هماهنگی استراتژیک برای غیرهسته‌ای کردن کره شمالی

رامین پرتو

تنش میان کره جنوبی و کره شمالی پرونده‌ای قطور با درون‌مایه‌های متعدد دارد که روز به روز پیچیدگی بیشتری در آن پدیدار می‌شود. اگرچه جنگ دو کره در میانه سال‌های 1950 تا 1953 باعث شد تا ژئوپلیتیک شبه جزیره کره یکباره دستخوش تغییر شود، اما اساساً هیچ توافقی میان همسایه شمالی و جنوبی در این شبه جزیره به وقوع نپیوست و با وجود اعلام آتش‌بس؛ تنش میان دو کشور به قوت خود باقی ماند. در این میان و از زمان به روی کار آمدن جو بایدن در کاخ سفید، راهبرد ایالات متحده در خصوص شرق آسیا اصولاً بر پایه مهار چین از حیث اقتصادی و نظامی استوار بود اما هم آمریکا و هم چین در منطقه شبه جزیره کره، شرکایی داشته و دارند که حمایت از آنها در دستور کار پکن و واشنگتن قرار دارد و حالا به نظر می‌ر‌سد که یک منازعه مشخص در این راستا شکل گرفته است؛ به گونه‌ای که کره شمالی در کانال چین و روسیه کار می‌کند و ژاپن و کره‌جنوبی هم با ایالات متحده در شراکت تمام عیار قرار دارند و به نوعی سعی می‌کنند تا منافع خود را از این نزاع کسب کنند.

بر همین اساس، روز گذشته (سه‌شنبه) وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد واشنگتن به همراه سئول و توکیو نگرانی خود را بابت تحولات اخیر در کره‌شمالی و تعمیق همکاری بین پیونگ‌یانگ و روسیه ابراز کردند. بر اساس گزارش منتشر شده از سوی رویترز، دنیل کرتنبرینک، دستیار وزیر خارجه آمریکا در امور شرق آسیا و اقیانوسیه به همراه نامازو هیرویوکی، از مقام‌های ارشد سیاسی ژاپن با چوکو رای، معاون وزیر امور خارجه کره جنوبی دیدار و بر تعمیق همکاری تاکید کردند. کرتنبرینک در ایکس نوشت: «مذاکرات مهمی با مقام ژاپنی و معاون وزیر خارجه کره جنوبی داشتم و درباره همکاری نزدیک سه‌جانبه با هدف رسیدگی به نگرانی‌های عمیق درباره تحولات در کره‌شمالی و همچنین تعمیق همکاری‌ها بین مسکو و پیونگ‌یانگ تبادل نظر کردیم». 

 بر اساس گزارش یورونیوز، این دیدار پس از آن انجام شد که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه ماه گذشته افشا کرد که مسکو از یک سلاح با قابلیت حمل کلاهک اتمی علیه اوکراین و برای اولین بار از زمان حمله به این کشور در ۲۰۲۲ استفاده کرد. همچنین کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی و پوتین یک توافق دفاعی مشترک در ژوئن امضا کرده و متعهد شدند تا روابط خود را در همه حوزه‌ها گسترش دهند.

تدبیر مهار پیونگ‌یانگ- مسکو در نشستی سه‌جانبه

آنچه که منابع آمریکایی اعلام کرده‌اند نشان از آن دارد که در جریان این گفت‌وگوها، سه طرف درباره تعمیق همکاری نظامی بین کره شمالی و روسیه و همچنین تحولات اخیر در حوزه تسلیحات کشتار جمعی و برنامه‌های موشک بالستیک که بی‌ثبات کننده و تهدیدی جدی برای امنیت منطقه و جهانی قلمداد شده‌اند، مذاکره و تبادل نظر کرده‌اند. 

علاوه بر تسلیحات کشتار جمعی، ایالات متحده، ژاپن و جمهوری کره درباره همکاری برای ایجاد اختلال در فعالیت‌های مخرب سایبری کره شمالی، از جمله ایجاد درآمد غیرقانونی سایبری و پیگیری نتایج کارگروه دیپلماتیک درباره تهدیدهای سایبری کره شمالی گفت‌وگو کردند. دستیار وزیر خارجه آمریکا در امور شرق آسیا و اقیانوسیه، به انضمام همتایان ژاپنی و کره‌ای خود بر اهمیت حفظ همکاری نزدیک سه‌جانبه در رسیدگی به این تهدیدها و ارتقای صلح و ثبات در شبه‌جزیره کره و ازسرگیری گفت‌وگو و دیپلماسی با پیونگ یانگ تاکید کردند. مقامات سه کشور با اشاره به اهمیت نقش سازنده چین در بازداشتن کره شمالی، لزوم تقویت ارتباطات با پکن و تعهد به اشتراک‌گذاری اطلاعات و تقویت هماهنگی استراتژیک برای دستیابی به هدف «غیرهسته‌ای کردن کره شمالی» را مورد توجه قرار دادند و خواستار بازگشت پیونگ‌یانگ به گفت‌وگوها شدند. 

گفتنی است که نشست سه‌جانبه مذکور در حالی برگزار می‌شود که یک بحران سیاسی به شدت عمیق در حال ریشه دواندن در ساحت و ساختار کره جنوبی است. همین موضوع موجب شده تا لحن سه کشور مذکور علیه کره شمالی تا حد زیادی تعدیل شود تا بتوانند چین را برای مهار پیونگ‌یانگ به سمت خود جذب کنند. 

درحالی‌که روسیه به هیچ وجه قصد ورود به این گردونه را ندارد؛ پرسش این است که چگونه سئول، توکیو و واشنگتن  قرار است کره شمالی و مسکو که غرب از آنها به عنوان محور شرارت یاد کرده را مهار کنند؟!