یک مشاور ارشد حوزه نوآوری درباره پیام‌رسان‌های داخلی اظهار کرد: در سال‌های اخیر گزارش‌هایی منتشر شده که نشان می‌دهد برخی از پیام‌رسان‌های داخلی مبالغ کلانی به‌صورت وام از بانک‌های دولتی دریافت کرده‌اند، اما بازپرداخت آن‌ها با فشارهای سیاسی به تعویق افتاده است. نمونه آن دو پیام‌رسان داخلی است که هرکدام ۵۰۰ میلیارد تومان از یک بانک دولتی وام گرفتند و زمانی که نتوانستند بازپرداخت کنند، با نامه‌نگاری وزیر مربوطه، بانک مجبور به چشم‌پوشی از بازپرداخت شد. این عملا پول مردم ایران است که به هدر رفته است، درحالی‌که می‌توانست صرف تقویت زیرساخت‌های دیجیتال یا حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان شود.

رضا غیابی در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز، افزود: رفع فیلترینگ واتساپ و گوگل‌پلی شاید گامی در جهت بازگرداندن اعتماد مردم باشد، اما کافی نیست. این اقدامات بیشتر به‌عنوان حل مشکلات گذشته تلقی می‌شوند. حکمرانی دیجیتال ایران باید به مسائل روز و آینده بپردازد.

به گفته وی، رفع فیلترینگ مشروعیت استفاده از دنیای دیجیتال نزد مردم را افزایش می‌دهد. رفع فیلترینگ واتس‌اپ امری‌ است که به خودی خود طبیعتاً مناسب است. اما از طرف دیگر، چند ده میلیارد یا در کیس‌های مختلف چند صد میلیارد تومان به پیام‌رسان‌های درون کشوری وام داده شده است. به‌عنوان مثال، به هرکدام از سه پیام‌رسان داخلی مبلغ ۵ میلیارد تومان وام داده شده است.

غیابی تاکید کرد: به‌هرحال ما به‌عنوان کسانی که حق طبیعی‌شان به‌عنوان یک شهروند از آن‌ها گرفته شده بود، خوشحالیم که این عقلانیت به سیستم برگشته و دارند این کار را می‌کنند. اما باید بدانند که این نه‌تنها کافی نیست بلکه حالا باید مواظب باشند که در قدم‌های بعدی‌شان اینترنت را چگونه به سمت استانداردسازی می‌برند نه به سمت طبقه‌بندی. ما تئوری‌مان این است که باید استانداردسازی صورت بگیرد. ضمن اینکه الان مساله کنار آمدن با اینترنت ماهواره‌ای است؛ نه اینکه ما واتس‌اپ‌مان فیلتر باشد یا نباشد. این کارشناس ادامه داد: ما اکنون در حال حل کردن صورت‌ مساله هفت سال پیش هستیم. این خود نشان عقب‌افتادگی نظام رگولاتوری ماست که در نوع خود خطرناک و حاوی پیام هشداردهنده‌ای است. شما این مساله را هفت سال پیش باید حل می‌کردید نه الان. امروز استراتژی شما نسبت به اینترنت ماهواره‌ای چیست؟ استراتژی شما در مورد استانداردسازی اینترنت برای شهروندان چیست؟ نسبت به وب ۳ چیست؟ شما نسبت به این مسائل اصلاً استراتژی خاصی دارید؟

غیابی تصریح کرد که رفع فیلترینگ اصلاً صورت‌ مساله امروز جامعه ما نیست که امروز به آن پرداخته می‌شود. این اتفاق فقط محصول عدم عقلانیتی بوده است که در چند سال گذشته واتس‌اپ را فیلتر کردند. حالا امروز دولت این کار ناصواب را به حالت قبلش برگردانده؛ پس در واقع کار مهمی نکرده است.

این مشاور ارشد حوزه نوآوری اضافه کرد: ما بارها گفته‌ایم که اقتصاد پیام‌رسان داخلی جواب نمی‌دهد. کشور ایران جمعیتی ندارد که برای یک پیام‌رسان جذاب باشد. جمعیت ۹۰ میلیونی ایران در مقایسه با چین، که وی‌چت را با جمعیتی بیش از ۱.۴ میلیارد نفر راه‌اندازی کرده، عدد کوچکی است. برای لانچ موفق یک پیام‌رسان، حداقل به جمعیتی بیش از ۱.۵ میلیارد نفر نیاز است. اما پشت این پروژه‌ها، یک اقتصاد پنهان نیز وجود دارد. جریان‌های اقتصادی و سیاسی که از این طرح‌ها سود می‌برند، نقشی کلیدی در ادامه این روند دارند. متأسفانه این جریان‌ها کمتر در راستای منافع ملی حرکت می‌کنند.

غیابی درباره مخالفت تندورها با اینترنت عنوان کرد: رویه‌ای که تندروها در مورد اینترنت داشته‌اند، به دلیل عدم درک صحیح از ماهیت اینترنت است. اینترنت یک رسانه نیست، بلکه یک جهان است؛ امکانی برای توسعه اقتصادی، ارتباطات، و نوآوری. اولین اسناد مرتبط با اینترنت در ایران، که به دهه ۷۰ بازمی‌گردد، از اینترنت به‌عنوان یک رسانه یاد کرده‌اند. همین نگاه اشتباه باعث شده که سیاست‌گذاران در ایران همواره اینترنت را محدود کنند یا آن را ابزاری برای تبلیغ دیدگاه‌های خود بدانند.

او خاطرنشان کرد: این در حالی است که جهان در حال حرکت به‌سمت وب ۳ و اینترنت ماهواره‌ای است. دولت‌ها باید به جای مقابله با این تحولات، در جهت بهره‌برداری از آن‌ها گام بردارند. آنها باید اجازه دهند بازی‌سازان و توسعه‌دهندگان ایرانی محصولات خود را صادر و از این طریق، اقتصاد دیجیتال ایران را تقویت کنند. این مسیر نه‌تنها وابستگی به منابع داخلی را کاهش می‌دهد، بلکه امکان کاهش تحریم‌ها و افزایش درآمد ارزی را نیز فراهم می‌کند.