ضرباهنگ واکنش‌ها به اهدای کفن در برنامه تلویزیونی«جعبه سیاه» در تلویزیون:
یادآوری مرگ شایسته حیف‌ومیل‌کنندگان بیت‌المال در صداوسیماست
اهدای هدیه‌ای غیرمعمول به هادی عامل، گزارشگر باسابقه کشتی، و مریم رزاقی آذر پزشک نامدار ایرانی در برنامه تلویزیونی «جعبه سیاه» شبکه افق، به یکی از موضوعات جنجالی روز تبدیل شده است. انتشار بخش‌هایی از این برنامه در فضای مجازی، واکنش‌های گسترده‌ای را در پی داشت. از کاربران شبکه‌های اجتماعی گرفته تا چهره‌های شاخص رسانه‌ای و حتی رئیس سازمان صداوسیما، بسیاری این اقدام را ناپسند دانستند و آن را مورد انتقاد قرار دادند.
در این برنامه که نخستین بار در مردادماه پخش شد، مجری به رسم معمول خود به مهمان برنامه، کفن و آگهی ترحیم هدیه داد. واکنش هادی عامل، که به وضوح از این هدیه ناراضی بود، در همان لحظه نشان داد که او این حرکت را مناسب نمی‌داند. او بعدها در ویدیویی که شب گذشته منتشر کرد، توضیح داد که عوامل برنامه به او قول داده بودند این بخش از خروجی نهایی حذف شود، اما نه‌تنها این وعده عملی نشد، بلکه در بازپخش‌های متعدد نیز بدون تغییر پخش گردید. این ماجرا تنها به هادی عامل محدود نشد. ویدیویی از مریم رزاقی آذر، چهره ماندگار پزشکی، نیز منتشر شد که نشان می‌داد او از این هدیه دلگیر شده و از مجری خواسته بود آگهی ترحیم را پاره کند.
به ۴۹ میهمان «کفن» و «اعلامیه مرگ» هدیه دادیم، همه‌شان استقبال کردند، جز ۳ نفر!
در پی واکنش‌های منفی بسیار در فضای مجازی به اهدای کفن به میهمانان، روابط عمومی «جعبه سیاه» توضیحاتی را به شرح زیر منتشر کرد:
«در روزهای گذشته و پس‌از بازپخش قسمتی از برنامه تلویزیونی «جعبه سیاه» با حضور جناب آقای هادی عامل، گزارشگر شناخته شده و محبوب کشتی کشورمان، حواشی انتشار بخش پایانی برنامه در فضای مجازی، که چالشی تحت‌عنوان «مرگ‌آگاهی» بود، ابراز ناخشنودی ایشان را در پی داشت که لازم است برای تنویر افکارعمومی توضیحاتی درخصوص آن ارائه شود:
۱. برنامه «جعبه سیاه» در ایام پایانی سال گذشته ضبط شد و متشکل از چالش‌های متعددی بود که هریک هدفی را دنبال می‌کند.
۲. چالش پایانی با هدف «مرگ‌آگاهی» و در فرم و قالبی یکسان برای همه میهمانان اجرا شد که مورداستقبال و همراهی ۴۹ نفر از مهمانان قرار گرفت و توصیفات زیبا و دلنشینی درباره این چالش کردند که همگی در آرشیو برنامه در تلوبیون موجود و قابل مشاهده است. در این میان، فقط سه مهمان عزیز برنامه از این چالش دلگیر شدند که جناب آقای عامل هم یکی از این عزیزان بودند.
۳. تیم تولید پس از ضبط برنامه و تعاملات بعدی با ایشان قبل از پخش، تلقی رفع ناراحتی ایشان را داشته است اما گویا این امر حاصل نشده بود.
۴. با احتساب تکرار، این قسمت در مردادماه سال جاری سه بار روی آنتن رفت و هیچ واکنشی از جانب ایشان دریافت نشد.
۵. پس‌از پخش مجدد این قسمت از برنامه که از قسمت‌های خوب، شیرین و جذاب جعبه سیاه هم بود، تقطیع و بازنشر گسترده قسمت آخر چالش یادشده سبب آزردگی خاطر ایشان شد. ازاین‌رو، گروه سازنده «جعبه سیاه» با وجود نکات پیش‌گفته و به علت ناهماهنگی های ایجاد شده، وظیفه خود می‌دانند ضمن حفظ احترام و ادب، از استاد پیش‌کسوت و محبوب، جناب آقای هادی عامل عذرخواهی کنند.»
رئیس صداوسیما: اشتباه بود
رئیس سازمان صدا و سیما نیز در واکنش به حاشیه‌های ایجاد شده نسبت به اهدای کفن در شبکه افق به میهمانان توسط مجری در پایان برنامه، تاکید کرد: بنده نیز در این خصوص تذکر دادم.
