نایب‌رئیس انجمن اقتصاد ایران، در بررسی دلایل افزایش تورم فروردین‌ماه:
با نقدینگی ۱۰ تریلیونی نباید انتظار تورم پایین داشت
رامتین موثق
چندماهی است که نرخ تورم سر ایستادن ندارد و روند کاهشی ادعایی! خود را فراموش کرده است؛ چنانچه در فروردین ماه 1404 نرخ تورم سالانه برای خانوارهای کشور به 33.2 درصد رسید که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل، 0.7 واحد درصد افزایش یافته است.
بخشی از افزایش نقدینگی ناشی از ناترازی است که از حد هم گذشته است. یکی از نمودهای این ناترازی، فساد فشل سیستم بانکی است به صورتی که یک موسسه اعتباری ۸ هزار میلیارد به خودش وام داده است و خود هم نمی‌تواند آن را وصول کند و حتی در حالتی که خودش به خودش هم وام داده است، پول‌ها به باد می‌رود. این ۸.۹ هزار میلیارد و این قبیل اعداد یعنی چی؟ یعنی تورم! آیا ربطی هم به مذاکرات دارد؟
با صعود سطح عمومی قیمت‌ها در نخستین ماه سال، نرخ تورم سالانه به بیشترین میزان خود در 6 ماه اخیر رسید و نرخ تورم نقطه به نقطه، رکورد 16 ماهه خود را شکست. بر اساس ارقام منتشر شده از سوی مرکز آمار، نرخ تورم سالانه که پس از 22 هفته افت، در اسفندماه سال گذشته صعودی شد، در فروردین‌ماه سال جاری نیز بار دیگر افزایش پیدا کرد. همچنین دو نرخ تورم نقطه به نقطه و ماهانه نیز سال جدید را صعودی آغاز کردند.
این در حالی است که مبارزه با تورم در برنامه هر دولتی دیده می‌شود اما دولت جدید کار خود را با افزایش تورم شروع کرده است. نایب‌رئیس انجمن اقتصاد ایران در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» به ارزیابی روند افزایش تورم و دلایل آن پرداخت.
تأثیر همگرایی نقدینگی و دلار بر افزایش تورم
نایب‌رئیس انجمن اقتصاد ایران در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»، درباره افزایش نرخ تورم سالانه فروردین 1404 عنوان کرد: نقدینگی از 10 تریلیون ریال هم گذشته است و این واضح‌ترین دلیل است.
فرشاد پرویزیان با تاکید بر علت پولی تورم، درباره علل دیگر افزایش تورم گفت: دلیل دوم افزایش تورم، افزایش انتظارات تومی و عبور دلار از سقف 100 هزارتومان بود.
او افزود: با پایین آمدن دلار، که در نتیجه شکستن انتظارات و خوش‌بینی بوده است، تورم مهار نمی‌شود. بازارها در آن قیمت‌ها شکل گرفته و خود را پیدا کرده و اکنون که نرخ دلار در نتیجه خوش‌بینی نسبت به روند مذاکرات پایین آمده است؛ به معنی کاهش هزینه‌های تولید نیست.
این اقتصاددان اظهار کرد: می‌توان گفت که افزایش نرخ دلار هم در نتیجه تورم، افزایش نقدینگی و نرخ تسعیر بوده است و اکنون تقریبا عیان شده است که خود دولت نرخ دلار را افزایش می‌دهد.
فرشاد پرویزیان: ادبیات اقتصاد و بازار را درست نمی‌شناسیم. مشکل اینجاست که می‌خواهیم به اقتصاد دستور بدهیم و هرکسی در بالا بنشیند، مدعی است می‌خواهد در جهت کاملا خیر اقتصاد را مدیریت کند. اساس این شیوه حکمرانی اقتصادی منجر به کسری‌ها و ورشستگی‌هایی شده است که «ناترازی» نامیده‌ایم و برآیند همه اینها یک کلمه است؛ تورم افسارگسیخته!
او تصریح کرد: در حال بررسی نرخ تورم در شرایطی هستیم که نقدینگی ۱۰ تریلیون ریال و نرخ دلار هم ۱۰۰ تومان را رد کرده بود بدون آنکه شاهد افزایش تولید باشیم و مشخص است که چنین شرایطی یعنی تورم.
احتمال افزایش تورم در ماه‌های بعد
پرویزیان تاکید کرد: با این حجم نقدینگی و شرایط ارزی در ماه‌های بعد تورم بیشتری خواهیم داشت.
