استعاره‌ای برای استرا!

آریا طاری

برانکو

یکی از موفقیت‌آمیزترین بازگشت‌های مربیان خارجی به فوتبال ایران، برای برانکو ایوانکوویچ رقم خورد. چهره‌ای که کارش را در این فوتبال به عنوان دستیار بلاژ آغاز کرد. او پس از مدتی سرمربی تیم ملی شد و ایران را به سومی آسیا و همچنین جام جهانی 2006 رساند. هرچند که حذف از مرحله گروهی این رقابت‌ها، موجب برخوردهایی تند و اغراق‌آمیز با مرد کروات شد. برانکو حدود 9 سال از فوتبال ایران دور بود و در این دوره زمانی به دلیل مشکلات مالیاتی، حتی یک بار هم به ایران سفر نکرد اما بالاخره برگشت و این بار هدایت پرسپولیس را پذیرفت. تصمیمی که یک دوره باشکوه را برای این باشگاه و این مربی رقم زد. سه قهرمانی پیاپی در لیگ برتر، یک قهرمانی در جام حذفی و اولین تجربه حضور باشگاه در فینال لیگ قهرمانان آسیا، دستاوردهای خارق‌العاده برانکو در بازگشت به فوتبال ایران بودند. او پس از این دوران شگفت‌انگیز دوباره فوتبال ایران را ترک کرد اما بعید نیست که او روزی دوباره به این فوتبال برگردد. ایوانکوویچ در دوره دوم، به مراتب بهتر، مقتدرتر و موفق‌تر از دوره اول نشان داد. در یک دهه فاصله با فوتبال ایران، او مربی ایده‌آل‌تری شد و از این تفاوت، به خوبی برای رسیدن به جام‌های مختلف استفاده کرد. برانکو حالا موفق‌ترین مربی خارجی تاریخ لیگ برتر و موفق‌ترین مربی خارجی تاریخ باشگاه پرسپولیس به شمار می‌رود.

 میرسلاو بلاژویچ

برخلاف بازگشت برانکو، بازگشت بلاژ به فوتبال ایران اصلا موفقیت‌آمیز نبود. او که رهبر یک نسل طلایی از فوتبال ایران در تلاش برای رسیدن به جام جهانی 2002 بود، پس از ناکامی در این مرحله از فوتبال ایران رفت. هرچند که نمایش‌های جذاب و همواره هجومی این مربی، هنوز هم فراموش‌نشدنی هستند. بلاژ در یک دوره جنجالی، سرمربی تیم ملی بود. در همان دوره نیز، موافقان و مخالفان بسیار زیادی داشت و سوژه مناظره‌های تند بود. مرد کروات پس از جدایی از نیمکت تیم ملی، هدایت تیم‌های مختلفی را بر عهده گرفت. او در چین، کرواسی و بوسنی کار کرد و سرانجام برای سرمربیگری مس کرمان، دوباره به فوتبال ایران برگشت. او اما در این تجربه، اصلا موفق نبود و دوران خوبی را در مس سپری نکرد. بلاژویچ دیگر نه مثل گذشته مقتدر بود و نه می‌توانست تاثیر زیادی روی تیمش داشته باشد. او پس از مدتی کوتاه، از مس جدا شد و دیگر هم برای کار به فوتبال ایران برنگشت.

استانکو پوکله پوویچ

استانکو که یک دوره نه‌چندان موفق را در تیم ملی سپری کرده بود، با تصمیم امیر عابدینی سرمربی پرسپولیس شد و یکی از بهترین دوره‌های این باشگاه را ساخت. پرسپولیس رویایی دهه 70، حاصل تاکتیک‌های این مربی بود. مردی که خیلی زود به یک مربی بسیار محبوب در بین هواداران پرسپولیس تبدیل شد. 6 سال پس از ترک نیمکت پرسپولیس، سپاهانی‌ها به سراغ استانکو رفتند و امیدوار بودند موفقیت‌هایی که او در پرسپولیس به دست آورده بود، در این باشگاه تکرار شود. این اتفاق اما به شکلی که انتظار می‌رفت، رخ نداد. او چند سال بعد دوباره سرمربی سپاهان اصفهان شد و پس از مدتی، حضور روی نیمکت داماش گیلان را پذیرفت. استانکو پوکله پوویچ را نیز باید در شمار مربیانی قرار داد که بازگشت‌شان به فوتبال ایران بر خلاف چیزی که پیش‌بینی می‌شد، چندان موفق از آب درنیامد.