رئیس سازمان صدا و سیما در واکنش به حاشیه‌های ایجاد شده نسبت به اهدای کفن در شبکه افق به میهمانان توسط مجری در پایان برنامه، تاکید کرد: بنده نیز در این خصوص تذکر دادم و از نگاه بنده این کار نیز با هر هدف و تحت هر عنوانی خطا بود.
به گزارش ایسنا، پیمان جبلی در حاشیه جلسه هیئت دولت در واکنش به حاشیه‌های ایجاد شده نسبت به یکی از برنامه‌های شبکه افق بیان کرد: بی سلیقگی بوده که اتفاق افتاده است. به شخصه این موضوع را نمی پسندم. این برنامه ۵۲ قسمت داشته و ۵۲ مهمان در آن حضور داشته اند. چند نفر از این موضوع دلگیر شدند. من هم تذکر دادم. با این شیوه و با هر هدفی تحت هر عنوانی این کار اشتباه بود.
وی در ادامه اظهار کرد: این برنامه پخش شده و تمام شده است. تاکنون شش بار بازپخش شده و این بار ششم بوده که مورد توجه قرار گرفته است.
واکنش‌ها به هدیه کفن
این ماجرا واکنش‌های فراوانی را به همراه داشت. کاربران شبکه‌های اجتماعی عمدتاً این اقدام را ناپسند دانسته و از رویکرد برنامه انتقاد کردند. برخی نیز پاسخ صریح و بدون تعارف هادی عامل به این اقدام را تحسین کردند.
چهره‌های شناخته‌شده رسانه‌ای نیز به این ماجرا واکنش نشان دادند:
رضا رشیدپور، مجری تلویزیونی، در واکنشی نوشت: «کفن و آگهی ترحیم، آینده نیست! عاقبت است. عاقبت کسانی که نور را انکار می‌کنند.»
سیاوش صفاریان‌پور، برنامه‌ساز باسابقه، این اقدام را بی‌سابقه دانست و از مدیران پخش و گروه برنامه به‌شدت انتقاد کرد.
علیرضا دباغ، از مدیران اسبق صداوسیما، نیز در یادداشتی اشاره کرد که اگر هدف برنامه‌سازان یادآوری مرگ و آخرت است، بهتر بود این هدیه به افراد دیگری که تأثیرات مهم‌تری در جامعه دارند، اهدا شود.
سلمان کدیور نیز نوشت: بنظرم شخص آقای جبلی بیش از هادی عامل مستحق یاد مرگ و دریافت کفن و اعلامیه فوت است! چطور بیت‌المال را در سازمان فربه بی‌خاصیت تحت امرش، به باد داده!
حسین یزدی، دیگر کاربر فضای مجازی نیز نوشت: واقعا کسی آن بالا‌ها خجالت نمی‌کشد که صداوسیما بهترین گزارشگر کُشتی را دعوت می‌کند و به او کفن و آگهی تحریمش را هدیه می‌دهد؟! چقدر هم هادی عامل خوب جواب داد و گفت من این را نمی‌پذیرم. بدهید به کسانی که حق را ناحق می‌کنند. واقعا کار صداوسیما شرم‌آور است.
همچنین رضا کربلایی یادآور شد: چه مالیات‌هایی گرفتند تا به صدا و سیمایی داده شوند که کفن هدیه کند و مرگ را بر زندگی ترجیح می دهد. این اقدام در شبکه افق همان اوج و افق نگاه سیاستگذاران رسانه ای است که از محتوا خالی شده اند و نه مخاطب می شناسند نه رسانه می فهمند و هنرشان شده کفن هدیه دادن. راستی اگر اکثریت مردم نخواهند مالیاتشان به صدا و سیمایی داده شود که صدای مردم در آن شنیده نمی شود و سیمایی از زندگی در آن دیده نمی شود؛ آنگاه تکلیف چیست؟
پایان ماجرا؟
اگرچه این برنامه به پایان رسیده و بازپخش‌های آن نیز خاتمه یافته، اما این ماجرا بحث‌هایی جدی درباره معیارهای اخلاقی و حرفه‌ای در برنامه‌سازی تلویزیونی به راه انداخته است. واکنش‌های گسترده به این اقدام نشان داد که مخاطبان و فعالان رسانه‌ای انتظار بیشتری از تولیدات تلویزیونی دارند و خواهان رویکردی حرفه‌ای‌تر و محترمانه‌تر هستند.
ماجرای هادی عامل و برنامه «جعبه سیاه» شاید به پایان رسیده باشد، اما پیامدهای آن، برای برنامه‌سازان و مدیران رسانه، همچنان باقی است. این حادثه تلنگری است برای بازاندیشی در نحوه تولید و ارائه محتوا در رسانه‌های عمومی.
دیدگاه تان را بنویسید