حملات ترکیه به شمال سوریه، آشتی «قسد» و تحریرالشام را با ابهام روبرو کرد؛
مین‌گذاری آنکارا در مسیر کنشگری فرانسوی- آمریکایی
رامین پرتو
موضوع کردها نه تنها در شرایط کنونی سوریه که تحریرالشام بر دمشق حکمرانی می‌کند، بلکه در زمان حکومت بشار اسد و حزب بعث هم یک پرونده چندوجهی و مهم به حساب می‌آمد. این طیف که ریشه در تاریخ منطقه خاورمیانه دارد و پراکندگی آن علاوه بر سوریه در ایران، عراق و ترکیه هم قابل رصد و مشاهده است، به صورت مشخص متحد ایالات متحده هستند اما مهاجرت و حضور آنها در کشورهای اروپایی باعث شده تا اتحادیه اروپا هم آنها را یک جریان مهم و کلیدی قلمداد و در طول سالیان گذشته، حمایت اطلاعاتی، تسلیحاتی، آموزشی و حتی سیاسی خود را از آنها عملیاتی کند.
در این راستا با عنایت به تحولاتی که در سوریه رخ داده، یک موضوع به شدت مهم برای غرب و کشورهای منطقه در حال پدیدار شدن است و آن هم برخورد ترکیه و دولت حاکم بر دمشق است که آن هم توسط آنکارا سر و شکل داده شده و هدایت می‌شود. اردوغان و حزب عدالت و توسعه از سالیان گذشته تاکنون کردهای سوریه و به خصوص پ.ک.ک و یگان‌های مدافع خلق (ی.پ.گ) را تهدید امنیت و موجودیت ملی ترکیه اعلام کرده‌اند و هر ماه چندین عملیات در شمال عراق و سوریه برای هدف قرار دادن آنها انجام می‌دهند و همین موضوع را به عنوان یک اهرم داخلی برای خاموش کردن مخالفان خود فعال کرده‌اند.
اردوغان و حزب عدالت و توسعه از سالیان گذشته تاکنون کردهای سوریه و به خصوص پ.ک.ک و یگان‌های مدافع خلق (ی.پ.گ) را تهدید امنیت و موجودیت ملی ترکیه اعلام کرده‌اند و هر ماه چندین عملیات در شمال عراق و سوریه برای هدف قرار دادن آنها انجام می‌دهند
بر همین اساس حالا هم ترکیه فرصت را غنیمت شمرده و حملات خود به کردهای سوریه را مجدداً در شرایطی که ثبات سیاسی- امنیتی دمشق با مشکل روبرو است، شروع کرده‌اند. به عنوان مثال روز گذشته (شنبه) جنگنده‌های ترکیه مواضع نیروهای دموکراتیک سوریه تحت آمریکا موسوم به «قسد» را در اطراف شهر عین عیسی در شمال الرقه واقع در شمال سوریه بمباران کردند. همزمان نیروهای دموکراتیک سوریه در بیانیه‌ای اعلام کرد ترکیه درصدد ایجاد پایگاه نظامی در تپه‌ای در مناطق اطراف سد تشرین در منبج واقع در استان حلب است. در ادامه بیانیه آمده است: یگان‌های قسد پایگاه ترکیه را هدف قرار دادند و توپخانه سنگین، سکوی پرتاپ موشک و خودروهای نظامی را منهدم کردند. روز دوشنبه هفته گذشته هم یک پهپاد ترکیه‌ای، مرکز ایست بازرسی نیروهای قسد در روستای «الهیشه» در شرق شهرک «عین عیسی» واقع در حومه استان الرقه را هدف قرار داده بود.
همچنین خبرنگار اسپوتنیک در شرق سوریه به نقل از منابع محلی در استان حسکه اعلام کرد که پهپادهای ترکیه یک خودروی نظامی حامل یکی از فرماندهان نیروهای سوریه دموکراتیک و همراه وی را در روستای سنجق شیخ واقع در مسیر عامودا- حسکه هدف قرار دادند که به کشته شدن این فرمانده و همراه وی منجر شد. در حومه حسکه نیز ارتش ترکیه و گروه‌های الترکمانیه (متحد این کشور) روستاهایی را در حومه شهرک تل‌تمر واقع در شمال غربی حسکه با سلاح‌های سنگین مورد هدف قرار دادند.
این حملات در حالی انجام می‌شود که اخیراً هیاتی از شبه‌نظامیان موسوم به «نیروهای سوریه دموکراتیک» (قسد) با «احمد الشرع» معروف به «ابو محمد الجولانی» رهبر گروه هیات تحریرالشام در دمشق دیدار و رایزنی کرده و گفته شده که این یک دیدار مقدماتی برای وضع اصول گفت‌وگوهای آینده بوده است. همچنین منابع مطلع از دستیابی به توافقاتی در جهت گفت‌وگوهای بیشتر به منظور دستیابی به تفاهم درباره مسائل مختلف در آینده خبر دادند.
این در حالیست که آنالنا بربوک، وزیر امور خارجه آلمان، در پایان سفر خود به سوریه و دیدار با جولانی، گفت که «همه همسایگان باید به تمامیت ارضی و حاکمیت سوریه احترام بگذارند. تأمین امنیت کردها برای دستیابی به یک سوریه صلح‌آمیز ضروری است. این امر مستلزم پایان جنگ در شمال، ادغام نیروهای کُرد، و شبکه امنیتی ملی سوریه (SNA) است که بتواند امنیت واقعی را برای همه شهروندان تضمین کند».
