رامتین موثق

چند ماهی است که دیگر خبری از افزایش قیمت خودروهای داخلی و خارجی نیست و بازار روند کاهش قیمت‌ها را تجربه می‌کند. البته سال گذشته نیز این روند تکرار شد ولی از اواسط سال روند کاهشی متوقف شد و سیر صعودی قیمت‌ها تا همین اواخر بر بازار حاکم بود. آیا امسال نیز مانند سال گذشته شاهد چنین نوسانی در بازار خودرو خواهیم بود؟

رئیس پیشین اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودروی تهران درباره آخرین وضعیت بازار خودرو توضیح داد: در یک ماه گذشته اتفاق چشمگیری را در بازار خودرو تجربه نکرده‌ایم و بازار به دلیل ضعف عرضه همچنان در رکود به سر می‌برد. در این یک ماهه قیمت خودروهای خارجی ۱۰ تا ۱۲ درصد کاهش داشته است و سیر قیمت خودروهای داخلی نیز کاهشی بود.

سعید موتمنی در گفت‌وگو با ایلنا، افزود: این ضعف عرضه در بازار خودرو به فاصله قیمت خودروهای ثبت‌نامی و خودروهای موجود در بازار دامن زده و شکاف قیمتی آنها را افزایش داده است. اگر فاصله قیمت خودروهای ثبت‌نامی با قیمت خودرو در بازار چیزی حدود ۱۰ درصد بود دیگر کسی به قصد سرمایه‌گذاری سراغ این خودروها نمی‌رفت و تنها مصرف‌کنندگان واقعی برای خرید آنها ثبت‌نام می‌کردند.  

او همچنین واردات را بی‌تاثیر دانست. اما نکته قابل توجه این است که اکثر کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری، به‌ویژه محمدباقر قالیباف، برنامه خود را واردات آزادانه و بی‌قیدوشرط خودرو اعلام کرده و موافقت خود را با ایجاد رقابت کامل در بازار ابراز داشتند. اما این وعده‌ها چقدر قابل تحقق است و شرط تحقق آنها چیست؟ سوال مهمتر اینکه انتخابات ریاست‌جمهوری چه تاثیری بر بازار خودرو خواهد گذاشت؟

چشم بازار به انتخابات

یک کارشناس بازار خودرو در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» درباره وضعیت بازار اظهار کرد: اکنون رکود بر بازار حاکم است و مردم دست نگه داشته‌اند تا ببینند که بعد از انتخابات، دولت چه برنامه‌هایی برای خودرو به وزارت صمت ابلاغ می‌کند؟ میزان دخالت دولت جدید در بازار چقدر است؟ تصمیماتش بازار را به سمت کاهشی می‌برد، حداقل در حد همین قیمت‌ها نگه می‌دارد یا وضعیت را به سمت افزایش قیمت‌ها سوق می‌دهد؟

بابک صدرایی تصریح کرد: اکنون چون عامل مهمی در تصمیم‌گیری کلان وجود ندارد و هیچ سینگالی به بازار وارد نمی‌شود، بازار خودرو در حالت رکود به سر می‌برد. او درباره روند کاهشی قیمت‌ها در چند ماه گذشته عنوان کرد: یکی از علل این کاهش قیمت، قیمت ارز است چرا که قیمت ارز در دو ماهه اخیر روند ثابتی داشته است.

این تحلیلگر صنعت خودرو افزود: با توجه به انتخابات ریاست‌جمهوری و ثبات قیمت ارز، قاعدتا بازار منتظر است که در دولت جدید با توجه به وعده‌های داده شده، چه تصمیمات خودرویی گرفته می‌شود.

صدرایی درباره دیگر عوامل موثر بر قیمت‌ها بیان کرد: برخی پیش‌بینی می‌کنند واردات راحتتر و تعداد آن بیشتر شود و همچنین منتظر اخبار امیدوارکننده‌ای هستند که بتواند باعث کاهشی شدن قیمت‌ها شود یا حداقل از افزایش قیمت خودرو جلوگیری کند.

او تاکید کرد: بازار دنبال سوژه‌هایی برای خود است و همه منتظرند ببیند بعد از انتخابات چه اتفاقاتی برای بازار خودرو می‌افتد و با توجه به عملکرد و تصمیمات دولت جدید، بازار تصمیم می‌گیرد که قیمت‌ها را افزایش دهد، ثابت نگه دارد و یا کاهشی کند.