او درباره روند تورم در سال جاری مطرح کرد: از اقتصاددان نباید توقع پیشگویی داشت. به عنوان یک کارشناس اقتصادی که در حوزه انتظارات به شدت کار می‌کند، اعتقاد دارم بهتر است پیش‌بینی‌ای از نرخ تورم نشود زیرا با این پیش‌بینی اقتصاد می‌تواند دچار تورش شده و به انتظارات دامن زده شود و حتی ممکن است تورم از آن رقم بالاتر برود.
این تحلیلگر مسائل اقتصادی ادامه داد: روندهای تورم ماهانه، نقطه به نقطه، سالانه و اوضاع نقدینگی را اگر ببینیم، نباید انتظار نرخ تورم پایینی داشته باشیم. اما اگر روند اوضاع سیاسی، که بازار را خوش‌بین کرده است، ادامه یابد که حداقل نرخ دلار بیش از این بالا نرود، شاید روند تورمی کمتر افزایش پیدا کند.
دولت عملا راهی بجز اداره اقتصاد به همین صورت ندارد!
پرویزیان درباره تاثیر مذاکرات بر تورم بیان کرد: حتی اگر این اتفاقات خوش‌بینانه هم رخ بدهد مشکل کسری بودجه دولت که حل نشده است.
او افزود: به عنوان یک متخصص در حوزه پولی می‌گویم تورم ریشه پولی دارد. یعنی دولت کسری بودجه دارد و نقدینگی را افزایش می‌دهد که به تورم می‌انجامد زیرا این نقدینگی تناسبی با حجم اقتصاد، و حجم بخش حقیقی اقتصاد ندارد. علت چاپ پول، کسری بودجه است یعنی یک ناترازی عظیم در بودجه داریم. کسری بودجه که اکنون مشکلش حل نشده، مشکل دسترسی دولت به درآمدهای خود هم کم نشده است.
نایب‌رئیس انجمن اقتصاد ایران تصریح کرد: دولت عملا راهی بجز اداره اقتصاد به همین وضعیت موجود ندارد. یعنی حجم نقدینگی را افزایش دهد و نرخ تسعیر را هم بالا ببرد که به ازای هر دلار، ریال بیشتری جذب کند تا بتواند بودجه ناتراز خود را اداره کند و این به معنای تورم است.
به اعتقاد او، اگر در هر یک از این دو عامل گشایشی حاصل شود می‌توانیم امیدوار باشیم که تورم آنقدر فزاینده نباشند که البته گشایشی دیده نمی‌شود.
«ناترازی» لغت شیک اختراعی
برای ورشکستگی است
پرویزیان در ادامه به نقدینگی پرداخت و گفت: بخشی از این نقدینگی ناشی از ناترازی است که از حد هم گذشته است. یکی از نمودهای این ناترازی، فساد فشل سیستم بانکی است به صورتی که یک موسسه اعتباری ۸ هزار میلیارد به خودش وام داده است و خود هم نمی‌تواند آن را وصول کند و حتی در حالتی که خودش به خودش هم وام داده است، پول‌ها به باد می‌رود. این ۸.۹ هزار میلیارد و این قبیل اعداد یعنی چی؟ یعنی تورم! آیا ربطی هم به مذاکرات دارد؟
او تاکید کرد: ما ناترازی در بودجه، حوزه بانکی، انرژی و صندوق‌های بازنشستگی داریم که البته اینها ناترازی نیست. ناترازی یک لغت شیک اختراعی است تا کلمه زشت و آزاردهنده ورشکستگی به کار نرود.
نایب‌رئیس انجمن اقتصاد ایران در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: در حال بررسی نرخ تورم در شرایطی هستیم که نقدینگی ۱۰ تریلیون ریال و نرخ دلار هم ۱۰۰ تومان را رد کرده بود بدون آنکه شاهد افزایش تولید باشیم و مشخص است که چنین شرایطی یعنی تورم
سفره بودجه دولت پهن است!
