فرمانده خودخوانده ارتش داعیه فتح طرابلس را دارد

مریم علامه‌زاده

یک ژنرال قدرتمند لیبیایی که کنترل بخش اعظمی از کشور را در اختیار دارد، قصد دارد ادعای مالکیت پایتخت را عنوان کند و به‌طوربالقوه در حال براندازی دولتی است که سازمان‌ ملل متحد حامی آن است.

به گزارش مجله آمریکایی نیوزویک، سپهبد خلیفه حفتر، فرمانده خودخوانده ارتش ملی لیبی، تنها کمی پس از بازدید آنتونیو گوتروش، دبیرکل سازمان ملل متحد از طرابلس، با انتشار یک فایل صوتی به سربازان خود دستور داد که این شهر را به تسخیر خود درآورند. او در فایل صوتی به سربازانش گفت که زمان پیشروی فرارسیده است. هرچند که او به آن‌ها گفت این کار را با صلح انجام دهند و به شهروندانی که پرچم سفید در دست دارند، شلیک نکنند.

پس از آنکه حفتر کنترل غریان، شهری در 50 کیلومتری طرابلس را به دست گرفت،‌ بیانیه مشترکی از سوی فرانسه، ایتالیا، امارات متحده عربی، بریتانیا و ایالات‌متحده آمریکا منتشر شد که عنوان می‌کرد: خودنمایی‌های نظامی و تهدید به اقدامات یک‌جانبه، صرفاً لیبی را دوباره به سمت هرج و مرج سوق می‌دهد. کشوری که از سال 2011 پس از براندازی معمر قذافی 42 ساله به دست نیروهای ائتلاف ناتو، به رهبری آمریکا، دچار جنگ‌های داخلی بوده است.

تا روز جمعه (شانزدهم فروردین ماه) نیروهای ارتش ملی لیبی به حومه شهر طرابلس وارد شده بودند و چند ساعتی نیز اختیار فرودگاه شهر را در دست گرفتند و بعد در شهر العزیزیه در نزدیکی پایتخت مستقر شدند. احمد المیسماری، سخنگوی این ارتش به محض ورود به فرودگاه طرابلس در پیامی عنوان کرد که کنترل فرودگاه به طور کامل به دست ارتش افتاده است و در پیام خود نام عملیات را سیل وقار نام برد.

در جریان یک کنفرانس خبری که روز جمعه برگزار شد میسماری با نقشه‌ها و نمودارهایی این عملیات را تشریح کرد و بر روی برداری که سرتاسر کشور را به هم متصل می‌کرد توضیح داد که این ارتش هزار کیلومتر را پیموده و از مناطقی همچون پایگاه هوایی صحرای الجفرا عبور کرده است و چیزی آن را متوقف نکرده و بعد از این هم متوقف نمی‌کند.

رقیب حفتر که در طرابلس منتظر اوست، فایز السراج، رئیس شورای ریاست‌جمهوری و نخست‌وزیر دولت توافق ملی است که از سوی سازمان ملل متحد حمایت می‌شود. هر دو نفر پیش‌تر در دولت قذافی فعالیت داشتند؛ سراج وزیر داخلی بود و حفتر افسر ارشد نظامی که بعدتر علیه قذافی به پاخواست و حمایت آمریکا را کسب کرد و بعد پناهنده آمریکا شد و شهروندی این کشور را به‌دست آورد.

پس از براندازی و بعد از آن اعدام بدون دادگاه قذافی به دست شورشیان در سال 2011، این دو رهبر به عنوان شخصیت‌های موثر در تحولات لیبی حاضر شدند. برتری نظامی حفتر البته به وی کمک کرد تا با جنگ علیه شبه‌نظامیان داعش محبوبیت بسیاری را در بین مردم و گروه‌هایی که قصد داشتند در آینده کشور تأثیر بگذارند به دست آورد.

در همین حال، او متهم به قتل‌های فراقضایی در کارزارهای رعدآسا علیه دشمنان شد.

حفتر که حالا کنترل بخش عظیمی از لیبی را تحت‌نام نخست‌وزیر عبدالله الثانی ساکن در مرکز البیضا و مجلس نمایندگان در طبرق که حامی وی هستند، در دست دارد، همچنین حمایت روسیه را نیز به دنبال دارد. اگرچه آن‌طور که ارتش لیبی چند ماه قبل به مجله نیوزویک گفته است، این حمایت صرفاً تا زمانی است که روسیه سازمان ملل متحد را وادار کند تحریم‌هایی که در زمان قذافی علیه قراردادهای ارتش اعمال کرده بود را لغو کند و از توافق فرانسه برای برگزاری انتخابات در لیبی حمایت کند و قدرت ایالتی مربوط به مداخله ایتالیا در این کشور را بررسی کند.

در حالی که حفتر دیدارهای شخصی با مقامات روسیه در سال‌های گذشته داشته، مسکو از فعالیت‌های اخیر وی حمایت نکرده است. وزیر امور خارجه روسیه روز جمعه در بیانیه‌ای گفت: ما بر این باوریم که تمامی احزاب لیبی باید آرامش خود را حفظ کنند و از خود صبوری نشان دهند. کاملاً‌ مشخص است که سناریوی ارتش می‌تواند وضعیت سخت کنونی در کشور را به زیر بکشد که چنین اقدامی قربانی و ویرانی به دنبال دارد. چنین اقدامی ایجاد یک فرایند سیاسی برای تشکیل دولت ائتلافی که سازمان ملل به دنبال آن است را به تعویق می‌اندازند؛ فرایندی که سازمان ملل قصد دارد از مسیر آن انتخابات عمومی را برای ایجاد ساختارهای دولتی برگزار کند.

در مقابل بسیاری از گروه‌های شبه‌نظامی حامی سراج هستند؛ گروه‌هایی که خود متهم به آدم‌ربایی و اقدامات جنایی به منظور تأثیرگذاری بیشتر در جامعه بی‌قانون لیبی هستند.

دیگر گروه سیاسی تأثیر‌گذار طرابلس، گروه برجسته اسلام‌گرای موسوم به کنگره ملی عمومی است. گروهی که دولت خودخوانده موسوم به رستگاری را اداره می‌کند و دولت سراج را قبول ندارد. درست در 28 کیلومتری شهر، گروه‌های شبه‌نظامی جلوی پیشروی ارتش ملی لیبی را گرفتند، اقدامی که حاکی از جنگی سخت بر سر پایتخت در آینده نزدیک است.