زلاتکو از سپاهان به الاهلی قطر رفت و سپس روی نیمکت دیناموزاگرب نشست. برای این مربی اما بازگشت دیگری هم در کار بود. او دوباره سرمربی طلایی‌های اصفهان شد و این بار نتوانست به نتایج موردعلاقه‌اش دست پیدا کند. زلاتکو پس از آن به عنوان سرمربی تیم ملی امید در نظر گرفته شد

زلاتکو کرانچار

کرانچار از آن دسته مربیانی است که کاملا به فضای فوتبال ایران وابسته شده‌اند. او با رزومه نشستن روی نیمکت تیم ملی کرواسی، سرمربی پرسپولیس تهران شد. مدیران پرسپولیس اما مدت زیادی به این سرمربی اعتماد نداشتند و خیلی زود دستور برکناری او را صادر کردند تا نیمکت را به علی دایی بسپارند. این مربی پس از ترک پرسپولیس، سرمربی تیم ملی مونته‌نگرو شد و پس از آن دوباره به فوتبال ایران برگشت و به یک موفقیت قابل توجه با سپاهان رسید. بازگشت کرانچار به فوتبال ایران هم برای خودش و هم برای فوتبال ایران، خبر خوبی بود. تیم او، فوتبال فوق‌العاده‌ای بازی می‌کرد و نتایج خوبی به دست می‌آورد. کرانچار با سپاهان، قهرمان رقابت‌های لیگ برتر نیز لقب گرفت. زلاتکو از سپاهان به الاهلی قطر رفت و سپس روی نیمکت دیناموزاگرب نشست. برای این مربی اما بازگشت دیگری هم در کار بود. او دوباره سرمربی طلایی‌های اصفهان شد و این بار نتوانست به نتایج موردعلاقه‌اش دست پیدا کند. زلاتکو پس از آن به عنوان سرمربی تیم ملی امید در نظر گرفته شد و در این تیم به خواسته‌های فنی‌اش نرسید تا از سوی فدراسیون فوتبال، کنار گذاشته شود. خیلی‌ها تصور می‌کردند کرانچار یک روز سرمربی تیم ملی فوتبال ایران شود اما این چند تجربه آخر، چنین فرصتی را از این مربی گرفت.

لوکا بوناچیچ

این سرمربی، تقریبا هدایت نیمی از تیم‌های فوتبال ایران را بر عهده داشته است! داستان لوکا و فوتبال ایران، از حوالی سال 2003 شروع شد. او یک فصل سرمربی فولاد خوزستان بود و فصل بعدی را نیز در استقلال اهواز سپری کرد. پس از یک جدایی موفقیت‌آمیز از فوتبال ایران، لوکا دوباره برگشت و این بار موفق‌ترین روزهای دوران مربیگری‌اش را در سپاهان گذراند. او سپاهان را به فینال آسیا برد و این تیم را تبدیل به اولین و آخرین تیم ایرانی حاضر در رقابت‌های جام باشگاه‌های جهان کرد. سپاهان لوکا حتی در جام باشگاه‌های جهان نیز یک پیروزی دشت کرد. پس از دوران درخشان در سپاهان، النصر دوبی این مربی را به خدمت گرفت اما او که حالا دیگر کاملا ایرانی شده بود، پس از مدتی دوباره به ایران برگشت و روی نیمکت فولاد نشست. از آن روز به بعد لوکا در سطح اول و دوم فوتبال ایران، هدایت تیم‌های مختلفی را بر عهده داشته است. لوکا دیگر زبان فارسی را هم به خوبی می‌فهمد و این اواخر، روی نیمکت ذوب نیز حضور داشته است.

مصطفی دنیزلی

فوتبال هجومی مصطفی دنیزلی، خیلی زود از او یک مربی بسیار محبوب برای فوتبال ایران ساخت. او در لیگ برتر پنجم، سرمربی پاس تهران شد و نتایج بسیار خوبی در این تیم گرفت. یک سال بعد، دنیزلی سرمربی پرسپولیس شد و یک تیم رویایی برای این باشگاه ساخت. تیمی که البته در نهایت جامی به دست نیاورد. دنیزلی آن روزها در یک قدمی هدایت تیم ملی بود اما از ایران رفت و تا سال‌ها بعد دیگر در این فوتبال آفتابی نشد. دنیزلی بالاخره پس از چندین سال برگشت و این بار دربی فراموش نشدنی ایمون زاید را برای قرمزها خلق کرد. او چند سال بعد، یک تجربه دیگر را نیز در تراکتور سپری کرد اما این تجربه، چندان به درازا نکشید.

برانکو حدود 9 سال از فوتبال ایران دور بود و در این دوره زمانی به دلیل مشکلات مالیاتی، حتی یک بار هم به ایران سفر نکرد اما بالاخره برگشت و این بار هدایت پرسپولیس را پذیرفت. تصمیمی که یک دوره باشکوه را برای این باشگاه و این مربی رقم زد

دراگان اسکوچیچ

پروژه اسکوچیچ در ملوان، به شکل غیرمنتظره‌ای خوب پیش رفت. او روی نیمکت ملوان، شمایل یک مربی جذاب را به نمایش کشید و پس از این تجربه، سرمربی فولاد خوزستان شد. پس از جدایی از فولاد، تا مدت‌ها خبری از اسکو نبود اما او این بار با پذیرفتن هدایت خونه به خونه برگشت و بعد در نفت تهران هم یک دوره موفق را سپری کرد. دراگان حالا به عنوان سرمربی تیم ملی ایران انتخاب شده اما هنوز حتی یک تجربه تدارکاتی نیز در این تیم نداشته است. او در یکی از عجیب‌ترین دوره‌های زمانی ممکن، سرمربی ایران شده و معلوم نیست چه سرنوشتی در انتظار این مربی و تیمش خواهد بود.