استبداد در قلب دموکراسی

سیدمحمد میرزامحمدزاده

گروه‌های سیاسی پارلمان اروپا برای محکومیت انتخاب نامزد رئیس آتی اتحادیه اروپا با یکدیگر متحد شدند، چراکه از دید آن‌ها نحوه این انتخاب یک فرایند غیر دموکراتیک از سوی دولت‌های اتحادیه است.

رهبران اتحادیه اروپا در جریان نشست‌های طولانی شورای اروپا که سه روز به‌طول انجامید، نامزدهای نهایی خود را برای ریاست نهادهای اتحادیه انتخاب کردند، در جریان این تصمیم‌گیری ایده انتخاب نامزدهای سرلیست در انتخابات اروپایی برای پست‌های کلیدی رعایت نشد که این مسئله نارضایتی احزاب و سیاستمداران را در پی داشت. حالا باید نمایندگان در پارلمان اروپا با رأی خود، انتخاب این رهبران را تأیید یا رد کنند که با چنین شرایطی امکان رد اعضای انتخاب شده بسیار بالا است.

بر اساس توافق‌های صورت گرفته، اورسالا وون درلاین، وزیر دفاع آلمان و از اعضای حزب مرکل به عنوان نامزد ریاست کمیسیون اروپا برگزیده شد که از طرف ماکرون نیز حمایت می‌شود.

فیلیپه بامبرتس، رهبر ائتلاف گروه سبز، دیگر همکاران خود در پارلمان را به دلیل عدم ایستادگی در مقابل تصمیم شورا ملامت کرد

با وجود آنکه اورسولا وون‌ درلین در انتخابات اخیر پارلمان اتحادیه اروپا نامزد نشده بود و نماینده هیچ گروهی نبود، از سوی رهبران اتحادیه اروپا به عنوان نامزد جانشینی یان کلود‌ یانکر به سمت رهبری شاخه مدیریت اتحادیه اروپا انتخاب شد.

روزنامه ایندیپندنت انگلیس نوشت: شورای اروپا اساساً نظام کاندیدای رهبری را نادیده گرفت، نظامی که قرار بود اساس دموکراسی را در انتخاب رئیس کمیسیون تزریق کند و در عوض وزیر دفاع را نامزد کرد که به ندرت در بیرون از آلمان شناخته شده است.

گونزالس پونز ، سخنگوی گروه برجسته راست میانه EPP در پارلمان اروپا گفت: انتقاد حزب EPP از فرایند انتخاب قابل توجه است، چرا که خانم وون درلین، یکی از اعضای حزب CDU خانم آنگلا مرکل در آلمان، در واقع یکی از اعضای حزب EPP در اتحادیه است.

پونز ادامه داد: دیگر نمی‌توان آینده اتحادیه اروپا را در پشت درهای بسته تعیین کرد. فرایند انتخاب نامزد در مورد یک شخص یا یک اسم نیست. شهروندان اتحادیه اروپا می‌خواهند خودشان کسی را انتخاب کنند که اتحادیه اروپا را راهبری می‌کند. این یک کار انقلابی نیست، بلکه اصل دموکراسی است.

دیگر نمی‌توان آینده اتحادیه اروپا را در پشت درهای بسته تعیین کرد. فرایند انتخاب نامزد در مورد یک شخص یا یک اسم نیست. شهروندان اتحادیه اروپا می‌خواهند خودشان کسی را انتخاب کنند که اتحادیه اروپا را راهبری می‌کند

وی با بیان اینکه رویکرد جداسازی سایر مشاغل برجسته برعهده دیگر رهبران اتحادیه، صراحتاً علیه توافقات انجام شده است، گفت: این شورا حق دارد نامزدی را برای رهبری کمیسیون به‌منظور رهبری پارلمان معرفی کند؛ اما آنچه که مسلماً حق این شورا نیست، نادیده گرفتن تمامی دیگر نامزدهایی است که به واسطه رأی‌گیری از سوی شهروندان اتحادیه انتخاب شده بودند.

وی ادامه داد: شما داشتید به اعضای پارلمان می‌گفتید که چه کسی را باید به عنوان کاندیدای ریاست اتاق‌های خود انتخاب کنند! حالا کارتان به جایی رسیده که در مورد ریاست بانک مرکزی اتحادیه تصمیم‌گیری می‌کنید؛ گویی هیچ نامزد سیاسی دیگری برای آن وجود ندارد. این دموکراسی نیست، شما با اینکار از ایده‌های ضداتحادیه‌ دفاع می‌کنید، حتی ایده‌های ملی‌گرایانه. هیچ کدام از روسای جمهور در شورا اجازه پذیرش این موضوع را در کشورهایشان نمی‌دهند. این موضوع به دادگاه قانون اساسی می‌رود.

