اتحادیه اروپا برای «تحریم» لبنان چارچوب قانونی وضع و آمریکا حمایت کرد؛
دستگرمی نخست‌وزیر مکلف با اهرم فشار قدرت‌ها
فرشاد گلزاری
در عالم سیاست بین‌الملل، آنچه در دهه گذشته بیش از هر چیز دیگر موضوعیت پیدا کرده، استفاده از اهرم و ابزار تحریم است. بسیاری از تحلیلگران این عرصه معتقدند که به کار بردن این ابزار در ابتدا توسط ایالات متحده نمایان شد و برخی دیگر بریتانیا را مبتکر این نوع اعمال فشار بر مستعمره‌های خود می‌دانند.
وزارت خارجه و خزانه‌داری آمریکا در بیانیه مشترکی از تصمیم اتحادیه اروپا برای تحریم سیاستمداران لبنانی استقبال و در بیانیه خود اعلام کردند که هدف از حمایت اینگونه تحریم‌ها، تغییر رفتار و مجازات رهبران فاسد لبنان است
با این وجود فارغ از کنکاش در مورد پاسخ این پرسش که کدام کشور در ابتدا تحریم را به کار بست، به وضوح می‌بینیم که در جهانِ امروز قدرت‌های سیاسی هر کدام به شیوه خود اقدام به اعمال تحریم علیه کشورهای هدف می‌کنند. در کلیاتِ اعمال تحریم باید به این درک برسیم که چنین اقدامی به نوعی یک ترفند سیاسی و دیپلماتیک به حساب می‌آید که رونمای آن کاملاً حقوقی و قانونی نمایان می‌شود اما واقعیت این است که آثار ضمنی تحریم‌ها بر هر کشور بدون شک مشکلاتی را به وجود می‌آورد که نمی‌توان آن را انکار کرد. کشوری که دست به امضای اوراق و اسناد تحریم علیه کشوری که عموماً ضعیف‌تر است می‌زند، به نوعی می‌خواهد یک اقدام تأمینی و تنبیهی را علیه دولتی که با سیاست‌های او هماهنگ نیست به نمایش بگذارد. به عنوان مثال از جنگ دو کره تاکنون ما شاهد آن هستیم که بارها و بارها کره‌شمالی از سوی ایالات متحده و همپیمانان آن مانند اتحادیه اروپا، ژاپن و کره‌جنوبی مورد تحریم قرار گرفته است که در برخی از مواقع این تحریم‌ها نه تنها اوضاع را درست نکرده، بلکه باعث شده کشور تحریم شده از یک فاز تدافعی وارد فاز هجومی شود.
زمانی که باراک اوباما در کاخ سفید حضور داشت، بارها و بارها تحریم‌های خود علیه کره‌شمالی را تشدید کرد اما در مقابل به جای آنکه اوضاع بهتر شود، پیونگ‌یانگ رفتار تندتری از خود نشان داد. در مورد کوبا و ونزوئلا هم همین اتفاق‌ها افتاد. در دوران اوباما اگرچه روابط میان ایالات متحده و کوبا برقرار شد اما تحریم‌های این کشور پابرجا ماند؛ تا جایی که این کشور در زمان ریاست جمهوری دونالد ترامپ باز هم زیر شدیدترین تحریم ها قرار گرفت و در مقابل دولت حاکم بر هاوانا هم موضع تهاجمی‌تری به خود گرفت. پس از آن ونزوئلا با تحریم‌های دو دولت اوباما و ترامپ تورم وحشتناکی را تجربه کرد که هم‌اکنون هم این روند ادامه دارد و بسیاری از زنان و کودکان بر اثر تشدید تحریم‌ها جان خود را از دست دادند.
ایران هم یکی دیگر از کشورهای مورد تحریم آمریکا و اروپا است و متاسفانه هزینه‌های زیادی در این راستا به کشور ما تحمیل شده است. کشورهای دیگر از جمله چین و روسیه هم هدف تحریم‌های اروپا و آمریکا قرار گرفته‌اند اما ضرر وارد شده به آنها قابل قیاس با ایران یا سایر کشورهای کوچکتر دنیا نیست. در این میان سوریه و لبنان هم از کشورهایی هستند که هنوز زیر فشارتحریم‌های آمریکا قرار دارند و به نوعی در حال هزینه دادن از این طریق هستند. در سوریه ما شاهد هستیم که با اعمال قانون سزار علیه این کشور توسط دولت دونالد ترامپ، وضعیت اقتصادی به حدی بحرانی شده که مقامات این کشور علناً به آن اعتراف می‌کنند و در کنار آن شاهد تشدید تحریم‌ها علیه لبنان هستیم؛ کشوری که چند روز پیش نجیب میقاتی به عنوان نخست‌وزیر مکلف، ماموریت تشکیل کابینه‌اش را به عهده گرفته است.
