به عبارت دیگر، هزینه تامین کل سبد مصرف خانوار؛ شامل خوراکی‌ها، غیرخوراکی‌ها و خدمات، در بهمن نسبت به دی 4.1درصد بالاتر رفته و این افزایش برای تمام اقلام خوراکی 6.7درصد بوده است. این مقایسه نشان می‌دهد که عامل اصلی افزایش تورم در بهمن ماه، گرانی خوراکی‌ها بوده و قیمت سبد خوراکی خانوار شدیدتر از قیمت کل سبد مصرف خانوار گران شده است.
دیدگاه تان را بنویسید