آرایش هجومی در قدس، دفاع رادیکال در تل‌آویو

فرشاد گلزاری

زمانی که بنیامین نتانیاهو مجدداً به عنوان نخست‌وزیر اسرائیل کار خود را از دسامبر 2022 شروع کرد، بسیاری از تحلیلگران منتظر درگیری‌های متعدد در سرزمین‌های اشغالی بودند. گروهی از مفسران سیاسی- امنیتی هم که نتانیاهو را از سالیان گذشته می‌شناختند، اعتقاد داشتند که دایره رادیکالیسم توسط نتانیاهو و تیم او صرفاً به داخل سرزمین‌های اشغالی محدود نخواهد شد، بلکه منطقه خاورمیانه هم در این میان از سوی تیم او هدف قرار می‌گیرد.

حال نتانیاهو و تیمش با بازگشت به عرصه سیاست نه تنها در عرصه سیاست داخلی بلکه در عرصه سیاست خارجی بیش از هر زمان دیگر تندروی را در دستور کار قرار داده‌اند و سوریه نقطه‌ای است که دولتمردان جدید اسرائیل در خارج از مرزهای سزمین‌های اشغالی به صورت ویژه بر آن تمرکز دارند و هر از چندگاهی هم اخباری از تحرکات آنها در این نقطه به گوش می‌رسد.

اختلاف میان طیف‌های امنیتی و سیاسی اسرائیل در مورد اعمال فشار مضاعف بر فلسطینی‌ها به جایی رسیده که رئیس پلیس این رژیم به وزیر امنیت داخلی اعلام کرده بسیاری از نظامیان با تحریک‌های وی و طرفدارانش کاملاً مخالف هستند

به عنوان مثال روز گذشته (یکشنبه) وزارت دفاع سوریه به نقل از یک منبع نظامی اعلام کرد که در نتیجه حمله موشکی جدید اسرائیل که نقاطی در دمشق و حومه آن از جمله محله‌های مسکونی را هدف قرار داد، پنج تن کشته و ۱۵نفر دیگر زخمی شدند. در اخبار تکمیلی نیز یک منبع ارتش سوریه گفت که در ساعت ۰۰:۲۲ بامداد روز یک‌شنبه اسرائیل با چند موشک از سمت جولان به سوریه حمله‌ کرد و طی آن، برخی مناطق در شهر دمشق و حومه آن از جمله مناطق مسکونی را هدف قرار داد که با پدافند موشکی سوریه مواجه و بخشی از موشک‌ها ساقط شد.

در این میان اگرچه سخنگوی ارتش اسرائیل از اظهارنظر درباره این حمله امتناع کرده است، اما دیده‌بان حقوق بشر سوریه وابسته به مخالفان دولت حاکم بر دمشق نیز اذعان کرد که به شکل اساسی محله کفرسوسه در جنوب غرب دمشق که شامل محله‌های مهم بوده و در آنجا چندین مقر نظامی، اطلاعاتی و دفاتر امنیتی قرار دارند، هدف حملات اسرائیل قرار گرفته است.

در همین حال منابع آگاه اعلام کردند همزمان با حمله بمب‌افکن‌های اسرائیل به دمشق، سایت رادار تل المسیح ارتش سوریه در جنوب شهر شهبا نیز مورد حمله بمب افکن‌های این رژیم قرار گرفته است. این مدل از حملات که به صورت مرکب انجام شده به نوعی در حال مخابره این پیام است که اسرائیل صرفاً در عملیات‌های خود یک هدف را دنبال نمی‌کند، بلکه سعی دارد مسیر عملیات‌های آینده را نیز هموار کند.

فارغ از این مسائل نماینده جهاد اسلامی در لبنان عصر دیروز (یکشنبه) از تلاش نافرجام اسرائیل برای ترور یکی از فرماندهان این جنبش در حمله هوایی به دمشق خبر داد و در عین حال هدف قرار گرفتن اکرم العجوری، یکی از فرماندهان جهاد اسلامی در دمشق را نادرست خواند.

