پناهجویان به میانمار بازگردانده می‌شوند

سینا سبزیان

دولت بنگلادش و میانمار در حال مذاکره برای بازگرداندن هزاران روهینگیایی به میانمار در هفته جاری هستند. این در حالی است که سازمان ملل متحد به این موضوع اعتراض دارد و خود پناهجویان هم مخالف بازگشت هستند.

این ترس هفته قبل با اعلام ثبت 4 هزار و 355 نفر در لیست تأیید شده برای بازگشت از کمپهای منطقه کوگس بازار به میانمار بدون رضایت خود افراد آغاز شد. اولین دور از این بازگشت‌ها قرار است از روز پنجشنبه (24 آبان‌ماه) آغاز شود، اما به هیچ‌یک از افراد لیست، اطلاع قبلی داده نشده است.

حدود 700 هزار مسلمان روهینگیایی در پی خشونت ارتش میانمار و برخی بودائیان ساکن در استان راخین علیه اقلیت مسلمان این کشور، در ماه آگوست 2017 (مرداد 1396) به بنگلادش گریختند. ده‌ها هزار مسلمان روهینگیایی در این خشونت‌ها کشته شدند و شواهد گزارش‌های سازمان ملل، حاکی از تجاوزات گسترده و شکنجه است. اخیرا یک مقام سازمان ملل گفته است که نسل‌کشی در استان راخین ادامه دارد.

ساکنین کمپ منطقه کوگس بازار می‌گویند که ترس کل کمپ را فرا گرفته و دو پناهجو در یکی از کمپ‌ها اقدام به خودکشی کرده‌اند. دیل محمد 60 ساله یکی از افرادی  است که پس از آنکه دریافته در لیست بازگشتی‌ها است، اقدام به کشتن خود کرده است. حمید حسین پناهجوی دیگر 55 ساله است که پس از این خبر دست به کشتن خود زده است.

محمد اسماعیل که در این کمپ به همراه همسر و شش فرزندش زندگی می‌کند، می‌گوید: در اینجا 13 خانواده همچون من هستند که به آنها گفته شده در لیست بازگشتی‌ها هستند اما نمی‌دانند این روند چگونه است. آنها هم همچون من نمی‌خواهند به برمه برگردند و بسیار گیج و نگران هستند. ما نمی‌دانیم در بازگشت چه بر سرمان می‌آید.

هنوز تدارکات برای بازگشت این افراد در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. اونگ تورین عضو اتحادیه سازمانی برای کمک‌های بشردوستانه، اسکان مجدد و توسعه، در استان راخین، می‌گوید اولین گروه دو هزار نفره تأیید شده پناهجویان قرار است با قایق و یا زمینی در دسته‌های 150 نفره به میانمار فرستاده شوند. آنها در کمپ انتقالی هلافون خائونگ در شمال استان راخین مستقر می‌شوند، که امکان اسکان 30 هزار نفر را دارد و پس از آن به روستاهای اصلی خود فرستاده می‌شوند.

اما با توجه به اینکه بیشتر روستاها در زمان حمله با خاک یکسان شدند و زمین‌های افراد به نفع بودائیان منطقه مصادره شدند، این سوال مطرح می‌شود که چگونه این کار ممکن است. روستاهای جدیدی ساخته شده‌اند، اما با توجه به دسترسی محدود سازمان ملل کسی نمی‌داند که شرایط این افراد در بازگشت چگونه خواهد بود. هنوز خشم ریشه‌داری در جامعه بودائیان داخین علیه این افراد وجود دارد.

در حالی که محمد عبدالکلام، کمیساریای امدادرسانی و توانبخشی پناهندگان بنگلادش مدعی است که بازگشت‌ها به صورت داوطلبانه صورت می‌گیرد، شواهد بسیاری وجود دارد که نشان می‌دهد این کار به اجبار انجام می‌شود.

آژانس پناهندگی سازمان ملل در روزهای آینده با تمامی افراد لیست مصاحبه خواهد کرد اما این سازمان برای کمک به این انتقال کمکی انجام نمی‌دهد، چرا که باور ندارد شرایط در استان راخین امن باشد.