رامین پرتو

انگلیس به عنوان یکی از قدرت‌های اصلی غرب، در سال‌های اخیر نقش فزاینده‌ای در بحران اوکراین ایفا کرده است و استقرار سربازان انگلیسی در اوکراین به مدت پنج سال که حالا به تیتر اول رسانه‌ها تبدیل شده، تصمیمی استراتژیک است که نه تنها منعکس‌کننده نقش فزاینده لندن در بحران روسیه - اوکراین است، بلکه نشان‌دهنده تغییرات عمیق در معادلات امنیتی اروپا و جهان است. این حرکت، که در سایه تنش‌های ادامه‌دار بین روسیه و غرب شکل گرفته، هدف‌های متعددی دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به تقویت حضور نظامی غرب در منطقه، مقابله با نفوذ روسیه، و تضمین امنیت اوکراین اشاره کرد. 

یکی از اهداف لندن در مورد استقرار سربازانش در اوکراین، محاصره روسیه و تضعیف نفوذ در پشت مرزهای روسیه است. انگلیس با استقرار نظامی در اوکراین، به دنبال ایجاد یک محیط امنیتی در پیرامون روسیه است که بتواند نفوذ مسکو را در منطقه محدود کند. اوکراین به عنوان یک کشور استراتژیک در مرز غربی روسیه، نقش مهمی در این استراتژی ایفا می‌کند. حضور نظامی مستقیم انگلیس در این منطقه، نه تنها به تقویت دفاع اوکراین کمک می‌کند، بلکه پیامی واضح به روسیه می‌فرستد که غرب مصمم به مقابله با تجاوزات مسکو است.

ایالات متحده ممکن است به صورت غیرمستقیم با انگلیس همکاری کند و از طریق تأمین بودجه و تجهیزات، حضور نظامی لندن در اوکراین را تقویت نمایدو بر این اساس واشنگتن باید تعادلی بین حمایت از اوکراین و جلوگیری از تشدید تنش‌ها با روسیه برقرار کند که این موضوع می‌تواند مانع از اعزام مستقیم سربازان آمریکایی به اوکراین شود

از سوی دیگر لندن تقویت روابط با اوکراین را هم از این طریق دنبال می‌کند. واقعیت این است که انگلیس با این تصمیم، روابط خود را با اوکراین به سطح جدیدی ارتقا می‌دهد. این حرکت نه تنها نشان‌دهنده حمایت لندن از کی‌یف در برابر فشارهای روسیه است، بلکه فرصتی برای تقویت همکاری‌های دفاعی و اقتصادی بین دو کشور فراهم می‌کند. این امر می‌تواند به انگلیس کمک کند تا در بازارهای اقتصادی و انرژی اوکراین نیز حضور بیشتری داشته باشد. 

تأثیرگذاری در سیاست‌های اتحادیه اروپا از سوی انگلیس هم دلیل دیگر این اقدام احتمالی خواهد بود. انگلیس پس از خروج از اتحادیه اروپا (برگزیت)، به دنبال افزایش نفوذ خود در اروپا است. حضور نظامی در اوکراین، فرصتی برای لندن فراهم می‌کند تا در تصمیم‌گیری‌های امنیتی و سیاسی اروپا نقش بیشتری ایفا کند و از این طریق، وزن خود را در سیاست‌های جهانی افزایش دهد. 

پیشگیری از گسترش تهدیدات امنیتی هم یکی دیگر از دلایل لندن خواهد بود که گاردین در گزارش خود بدان اشاره کرده است. در این گزارش آمده است که انگلیس با استقرار سربازانش در اوکراین، به دنبال جلوگیری از گسترش تهدیدات امنیتی به سایر نقاط اروپا است و در صورت سیطره کامل روسیه بر اوکراین احتمال تغییر مرزهای جغرافیایی و افزایش تنش‌های نظامی در اروپا وجود دارد؛ چراکه حضور نظامی انگلیس در این کشور، مانع از این سناریو می‌شود.

حضور اروپایی در اوکراین 

زیر چتر اختلاف

انگلیس به تنهایی اقدام به استقرار سربازان در اوکراین نکرده است، بلکه این کشور با همکاری چندین کشور اروپایی، به دنبال ایجاد یک حضور نظامی مشترک در این منطقه است. خبرگزاری فرانسه گزارش داد حامیان کی‌یف در قالب گروه جدیدالتاسیس «ائتلاف مشتاقان» که ظاهرا با هدف جذب کشورهای مشارکت کننده در طرح اعزام سربازان خارجی به اوکراین تشکیل شد دچار اختلاف بر سر تشکیل این گروه سربازان شده‌اند. به نوشته این خبرگزاری تنها ۶ کشور غربی متعهد به اعزام سربازان به اوکراین بعد از پایان درگیری بین کی‌یف و مسکو شده‌اند و اکثریت حامیان اوکراین میلی به دادن چنین قولی نشان دادند.