منابع میدانی تأیید می‌کنند که واشنگتن پس از افزایش تعداد نیروهای خود در شهرهای عین‌العرب و رقه سوریه از ۹۰۰ تا ۲۰۰۰ نیرو، فعالیت گشت‌های نظامی خود را تشدید کرده و بر همین اساس به دنبال ایجاد چتر حمایتی برای کردهای سوریه است
مانع‌تراشی آنکارا در مسیر توافق کردها و دمشق
تمام اقدامات ترکیه و مواضع سیاسی مقامات این کشور در قبال کردها در حالی انجام می‌پذیرد که روزنامه الاخبار اعلام کرده که آمریکا و فرانسه به تلاش‌های دیپلماتیک برای دستیابی به آشتی میان نیروهای قسد و گروه‌های مورد حمایت ترکیه و جلوگیری از هرگونه فروپاشی در وظایف حفاظتی از اردوگاه‌های محل نگهداری اعضای داعش و خانواده‌هایشان در سوریه ادامه می‌دهند. در همین راستا، منابع میدانی تأیید می‌کنند که واشنگتن پس از افزایش تعداد نیروهای خود در شهرهای عین‌العرب و رقه سوریه از ۹۰۰ تا ۲۰۰۰ نیرو، فعالیت گشت‌های نظامی خود را تشدید کرده است.
این منابع فاش کردند که آمریکایی‌ها به نیروهای سوریه دموکراتیک و آنکارا پیشنهاد دادند که نیروهای واشنگتن را در این دو شهر مستقر کرده و این ۲ شهر را شهرهای غیرنظامی دانسته و به مقامات محلی اجازه دهند تا امور مردم را تا حصول توافق جامع مدیریت کنند. این منابع معتقدند که این پیشنهاد آمریکا به بهانه ترس آنها از رها شدن داعش در شرق سوریه در صورت حمله ترکیه و دولت جدید سوریه به مناطق تحت کنترل نیروهای سوریه دموکراتیک است؛ چراکه طبق ادعای واشنگتن این اتفاق درها را به روی هزاران داعشی و خانواده‌هایشان برای فرار از اردوگاه‌ها باز می‌کند. منابع الاخبار درباره موضع دولت جدید سوریه درباره این درگیری‌ها نیز نوشت: دولت کنونی سوریه از هرگونه برخورد میان دو طرف اجتناب می‌کند و وظیفه تفاهم بین آنها را به دولت جدید آمریکا واگذار کرده است.
طبق این گزارش، ترکیه که به نگرانی‌های آمریکایی‌ها و غرب واقف است، حدود یک ماه قبل از سقوط حکومت سوریه اعلام کرد که برای دوره پس از خروج آمریکا از سوریه راه‌حل‌هایی از جمله حفظ امنیت اردوگاه‌ها و زندان‌های محل نگهداری اعضای داعش و خانواده‌هایشان دارد. در همین راستا، هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه، (جمعه) با تاکید بر اینکه دولت جدید (موقت) سوریه باید مدیریت اردوگاه‌های محل بازداشت داعشی‌ها در سوریه را بر عهده بگیرد، این دیدگاه ترکیه را تکرار کرد و افزود: افراد حاضر در این اردوگاه‌ها باید به کشورهایی که ملیت آنها را دارند بازگردانده شوند و ترکیه آماده کمک به تحقق این هدف است.
الاخبار در ادامه آورده است: به نظر می‌رسد میانجیگری آمریکایی-فرانسوی تشدید شده و شامل اعمال فشار برای دستیابی به توافق میان نیروهای قسد و دولت جدید سوریه شده است. همزمان گزارش‌هایی مبنی بر درخواست «احمد الشرع» فرمانده هیأت تحریرالشام برای فرصت دادن به منظور تصمیم‌گیری درباره اداره «خودمختار»ی کردها در سوریه منتشر شده است. به گفته منابع الاخبار، رهبران نیروهای سوریه دموکراتیک و به احتمال زیاد از جمله «مظلوم عبدی» فرمانده کل قسد اخیرا با الشرع و نمایندگان دولت جدید سوریه در حضور نمایندگان آمریکایی‌ها و فرانسوی‌ها دیدار و هواپیماهای آمریکایی آنها را به فرودگاه «الضمیر» در حومه دمشق منتقل کردند.
منابع مذکور فاش کردند که این نشست مقدماتی بوده و هدف از آن نیز اطلاع از دیدگاه هر یک از طرفین در مورد آینده کشور، از جمله آینده مناطق تحت کنترل کردهای سوریه و اداره خودمختار آن بود. دولت جدید می‌خواهد قسد و اداره خودمختار را به طور کامل در بدنه نظامی که برای اداره کشور تشکیل می‌شود ادغام کند و این در حالی است که کردها قصد دارند حریم خصوصی و شوراهای تشکیل شده توسط خود را تا زمان برگزاری انتخابات حفظ کنند.
حال باید دید که کنشگری آمریکا و فرانسه در این خصوص چگونه می‌تواند به نتیجه برسد.
دیدگاه تان را بنویسید