اعمال فشار و بازگشت آن  به سوی تل‌آویو

فارغ از مسائل به وجود آمده در خارج از مرزهای اسرائیل و حملات اخیر به سوریه؛ در داخل سرزمین‌های اشغالی و در رفتار تیم نتانیاهو یک بحران ارگانیک در حال به وقوع پیوستن است. از چندین هفته پیش اعمال فشار بر فلسطینی‌های ساکن در قدس شرقی از سوی دستگاه امنیتی و انتظامی اسرائیل بیش از حد افزایش پیدا کرده و در این میان شهرک‌نشینان هم با تحریک ایتمار بن گویر، وزیر تندروی کابینه نتانیاهو بر این اعمال فشار افزوده‌اند و حالا کار به جایی رسیده که تقابل علنی میان دو طرف شکل گرفته است.

حال نتانیاهو و تیمش با بازگشت به عرصه سیاست بیش از هر زمان دیگر تندروی را در دستور کار قرار داده‌اند و سوریه نقطه‌ای است که در خارج از مرزهای سزمین‌های اشغالی به صورت ویژه بر آن تمرکز دارند

بر همین اساس روز گذشته (یکشنبه) احزاب ملی و اسلام‌گرا به همراه جنبش‌های جوانان، عشایر و اهالی اردوگاه شعفاط و شهرک‌های جبل المکبر، الرام، العیسویه و عناتا در شرق قدس اشغالی با صدور بیانیه‌ای اعلام کردند که نافرمانی مدنی را آغاز کرده‌اند. در این بیانیه آمده است که در پاسخ به جنایات دولت تندروی اسرائیل علیه ملت فلسطین در قدس و دیگر نقاط اراضی اشغالی، علیه اشغالگران در اردوگاه شعفاط و شهرک عناتا اعلام نافرمانی مدنی می‌کنیم.

امضا کنندگان این بیانیه خواستار عدم حضور کارگران و کارکنان در محل کارشان در داخل اراضی اشغالی و توقف هرگونه همکاری با ادارات اسرائیل و همچنین بستن مسیر منتهی به اردوگاه شعفاط در چارچوب این نافرمانی مدنی شدند.صادرکنندگان این بیانیه از همه اقشار مردم فلسطین خواستند که از کمپین آنها حمایت کنند. این نافرمانی مدنی و همچنین تشدید اقدامات ضد صهیونیستی فلسطینی‌ها نگرانی کوبی شبتای، رئیس پلیس اسرائیل را به همراه داشت به‌طوری‌ که گفت اسرائیل در دوره تشدید تنش قرار دارد و در این دوره تعداد اخطارها افزایش قابل توجهی دارد و نمی‌توان در هر گوشه‌ یک پلیس

قرار داد.

رئیس پلیس اسرائیل همچنین تاکید کرده که دوره کنونی متشنج است و نشانه‌های زیادی مبنی بر احتمال تشدید خطر در همه سطوح وجود دارد.

این اظهارات رئیس پلیس اسرائیل در جایی جنبه رادیکال‌تر به خود می‌گیرد که اظهار می‌کند: «هرکسی که بتواند اسلحه به دست بگیرد، دوره توانبخشی و آموزش را پشت سر می‌گذارد و اگر ناگزیر شود هدفی را در تیررس قرار دهد محدودیتی در این مورد ندارد؛ چراکه قرار دادن پلیس در همه جا و در هر زمانی ممکن نیست.»

این سخنان کوبی شبتای به نوعی تایید سخنان و مصوبه اخیر بن گویر است که در کسوت وزیر امنیت داخلی اعلام کرده بود اگر لازم باشند برای تک به تک اسرائیلی‌ها مجوز حمل سلاح صادر می‌کنیم تا بتوانند از خود محافظت کنند. اما در این میان اختلافاتی هم وجود دارد که نشان می‌دهد در تل‌آویو چندان با تحریک فلسطینی‌ها و اعمال فشار مضاعف بر آنها موافقت نمی‌شود.

شبکه عبری زبان کان در این باره گزارش داده که شبتای به بن‌گویر اعلام کرده که مخالف اقدامات وی در قدس اشغالی است و علیرغم این مساله، فرماندهان بلندپایه پلیس اسرائیل به بن گویر نسبت به اقدامات و اظهارات تحریک‌آمیز وی و متشنج شدن اوضاع امنیتی در قدس اشغالی هشدار داده‌اند. حال باید دید که اعلام نافرمانی سراسری از سوی طیف‌های گسترده فلسطینی‌ها می‌تواند تل‌آویو را مجبور به عقب‌نشینی کند؟!