این گزارش در پی برگزاری نشست اخیر وزیران دفاع کشورهای عضو به اصطلاح «ائتلاف مشتاقان» در روز پنجشنبه در شهر بروکسل منتشر شد. این ائتلاف که بر اساس گزارش‌ها حدود ۳۰ کشور عمدتا شامل اعضای اتحادیه اروپا و ناتو وارد آن شده‌اند دچار اختلاف بر سر استقرار بالقوه سربازان خود در اوکراین شدند و اعضای آن شروع به زیر سوال بردن اهداف و حکم این ماموریت پیشنهادی شده‌اند. خبرگزاری فرانسه به نقل از مقام‌های اروپایی که نامشان فاش نشد نوشت تا کنون تنها ۶ کشور شامل بریتانیا، فرانسه و کشورهای منطقه بالتیک (استونی، لتونی و لیتوانی) وعده مشارکت دادن سربازان خود برای استقرار در اوکراین را داده‌اند اما در این گزارش نام کشور ششم این گروه ذکر نشد. 

خبرگزاری فرانسه به نقل از مقام‌های اروپایی که نامشان فاش نشد نوشت تا کنون تنها ۶ کشور شامل بریتانیا، فرانسه و کشورهای منطقه بالتیک (استونی، لتونی و لیتوانی) وعده مشارکت دادن سربازان خود برای استقرار در اوکراین را داده‌اند اما در این گزارش نام کشور ششم این گروه ذکر نشد

از سوی دیگر پس از عضویت فنلاند و سوئد در ناتو، نقش آن‌ها در امنیت اروپا افزایش یافته است و هر دو کشور، به دلیل نزدیکی جغرافیایی به روسیه، به دنبال تقویت دفاع مشترک با اوکراین هستند. این همکاری‌ها نشان می‌دهد که اروپا به طور جمعی به دنبال مقابله با تهدیدات روسیه است و انگلیس نقش رهبری در این فرآیند ایفا می‌کند. 

واکنش روسیه به حضور نظامی انگلیس در اوکراین

روسیه از اولین روزهای بحران اوکراین، حضور نظامی غرب در این منطقه را به شدت مخالفت کرده و استقرار سربازان انگلیسی در اوکراین، واکنش‌های تندی از سوی مسکو به همراه داشته است. روسیه معتقد است که حضور نظامی غرب در اوکراین، نقض بی‌طرفی این کشور است و باعث تشدید تنش‌ها می‌شود. مسکو این حرکت را به عنوان پیش‌زمینه‌ای برای افزایش مداخلات غرب در منطقه می‌داند. مسکو همچنین هشدار داده است که در صورت افزایش حضور نظامی غرب در اوکراین، ممکن است اقدامات نظامی خود را نیز تشدید کند. این موضوع می‌تواند منجر به افزایش تنش‌ها و حتی احتمال جنگ گسترده‌تر شود. از سوی دیگر باید توجه شود که حضور نظامی انگلیس در اوکراین، روابط دیپلماتیک بین روسیه و غرب را بیش از پیش تحت فشار قرار می‌دهد و این امر می‌تواند به کاهش فرصت‌های مذاکره و حل صلحی بحران منجر شود. 

این در حالیست که ایالات متحده به عنوان یکی از حامیان اصلی اوکراین، نقش مهمی در این بحران ایفا کرده است. با این حال، اعزام سربازان آمریکایی به اوکراین، مسئله‌ای حساس است که هنوز معلوم نیست واشنگتن قرار است در مور آن چه اقدامی انجام دهد. باید توجه شود که ایالات متحده تاکنون بیشتر به اعزام مشاوران نظامی و تجهیزات پیشرفته به اوکراین متمرکز بوده است که این رویکرد به دلیل اجتناب از درگیری مستقیم با روسیه است، اما در صورت افزایش تنش‌ها، احتمال اعزام سربازان آمریکایی نیز وجود دارد. ایالات متحده ممکن است به صورت غیرمستقیم با انگلیس همکاری کند و از طریق تأمین بودجه و تجهیزات، حضور نظامی لندن در اوکراین را تقویت نماید. بر این اساس ایالات متحده باید تعادلی بین حمایت از اوکراین و جلوگیری از تشدید تنش‌ها با روسیه برقرار کند. این موضوع می‌تواند مانع از اعزام مستقیم سربازان آمریکایی به اوکراین شود.

فرجام سخن

استقرار سربازان انگلیسی در اوکراین به مدت پنج سال، تصمیمی استراتژیک است که نه تنها اهداف امنیتی و سیاسی لندن را منعکس می‌کند، بلکه تأثیرات عمیقی بر موازنه قدرت در اروپا و جهان خواهد داشت. این حرکت، که در چارچوب همکاری با کشورهای اروپایی انجام می‌شود، به تقویت دفاع اوکراین و محاصره روسیه کمک می‌کند. با این حال، واکنش‌های روسیه و نقش احتمالی ایالات متحده، عواملی هستند که باید به دقت بررسی شوند. در نهایت، این استراتژی به زعم لندن به دنبال افزایش ثبات منطقه‌ای یا تشدید تنش‌ها منجر است و بسته به نحوه مدیریت این تحولات توسط طرفین افت و خیز دارد.