نخستین سفر بایدن به آفریقا؛
ترامپ به رقابت آمریکا با چین در قاره سیاه ادامه می‌دهد؟
نخستین سفر جو بایدن به آفریقا به عنوان رئیس‌جمهوری ایالات متحده نشان‌دهنده راهبرد دولت او برای مقابله با نفوذ چین از طریق سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های کشورهای آفریقایی است. این سفر با هدف برجسته‌سازی حمایت از پروژه تحت ابتکار ایالات متحده برای بازسازی زیر ساخت‌های یک مسیر ریلی انجام می‌شود که سه کشور زامبیا، کنگو و آنگولا را به یکدیگر متصل خواهد کرد.
هدف از این پروژه بهبود تجارت منطقه‌ای و ارتباطات است و قرار است طی آن کالاها از زامبیا و کنگو برای صادرات جهانی به بندر لوبیتو در آنگولا منتقل شود. این پروژه به طور مستقیم با مدل چین رقابت می‌کند، مدلی که شامل وام‌های کلان و پروژه‌های زیرساختی بوده اما به‌خاطر ایجاد بدهی‌های سنگین برای کشورهای آفریقایی مورد انتقاد قرار گرفته است.
آسوشیتدپرس نیز در گزارشی آورده است: اولین سفر وعده داده شده بایدن به قاره آفریقا به‌عنوان رئیس‌جمهور، که آن را تا پایان دوره ریاست خود بر کاخ سفید به تأخیر انداخت، بر پروژه بازسازی راه‌آهن کریدور لوبیتو در زامبیا، کنگو و آنگولا تمرکز خواهد داشت.
بنا به این گزارش، جو بایدن سفر سه‌روزه خود به آنگولا را از روز دوشنبه آغاز کرده و در مسیر توفق کوتاه در جزیره کیپ ورد واقع در اقیانوس اطلس و سواحل غربی آفریقا داشته است تا در جریان آن با یولیسز کوریا ای سیلوا، نخست وزیر کیپ ورد دیدار کند.
پروژه راه‌آهن لوبیتو با هدف تقویت و پیشبرد حضور آمریکا در منطقه‌ای انجام می‌شود که سرشار از مواد معدنی حیاتی برای تولید باتری خودروهای برقی، دستگاه‌های الکترونیکی و فناوری‌های انرژی پاک است. این حوزه در حالی یکی از میدان‌های اصلی رقابت تجاری و صنعتی میان ایالات متحده و چین محسوب می‌شود که چین تسلط گسترده‌ای بر منابع معدنی حیاتی آفریقا دارد.
آمریکا سال‌هاست که از طریق تجارت، امنیت و کمک‌های بشردوستانه در آفریقا روابطی ایجاد کرده است. اما ارتقای ۸۰۰ مایلی (۱۳۰۰ کیلومتری) مسیر خط آهنی به ارزش ۲.۵ میلیارد دلار، ابتکاری متفاوت از سوی آمریکا است که به نوعی با راهبرد زیرساخت‌های خارجی چین در قالب پروژه « کمربند و جاده» رقابت می‌کند.
پروژه « کمربند و جاده» در واقع یکطرح سرمایه‌گذاری در زیربناهای اقتصادی بیش از ۷۰ کشور جهان و سازمان‌های بین‌المللی و توسعه دو مسیر تجاری «کمربند اقتصادی راه ابریشم» و «راه ابریشم دریایی» است که در مرکز سیاست خارجی شی جین پینگ دبیرکل حزب کمونیست چین و رهبر بلند‌پایه این کشور قرار دارد.
دولت بایدن حمایت از احداث این کریدور ریلی را یکی از پروژه‌های شاخص رئیس‌جمهوری ایالات متحده اعلام کرده است، اما آینده چنین پروژه‌ای و هرگونه تغییر در نحوه تعامل آمریکا با قاره‌ای ۱.۴ میلیارد نفری که به‌شدت به سمت چین متمایل است، به دولت آینده دونالد ترامپ بستگی دارد.
مه‌ومبا دیزوله، مدیر برنامه آفریقا در مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی مستقر در واشنگتن می‌گوید: «رئیس‌جمهور بایدن دیگر محور اصلی این پروژه تلقی نمی‌شود؛ حتی رهبران آفریقایی هم بر دولت آینده ایالات متحده به ریاست دونالد ترامپ متمرکز شده‌‌‌اند».
ایالات متحده درکنار تامین مالی این پروژه توسط اتحادیه اروپا، گروه هفت کشور صنعتی، یک کنسرسیوم خصوصی غربی و بانک‌های آفریقایی، صدها میلیون دلار به کریدور لوبیتو اختصاص داده است.
به اعتقاد تام شی‌هی، پژوهشگر مؤسسه صلح ایالات متحده که یک نهاد پژوهشی فدرال و غیرحزبی است، «همه چیز به موفقیت و تکرار‌پذیری این طرح گره خورده است». او این پروژه را یکی از طرح‌های شاخص مشارکت زیرساختی و سرمایه‌گذاری جهانی گروه هفت، که توسط بایدن هدایت شده، توصیف کرد.
این مشارکت با هدف رقابت با پروژه «کمربند و جاده چین» در کشورهای در حال توسعه صورت گرفته است. بایدن پس از برپایی اجلاس سران ایالات متحده-آفریقا در دسامبر ۲۰۲۲ که نخستین تجربه از نوع خود طی یک دهه گذشته بود برای اولین بار سال گذشته وعده سفر به آفریقا داده بود.
این سفر به سال ۲۰۲۴ موکول شد و سپس در اکتبر امسال به دلیل وقوع طوفان «میلتون» دوباره به تعویق افتاد. تاخیر‌های مکرر درانجام این سفر باعث تقویت این احساس در میان آفریقایی‌ها شد که قاره آن‌ها همچنان در اولویت کم‌تری نسبت به دیگر موضوعات در بین دولتمردان آمریکایی قرار دارد. آخرین رئیس‌جمهوری ایالات متحده که به آفریقا سفر کرد، باراک اوباما بود که سال ۲۰۱۵ اقدام به این کار کرده بود.
با این حال، بسیاری امیدوارند که پروژه لوبیتو، که تکمیل آن تا مدت‌ها پس از پایان دوره بایدن زمان می‌برد، پس از تغییر دولت در ایالات متحده همچنان تحت حمایت قرار گیرد و فرصت ادامه پیدا کند. این پروژه به نوعی نفوذ چین را کاهش می‌دهد، مسئله‌ای که هر دو حزب رقیب در ایالات متحده از آن استقبال می‌کنند و در فهرست اولویت‌های دونالد ترامپ نیز جایگاه بالایی دارد.
دیدگاه تان را بنویسید