ایراتکسه گارسیا پرز، رهبر بزرگ‌ترین گروه چپ میانه سوسیالیست‌ها گفت که رهبران اتحادیه نمی‌توانند به اینجا بیایند و فقط مواضع شورا را تعیین کنند و بگویند که ما باید به آن مواضع رأی بدهیم.

وی افزود: ما باور داریم که فرانس تیمرمانس کمیسیون را راهبری کند، چرا که او نامزدی بود که می‌توانست اکثریت آرا را در این پارلمان بدست آورد؛ از طرفی با انتخاب وی قوانین دموکراتیکی که ما آن‌ها را بنا نهادیم اجرا می‌شد. داچیان چولوس، رهبر گروه لیبرال بازسازی اروپا که از سوی امانوئل ماکرون به ریاست این گروه منصوب شده است خواستار یک راهکار قانون اساسی برای تنظیم دوباره فرایند این انتخاب شده است.

وی خطاب به نمایندگان پارلمان گفت: آنچه که در ابتدا و بیشتر از همه به آن نیاز داریم،  دموکراتیک کردن فرایند انتخاب سمت‌های رهبری در اتحادیه اروپا است. ما می‌توانیم در مورد اسامی، تراز جنسی، تراز جغرافیایی و سایر مسائل بحث کنیم، اما تا زمانی که ما یک فرایند شفاف و دموکراتیک در انتخاب کسانی که اروپا را هدایت می‌کنند، نداشته باشیم، ما به رضایت دست نیافته‌ایم.

وی گفت که گروهش اجلاسی با طول دوران متناسب 2 تا 2 و نیم ساله به‌منظور دموکراتیک کردن فرایند انتخابات در اتحادیه اروپا پیشنهاد می‌کنند تا در انتخابات آتی مکانیسم متناسب انتخاب رهبر ایجاد شده باشد.

اما دونالد تاسک، رئیس فعلی شورای اروپا، کسی که ظاهراً از بودن در جریان سخنرانی مخالفان این فرایند ناخرسند بود، از رویکرد کنونی شورا در انتخاب رهبر دفاع کرد.

او به نمایندگان پارلمان گفت: از دید برخی، پارلمان اروپا نشان‌دهنده دموکراسی حقیقی اتحادیه است چراکه اعضای آن به صورت مستقیم انتخاب می‌شوند، در حالی که از دید دیگران این شورای اروپا است که نماینده حقیقی دموکراسی اتحادیه به‌شمار می‌رود و آن به دلیل حقانیت دموکراتیک قوی رهبران است. چنین منازعاتی معنای آنچنانی ندارد، چرا که هر دو نهاد دموکراتیک هستند.

با وجود این خشم و ناراحتی‌ها از انتخاب نامزد رئیس شورا، هنوز مشخص نیست که آیا نمایندگان پارلمان اروپا، که به صورت فنی حق وتو کردن این انتخاب را دارند، تصمیم شورا برای انتخاب رهبر را فسخ می‌کنند یا خیر.

فیلیپه بامبرتس، رهبر ائتلاف گروه سبز، دیگر همکاران خود در پارلمان را به دلیل عدم ایستادگی در مقابل تصمیم شورا ملامت کرد و هشدار داد: این که از سران دولت و حکومت انتقاد کنید، کار آسانی است، اما من می‌خواستم به همه شما بگویم اینکه مجلس در رابطه با این موضوع ضعیف ظاهر شود و نتواند ایستادگی کند، تنها کسی که باید سرزنش شود، خود مجلس است.

بر اساس نظام کنونی توافق شده نامزدی ریاست شورا، هر گروه سیاسی یک نامزد را معرفی می‌کند که نماینده یک رویکرد و بیانیه مشخص برای ریاست کمیسیون اروپا است. کاندیدای منتخب از گروه برنده یا کسی که بتواند اکثریت پارلمان را رهبری کند، به عنوان رهبر مدیران اتحادیه اروپا انتخاب می‌شود. اگرچه رهبران اتحادیه اروپا از نوشتن این نظام در قانون امتناع کردند و در زمان تصمیم‌گیری در مورد فعالیت‌های مهم در اجلاس سه روزه بروکسل آن را نادیده گرفتند.

روز سه‌شنبه گذشته (یازدهم تیر ماه) 28 عضو اتحادیه اروپا نتوانستند درباره منفرد وبر، نامزد لیست محافظه‌کاران و نیز فرانس تیمرمانس، نامزد لیست سوسیال دموکرات‌ها در انتخابات اروپایی برای برعهده گرفتن ریاست کمیسیون اروپا به توافق برسند.