همه منتظرند ببیند بعد از انتخابات چه اتفاقاتی برای بازار خودرو می‌افتد و با توجه به عملکرد و تصمیمات دولت جدید، بازار تصمیم می‌گیرد که قیمت‌ها را افزایش دهد، ثابت نگه دارد و یا کاهشی کند. همچنین قیمت ارز بر بازار موثر است که مسائل سیاسی و کلان کشور آن را تعیین می‌کند

این کارشناس بازار خودرو درباره تداوم این روند کاهشی گفت: برای ادامه این وضعیت باید به چند نکته دقت کرد. ابتدا باید به عرضه و تقاضا توجه شود یعنی مهم است چه مقدار خودرو تولید و به بازار عرضه شود. صدرایی با اشاره به اینکه باید دید چه قوانینی در حوزه واردات وضع می‌شود یعنی واردات خودروهای دست دوم آغاز می‌شود و یا تمرکز دولت به واردات خودروی صفر است، تصریح کرد: همچنین قیمت ارز بر بازار موثر است که مسائل سیاسی و کلان کشور آن را تعیین می‌کند.

واردات به شرط اصلاح سیاست خارجی

او درباره تاثیر واردات بر کاهش قیمت‌ها اظهار کرد: کاهش قیمت‌ها را  نمی‌توان متأثر از واردات دانست، زیرا تاکنون مقدار واردات به صورتی نبوده است که بگوییم اصلا وارداتی رخ داده که حال تاثیرگذار باشد.

این تحلیلگر خودرو با بیان اینکه واردات تاکنون نتیجه‌بخش نبوده و باید از این به بعد تاثیر واردات را درنظر بگیریم، درباره شعار واردات آزادانه خودرو نامزدها عنوان کرد: زمانی می‌توانیم واردات آزادانه داشته باشیم که به سمت واردات انبوه برویم و برای این کار باید مشکلات سیاست‌های کلان خارجی حل شود یا تعدیل پیدا کند.

صدرایی با اشاره به اینکه باید مقداری از تحریم‌ها خارج شویم و تامین ارز مناسبی داشته باشیم، در نهایت خاطرنشان کرد: اگر تامین ارز مناسبی صورت بگیرد، کشور این پتانسیل را دارد که دولت بر واردات انبوه خودرو کار کند تا بتواند به لحاظ کمی و کیفی به بازار شوک وارد کند.

بابک صدرایی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: اکنون رکود بر بازار حاکم است و مردم دست نگه داشته‌اند تا ببینند که بعد از انتخابات، دولت چه برنامه‌هایی برای خودرو به وزارت صمت ابلاغ می‌کند؟ میزان دخالت دولت جدید در بازار چقدر است؟ تصمیماتش بازار را به سمت کاهشی می‌برد، حداقل در حد همین قیمت‌ها نگه می‌دارد یا وضعیت را به سمت افزایش قیمت‌ها سوق می‌دهد؟

تکرار سیاست‌های گذشته، مساوی است با شکست در بازار خودرو

سال گذشته نیز روند کاهشی قیمت خودرو از خردادماه آغاز شد و تا شهریور 1402 نیز این روند ادامه داشت. به گواهی آمارها قیمت‌ها تا حدود 30 درصد کاهش پیدا کرده بودند اما این روند کاهشی از مهرماه متوقف شد و در نهایت در بهمن‌ماه این 30 درصد کاهش قیمت جبران و خودروها دوباره گران شدند.

به اعتقاد کارشناسان، دولت با خبردرمانی موفق شده بود که این روند کاهشی را در بازار ایجاد کند. در واقع خبردرمانی دولت از طریق انتشار اخباری مبنی بر واردات انبوده خودروهای نو، دست‌دوم و برقی صورت گرفت که وعده داد بود قیمت این خودروها برای عموم مردم اقتصادی و به صرفه باشد. بنابراین بازار به رکود رفته بود و همه منتظر خرید این خودروهای جدید خارجی، باکیفیت و ارزان بودند. اما در ادامه فعالان با مشاهده شکست این سیاست‌ها و گران بودن خودروهای خارجی، از شعارهای دولت ناامید شدند و دوباره بازار روند افزایشی خود را پی گرفت.

علت شکست این سیاست‌ها، کمبود ارز بود. دولت با اینکه مدعی است در فروش نفت رکورد زده اما روند فروش نفت حاکی از آن است که ایران با تخفیف‌های بالا به چین نفت می‌فروشد و بقیه تجارت نفت ایران با دنیا، از طریق تهاتر انجام می‌شود. اندک ارزی هم که دولت از این فروش به دست می‌آورد یا صرف واردات کالاهای غیرضروری نظیر جت‌اسکی و چوب گلف می‌کند یا هنگام بحران‌های ارزی به بازار تزریق می‌شود.