این اقتصاددان درباره کسری بودجه اظهار کرد: کسری بودجه داریم چون به نهادهایی بودجه می‌دهیم که هیچ تولیدی در اقتصاد ندارند؛ پول می‌گیرند و هیچ بازگشتی به اقتصاد ندارند. وقتی کسی از منابع دولتی بودجه استفاده می‌کند باید یک چیزی در ازای آن تولید کند. اکنون هم الی ماشاءالله دستگاه داریم که بودجه می‌گیرند و هیچ‌چیز تولید نمی‌کنند. اصلا هم منظورم یک دستگاه خاص فرهنگی و مذهبی نیست و الی ماشاءالله از این دستگاه‌ها داریم. البته هیچوقت نمی‌توانم بفهمم که چرا این نهادهای مذهبی و فرهنگی باید از بودجه دولتی استفاده کنند؟
پرویزیان ادامه داد: جمعیت ایران ۹۰ میلیون نفر است و بالغ بر ۱۶۰۰ دانشگاه داریم اما چین با جمعیت میلیاردی ۱۲۰۰ دانشگاه دارد. این دانشگاه‌های ما چه کار می‌کنند که نیاز ۹۰ میلیون نفر را نمی‌توانند برطرف کنند اما دانشگاه‌های کمتر در چین نیاز جمعیت میلیاردی چین را برطرف می‌کنند؟۵۰ دستگاه مختلف در حوزه هنری و فرهنگی داریم، آنها چه کار می‌کنند که وضعیت حوزه فرهنگی و هنری و سینما و تئاتر به این صورت است؟ بحث من را سیاسی نبینید که فکر کنید منظورم یک نهاد خاص مذهبی یا فرهنگی است بلکه در مجموع سفره‌ای به نام بودجه دولت پهن شده است و هرکس از هرجایی که می‌خواهد می‌آید و این پول را می‌گیرد و معلوم هم نیست چه تولید می‌کند.
او عنوان کرد: زمانی است که کسری بودجه رخ می‌دهد اما دولت منابع را در اقتصاد تزریق می‌کند و ما به ازای آن تولید در دوره‌های بعدی نمایان می‌شود و از محل آن تولید و اشتغال و رفاه افزایش می‌یابد و خود را با آن نقدینگی متناسب می‌کند. اما در ایران چنین نیست و در ازای بودجه دریافتی، تولیدی صورت نمی‌گیرد؛ برای مثال من می‌پرسم این پول کجا می‌رود و کدام تولید فاخر فرهنگی و علمی رخ داده است؟
روندهای تورم ماهانه، نقطه به نقطه، سالانه و اوضاع نقدینگی را اگر ببینیم، نباید انتظار نرخ تورم پایینی داشته باشیم. اما اگر روند اوضاع سیاسی، که بازار را خوش‌بین کرده است، ادامه پیدا کند، که حداقل نرخ دلار بیش از این بالا نرود، شاید روند تورمی کمتر افزایش پیدا کند
ادبیات اقتصاد و بازار را درست نمی‌شناسیم
این کارشناس مسائل اقتصادی تاکید کرد: ادبیات اقتصاد و بازار را درست نمی‌شناسیم. مشکل اینجاست که می‌خواهیم به اقتصاد دستور بدهیم و هرکسی در بالا بنشیند، مدعی است می‌خواهد در جهت کاملا خیر اقتصاد را مدیریت کند.
پرویزیان افزود: با نیت خیر یارانه و کالابرگ داده می‌شود اما کسری بودجه ایجاد می‌شود ولی مردم گوشتی را که در فرانسه کیلویی ۵۰۰ هزارتومان است، کیلویی ۱ میلیون تومان می‌خرند. در این حالت باید درخواست کرد که این افراد لطف کنند یارانه ندهند و خیر کسی هم نخواهند تا گوشت به همان قیمت آزاد و نئولیبرالی در فرانسه برسد.
به گفته او، اساس این شیوه حکمرانی اقتصادی منجر به کسری‌ها و ورشستگی‌هایی شده است که اسمش را ناترازی گذاشته‌ایم. منشأ آن هم ناترازی بودجه، انرژی و بانکی به دلیل عدم نظارت است؛ عده‌ای در بانک‌هایی منصوب شده‌اند که هرکاری دلشان بخواهد می‌کنند. افتضاحات این قبیل بانک‌ها مانند آینده و موسسات مالی و اعتباری زمان روحانی از جیب مردم پرداخت شد و به تورم انجامید زیرا دولت نقدینگی چاپ کرد تا پول مردم را بدهد.
نایب‌رئیس انجمن اقتصاد ایران در پایان خاطرنشان کرد: برآیند همه اینها یک کلمه است؛ تورم افسارگسیخته!
دیدگاه تان را بنویسید