بیروت زیر تیغ اروپا
چندی پیش بود که نخست‌وزیر جدید مکلف لبنان با کسب 72 رأی مثبت به عنوان مامور تشکیل کابینه این کشور انتخاب شد و در همان زمان وی در اولین اظهاراتش اعلام کرد که علاوه بر حمایت داخلی، تضمینهای خارجی را برای تشکیل کابینه به همراه دارد.
منظور میقاتی از تضمینهای بین‌المللی این بود که قرار است چندین میلیارد دلار از کشورهایی مانند آمریکا و فرانسه به بیروت اختصاص داده شود تا او بتواند پیکر نیمه‌جان اقتصاد لبنان را تا حد ناچیزی احیا کند و در نهایت خیزش‌های مردمی را از کف خیابان‌ها جمع کند و تمرکز خود را بر اداره امور قرار دهد. اینکه چرا پاریس و واشنگتن چنین کاری را در حقِ سعد حریری انجام ندادند موضوعی است که نشان می‌دهد هر دو کشور چندان مایل به انتخاب وی به عنوان نخست‌وزیر آینده لبنان نبوده‌اند و حالا اجماع داخلی و بین‌المللی متوجه میقاتی شده است. بر این اساس نخست‌وزیر مکلف لبنان زیر نظر اتحادیه اروپا و آمریکا قرار است کابینه لبنان را تشکیل دهد و هر دستوری که آنها بدهند او ملزم به اجرای آن خواهد بود.
میقاتی پس از تصدی پست نخست‌وزیری از تضمینهای بین‌المللی سخن گفت و اینکه قرار است چندین میلیارد دلار از کشورهایی مانند آمریکا و فرانسه به بیروت اختصاص داده شود تا او بتواند پیکر نیمه‌جان اقتصاد لبنان را تا حد ناچیزی احیا کند
آنچه 72 ساعت پس از انتخاب نجیب میقاتی به عنوان نخست‌وزیر مکلف توجه همه را جلب کرد این است که دو روز پیش (جمعه) مقامات اتحادیه اروپا چارچوب قانونی را برای وضع تحریم‌ها علیه لبنان به دنبال رکود طولانی مدت در روند تشکیل دولت در این کشور بحران زده وضع کردند. این اقدام اتحادیه اروپا به رهبری فرانسه و با هدف اعمال فشار مضاعف علیه سیاستمداران لبنانی جهت تسریع در تشکیل دولت با اختیارات گسترده و قادر به اصلاحات صورت گرفت. براساس اعلام الجزیره این تحریم‌ها شامل ممنوعیت سفر به کشورهای عضو اتحادیه اروپا و ممنوعیت چهره‌ها و نهادهایی خواهد بود که نامشان در فهرست تحریم‌های اروپا آمده است.
همچنین این تحریم‌ها یک سال پس از بحرانی سخت و همه‌جانبه که اقتصاد لبنان را فلج و شهروندان را با تورم شدید و کمبود مواد غذایی و سوخت روبرو کرده است، اجرایی می‌شود. در این میان اما اروپایی‌ها تنها نیستند؛ بلکه وزارت خارجه و خزانه‌داری آمریکا در بیانیه مشترکی از تصمیمات اتحادیه اروپا برای تحریم سیاستمداران لبنانی استقبال و در بیانیه خود اعلام کردند که هدف از حمایت اینگونه تحریم‌ها، تغییر رفتار و مجازات رهبران فاسد لبنان است.
نکته بسیار مهمی که در این میان باید مورد توجه قرار گیرد این است که تشدید تحریم‌های اروپا و آمریکا علیه لبنان آن هم در زمانی که فقط سه روز از معرفی نجیب میقاتی به عنوان نخست‌وزیر مکلف می‌گذرد، به خوبی نشان می‌دهد که غربی‌ها به رهبری فرانسه و آمریکا در حال تهدید نخست‌وزیر مکلف لبنان هستند تا در این میان او بتواند تکلیف دو وزارتخانه کشور و دادگستری را به نفع جریان 14 مارس و علیه حامیان حزب‌الله و جنبش اَمل مشخص کند. به بیانی دیگر اعمال این تحریم‌ها آن هم در وضعیتی که میقاتی قرار است وارد رایزنی با احزاب و به خصوص میشل عون، رئیس‌جمهوری لبنان برای تهیه فهرست نهایی کابینه شود، به نوعی یک هشدار سرخ و علنی به او از سوی پاریس و واشنگتن است که اورا مجبور به هماهنگی بیشتر با غربی‌ها می‌کند.
دیدگاه تان را بنویسید