رامتین موثق

چندسال است که با آغاز فصل سرما و کاهش دما، ناترازی گاز قوت می‌گیرد. این یک چرخه معیوب است که در تابستان با قطعی برق در صنایع و بخش خانگی مواجه می‌شویم و در فصل سرد، با ناترازی گاز و قطع گاز صنایع. همین چرخه معیوب هم مصرف‌کننده را تحت‌فشار قرار می‌دهد و هم ضررهای چند میلیاردی به صنایع تحمیل می‌کند.

در همین حین، وزیر نفت دولت چهاردهم خط قرمز را قطع گاز بخش خانگی اعلام کرد. محسن پاک‌نژاد اعلام کرد: با توجه به اینکه خط قرمز ما ایجاد محدودیت در مقدار گاز تحویلی به بخش خانگی است، در این حوزه نمی‌توانیم محدودیت ایجاد کنیم، در نتیجه ممکن است، شاهد ایجاد محدودیت در سایر بخش‌ها شویم که البته تلاش ما جلوگیری از این موضوع است. او افزود: تقاضای ما از مردم برای صرفه‌جویی در مصرف گاز و سایر حامل‌های انرژی به‌معنای مصرف‌ نکردن نیست. به عبارت دیگر اگر مردم بتوانند یک درجه دمای سامانه‌های گرمایشی منازل خود را کاهش دهند، نقش مؤثری در رفع بخشی از ناترازی گاز در کشور خواهند داشت.

فعلا در بخش‌های مختلف صنعت با قطعی گاز مواجهیم. گاز بخشی از پتروشیمی‌ها قطع است؛  ۳۰ تا ۳۵ درصد گاز پتروشیمی‌ها تحویل داده نمی‌شود و به نوبت با تعطیلی واحدهایشان مواجه هستند. به برخی پتروشیمی‌ها سوخت نمی‌دهند و به عده‌ای خوراک و تحویل گازشان مدیریت می‌شود. همچنین بخشی از گاز نیروگاه‌ها تحویل داده نمی‌شود که مجبور به استفاده از سوخت مایع شده‌اند. بخشی از گاز موردنیاز کارخانه‌های سیمان و فولاد و ... هم تحویل داده نمی‌شود  

اما این تنها خبری نبود که پاک‌نژاد داد، او همچنین اعلام کرد که تعرفه گاز پرمصرف‌ها افزایش می‌یابد. وزیر نفت توضیح داد: بر اساس مقررات موجود، کل مصرف‌کنندگان گاز در کشور در ۱۲ پله قرار گرفته و ۲ پله آخر با عنوان بدمصرف‌ها معرفی شده‌اند. این مصرف‌کنندگان در صورت رعایت نکردن الگوی مصرف با مبالغ بیشتری در قبض‌های ماه آتی خود مواجه خواهند شد. این افزایش قیمت فقط در مورد بدمصرف‌ها خواهد بود و در تعرفه‌های‌ پله‌های نخست تا دهم تغییر خاصی ایجاد نخواهد شد.

رکوردشکنی تولید گاز ایران

 در ۱۰۰ روز نخست دولت چهاردهم

مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران با اشاره به اقدام‌های راهبردی این شرکت در ۱۰۰ روز نخست دولت چهاردهم گفت: در این مدت کوتاه، اقدام‌های مهم و قابل توجهی در مجموعه شرکت ملی نفت ایران انجام شده که از آن جمله می‌توان به رکوردشکنی تولید گاز کشور اشاره کرد.

به گزارش ایرنا، حمید بورد ادامه داد: از ابتدای دولت چهاردهم تاکنون در حوزه افزایش تولید گاز نیز موفق بودیم و توانستیم با افزایش تولید حدود ۳۰ میلیون مترمکعب گاز، کمک قابل توجهی به رفع مشکلات کشور در حوزه ناترازی گاز داشته باشیم. مقدار افزایش تولید گاز در برخی روزها حتی به ۴۰ میلیون مترمکعب نیز رسیده است. این مقدار افزایش تولید گاز با اقدام‌های انجام‌شده در حوزه فعالیت شرکت‌های نفت مناطق مرکزی، نفت و گاز پارس و میدان‌های جنوبی استان فارس بوده است، در منطقه سرخس و خانگیران نیز اقدام‌های مثبت و ویژه‌ای در این زمینه شده است.

رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران: خیلی از مردم پرمصرف نیستند و با اینکه مصرف این افراد از شاخصه‌های مصرف هم پایین‌تر است و رعایت می‌کنند، اما با ناترازی مواجهیم؛ ازاین‌رو ساختار مصرفیمان در کشور باید اصلاح شود؛ سیستم‌های گرمایشی و موتورخانه و حتی نیروگاهی باید اصلاح شود، اکثر نیروگاه‌های ما با راندمان پایین تولید می‌کنند که حتما باید اصلاح شوند؛ برخی نیروگاه‌ها را نیز سوخت ترکیبی کنیم

زنگ خطر افزایش مصرف گاز به صدا درآمد

در هنگامی که دولت خبر از رکوردشکنی در تولید گاز می‌دهد، مصرف هم رکورد زد و زنگ خطر برای افزایش مصرف و تشدید ناترازی روشن شد.

در همین راستا، شرکت ملی گاز ایران با صدور اطلاعیه‌ای در خصوص مصارف غیرمتعارف گازطبیعی، اعلام کرد: باوجود تلاش شبانه‌روزی مجموعه کارکنان صنعت گاز کشور، هم‌اکنون مصرف گاز در شرایط هشدار قرار دارد.

در متن اطلاعیه شرکت ملی گاز ایران آمده است: «با توجه به سرمای شدید هوا و ماندگاری آن در سراسر کشور و مصرف بیش‌ از حد گاز طبیعی به‌ویژه در بخش خانگی، تجاری و صنایع جزء، با وجود تلاش شبانه‌روزی مجموعه کارکنان صنعت گاز کشور، هم‌اکنون مصرف گاز در شرایط هشدار قرار دارد. با توجه به افزایش مصرف گاز به‌ویژه در بخش خانگی، تجاری و صنایع جزء، احتمال مواردی از نشتی گاز نیز وجود دارد، لذا از هم‌وطنان عزیز درخواست می‌شود به محض مشاهده چنین مواردی، با سامانه ۱۹۴ تماس بگیرند تا همکاران ما در اسرع وقت برای رفع مشکل در محل حاضر شوند.»

همچنین رئیس مرکز کنترل شبکه راهبری گاز کشور اعلام کرد: همزمان با کاهش دما در نقاط مختلف کشور، مصرف گاز در بخش خانگی، تجاری و صنایع جزء به بیش از ۵۰۰ میلیون مترمکعب رسید که معادل ۵۹ درصد از مجموع گاز ارسالی به شبکه است.

غلامرضا کوشکی با اشاره به اینکه پیش‌بینی می‌شود با تداوم روند کاهشی دما، حداقل ۱۰ تا ۱۵ درصد به مصرف بخش خانگی، تجاری و صنایع جزء افزوده شود، تصریح کرد: از هموطنان در سراسر کشور خواهش می‌کنیم با رعایت برخی نکات ساده اما کاربردی مثل شناسایی منافذ ورود سرما به منزل، تنظیم دمای بخش‌های مختلف منزل بر اساس کاربرد آن، تنظیم دمای وسایل گرمایشی در سطح استاندارد، پوشیدن لباس گرم و استفاده از پرده‌های ضخیم در منازل، ضمن تأثیرگذاری چشمگیر در کاهش مقدار هدررفت گاز در بخش خانگی، به شرکت ملی گاز ایران در حفظ جریان پایدار گاز برای همه بخش‌ها در اقصی نقاط کشور کمک کنند.

آرش نجفی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: تولید هیچوقت نمی‌تواند مانع ناترازی شود زیرا فرایند مصرف ما غلط است. حتی اگر ۸۰ میلیارد دلار هم سرمایه‌گذاری کنیم و تمام میادین هم احیا شوند، باز ظرف ۵ تا ۶ سال ناتراز می‌شویم زیرا شدت مصرف انرژی را   اصلاح نمی‌کنیم

بنابراین به نظر می‌رسد که با وجود رکورد در تولید گاز، باز احتمال تشدید ناترازی گاز و قطع گاز صنایع وجود دارد. اما چه چیزی باعث می‌شود که حتی با وجود افزایش چشمگیر تولید، باز در خطر ناترازی باشیم؟

 هر چقدر هم تولید کنیم باز ناترازیم!

رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»، درباره تاثیر افزایش تولید بر کاهش ناترازی تصریح کرد که تولید هیچوقت نمی‌تواند مانع ناترازی شود.

آرش نجفی با تاکید بر اینکه به هیچ عنوان از محل تولید و افزایش آن نمی‌توانیم به سطح تراز برسیم، توضیح داد: هرچقدر هم تولید کنیم ناترازیم زیرا علت ناترازی، شدت مصرف و اتلاف گاز خیلی بیش از حد متعارف در کشور است و بجز بهینه‌سازی مصرف انرژی و اصلاح الگوی مصرف، راهکاری برای رفع ناترازی نداریم. 

او با عنوان اینکه فرایند مصرف ما غلط است و این روند باید اصلاح شود، خاطرنشان کرد: اگر ۸۰ میلیارد دلار هم سرمایه‌گذاری کنیم و تمام میادین هم احیا شوند، باز ظرف ۵ تا ۶ سال ناتراز می‌شویم زیرا شدت مصرف انرژی را اصلاح نمی‌کنیم.

گاز صنایع از همین الان قطع است

این تحلیلگر مسائل انرژی درباره قطعی گاز صنایع در سال جاری اظهار کرد که گاز برخی صنایع از هم‌اکنون قطع شده است.

نجفی با ابراز امیدواری به اینکه قطعی گاز مانند برق به بخش خانگی سرایت نکند، درباره صنایعی که با مشکل قطعی گاز مواجه هستند، گفت: فعلا گاز بخشی از پتروشیمی‌ها قطع است؛ ۳۰ تا ۳۵ درصد گاز پتروشیمی‌ها تحویل داده نمی‌شود و به نوبت با تعطیلی واحدهایشان مواجه هستند. به برخی پتروشیمی‌ها سوخت نمی‌دهند و به عده‌ای خوراک و تحویل گازشان مدیریت می‌شود.

او با اشاره به اینکه بخشی از گاز نیروگاه‌ها نیز تحویل داده نمی‌شود که آنها مجبور به استفاده از سوخت مایع شده‌اند، افزود: همچنین بخشی از گاز موردنیاز کارخانه‌های سیمان و فولاد و ... تحویل داده نمی‌شود و در بخش‌های مختلف صنعت با قطعی گاز مواجهیم.

مشکل ما ناترازی است، نه قیمت!

رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران درباره افزایش تعرفه گاز پرمصرف‌ها، بیان کرد: این سیاست، سیاست غلطی نیست و بالاخره یکی از راه‌های کنترل مصرف است؛ اما واقعیت اینست که نه صرفا مصرف پرمصرف‌ها، بلکه مصرف عام کشور تهدیدآمیز است.

نجفی ادامه داد: خیلی از مردم پرمصرف نیستند و با اینکه مصرف این افراد از شاخصه‌های مصرف هم پایین‌تر است و رعایت می‌کنند، اما با ناترازی مواجهیم؛ ازاین‌رو ساختار مصرفیمان در کشور باید اصلاح شود؛ سیستم‌های گرمایشی و موتورخانه و حتی نیروگاهی باید اصلاح شود، اکثر نیروگاه‌های ما با راندمان پایین تولید می‌کنند که حتما باید اصلاح شوند؛ برخی نیروگاه‌ها را نیز سوخت ترکیبی کنیم. او تاکید کرد: این فرایند که آقای وزیر می‌گویند باید قیمت گاز پرمصرف‌ها را پلکانی افزایش دهیم، ایرادی ندارد اما فکر نکنیم که پرمصرف‌ها تعدادشان زیاد است و افزایش تعرفه آنها می‌تواند اثر ویژه‌ای بگذارد.

به گفته این کارشناس حوزه انرژی، گستره مصرف کشور وسیع است به صورتی که ۲۸ میلیون واحد مسکونی و مصرف‌کننده‌ی اداری و تجاری داریم و اگر تعرفه گاز پرمصرف‌ها را هم پلکانی افزایش دهیم، باز هم به عدد ویژه‌ای نمی‌رسیم.

نجفی در پایان خاطرنشان کرد که مشکل ما در ناترازی است و نه قیمت گاز؛ باید ساختار مصرف را عوض کنیم زیرا با سیاست قیمتی اتفاق ویژه‌ای نمی‌افتد.